Page 19 - KE 2.2013 - całość

89

Kosmetologia Estetyczna / 2 / 2013 / vol. 2

Ochrona przed

promieniowaniem słonecznym

- prawda i mity

C

harakterystyka promieniowania

i oddziaływanie na

skórę

Przenikanie promieniowania do skóry jest

wprost proporcjonalne do długości fali. Mak-

symalne przenikanie przez skórę człowieka

wykazują promienie podczerwone (IR) o dłu-

gości fal 700-3000 nm (56% całkowitego pro-

mieniowania słonecznego docierającego do

powierzchni Ziemi). Wywołują szybkie roz-

szerzenie naczyń krwionośnych i efekt cieplny.

Nie do końca rozpoznany, niekorzystny efekt

daje zakres promieniowania w podczerwieni,

o długości fali 760 nm. Schieke i wsp. [1-2] uwa-

żają, że promieniowanie w podczerwieni o tej

długości fali, pochodzące zarówno ze źródła

naturalnego (słonecznego), jak i sztucznego

(z lamp solaryjnych, kosmetycznych lub uży-

wanych w celach medycznych), przyjmowane

zbyt często lub w zbyt dużym natężeniu zbli-

żone jest do niekorzystnego działania promie-

niowania UV i ma swój udział zarówno w sta-

rzeniu się skóry, jak i w fotokarcynogenezie

(nowotworzeniu, czyli przetwarzaniu się ko-

mórki „normalnej” w komórkę nowotworową).

Drugie z kolei pasmo światła słonecznego

zajmują fale o długości 400-700 nm, tworzą-

ce światło widzialne (39% całkowitego pro-

mieniowania). Jego szkodliwe oddziaływanie

na skórę jest minimalne.

Trzecim pasmem promieniowania sło-

necznego o najkrótszych falach (10-400

nm) jest promieniowanie ultrafioletowe (5%

całkowitego promieniowania), podzielone na

trzy główne pasma:

–

UVB - długość fali: 280-315 nm

–

UVA - długość fali: 315-400 nm

–

UVC - o najkrótszej długości fali: 10-280 nm.

Cechuje je najwyższa energia kwantowa.

Zakres widma silnie rumieniotwórczy

i uszkadzający rogówkę oka. Promienio-

wanie UVC prawie całkowicie pochłaniane

jest przez warstwę ozonową atmosfery, nie

dociera do powierzchni Ziemi w całości.

W medycynie sztucznie wytworzone pro-

mieniowanie UVC (zwłaszcza o długości fali

254 nm) wykorzystuje się w lampach bakterio-

bójczych do odkażania sal szpitalnych i sprzętu

medycznego (bardzo wrażliwe na efekt bakte-

riostatyczny i bakteriobójczy sąmiędzy innymi

maczugowce błonicy, prątki gruźlicy, pałeczki

okrężnicy i duru brzusznego oraz gronkowce).

Problem negatywnego oddziaływania na orga-

nizm ludzki tych urządzeń tkwi w biologicznie

aktywnym zakresie ultrafioletu UVC, choć nie

zostało to jeszcze ostatecznie wyjaśnione.

Promieniowanie UVA stanowi 95% pro-

mieniowania UV docierającego do Ziemi. Jest

najdłuższe z zakresu UV (

black-light

), wnika

głęboko w skórę i dociera do tkanki podskór-

nej, odpowiada częściowo za efekt opalania

i jest przy tym minimalnie rumieniotwór-

cze. Natężenie promieniowania UVA jest takie

samo przez cały dzień, niezależnie od pogody

Rozróżnia się dwa rodzaje ekspozycji na światło słoneczne:

–

czynną

, związaną z czasową ekspozycją skóry na silne działanie słońca, np. przy opalaniu

się na plaży lub w solarium,

–

bierną

– dłuższe przebywanie w miejscach odsłoniętych, nasłonecznionych.

Według powszechnej opinii najgroźniejsza dla skóry jest ekspozycja czynna. W rzeczywistości

znacznie groźniejsza jest ekspozycja bierna, codzienna, trwająca przez całe życie. Dawka ultrafio-

letu wchłonięta przez skórę twarzy przeciętnej Europejki w wyniku biernego kontaktu ze słoń-

cem w codziennym życiu jest znacznie większa od otrzymywanej np. przy corocznych letnich

wyjazdach urlopowych nad ciepłe morza w celu korzystania z kąpieli słonecznych i morskich.

prof

.

zw

.

dr hab

.

E

liza

L

amer

-Z

arawska

e-mail:

jzarawski@hotmail.com

Dermatologia

/

artykuł

i pory roku. Przenika przez chmury,

szyby okienne i samochodowe. Do

niedawna uważano, że negatywne

efekty oddziaływania UVA na ludz-

ką skórę nie są tak silne, jak w przy-

padku promieni UVB.

Dodatkowe możliwe konsekwen-

cje niepożądanego działania UVA

to: przyspieszony proces starze-

nia się skóry, zwiększona częstość

chronicznych stanów zapalnych

skóry i zakażeń infekcyjnych (bak-

teryjnych, grzybiczych czy wiru-

sowych), choroby nowotworowe

skóry i narządów wewnętrznych,

zaburzenia w melanogenezie itd.,

co prowadzi do brunatnych plam

skórnych różnej wielkości, mają-

cych również tendencję do prze-

kształcania się w zmiany nowotwo-

rowe (

melanoma

) [3-7].

Page 19 - KE 2.2013 - całość - www