Page 68 - KE - 1.2014 - Całość

66
vol. 3 \ 1 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna
Dawniej bieganie było przede wszystkim sposobem
przemieszczania się. Dziś coraz częściej odgrywa ono
znaczącą rolę profilaktyczną. Bieganie stało się formą
wypoczynku, relaksu, ale przede wszystkim zdrowego
trybu życia współczesnego społeczeństwa. Coraz częściej
można spotkać osoby regularnie uprawiające ten sport.
Statystyki badań przeprowadzonych przez serwis „Pol-
ska Biega” wykazują, że w roku 2012 popularność biega-
nia wzrosła o ponad 50% w stosunku do roku 2011. Należy
jednak pamiętać, że nieprawidłowe uprawianie sportu
może prowadzić do kontuzji [3, 5].
Kontuzje a zaburzenia
biomechaniczne stopy
W pracy przedstawiono najczęściej spotykane zaburzenia
biomechaniczne stóp biegaczy. Brak kompensacji może
prowadzić do powstania licznych kontuzji.
Płaskostopie
Płaskostopie jest końcową fazą obniżenia się przyśrod-
kowego łuku stopy wraz z towarzyszącymi deformacjami
tyło- i przodostopia (Rys. 2). Najczęstszą przyczyną pła-
skostopia nabytego u dorosłych jest dysfunkcja ścięgna
piszczelowego tylnego. Jest to trójpłaszczyznowa defor-
macja, na którą składa się koślawość tyłostopia, zapad-
nięcie podłużnego łuku stopy oraz odwiedzenie tyłosto-
pia. Wraz z narastającą koślawością tyłostopia dochodzi
do kompensacyjnej suplikacji przodostopia. Płaskostopie
nabyte może być spowodowane nadmiernym przykur-
czem ścięgna Achillesa, ale może też być jego przyczyną.
W płaszczyźnie strzałkowej podłużny łuk sklepienia sto-
py zapada się, czemu towarzyszy podwichnięcie w stawie
skokowo-łódkowym, klinowo-łódkowym lub pierwszym
stawie stępowo-śródstopnym. W płaszczyźnie osiowej
przodostopie ulega odwiedzeniu, przeważnie w stawie
skokowo-łódkowym. W płaszczyźnie czołowej pojawia
się koślawość pięty [6].
Kontuzje najczęściej kojarzone z płaskostopiem: za-
palenie mięśnia piszczelowego tylnego, przeciążenie
ścięgna Achillesa, bóle piszczeli, bóle stawu rzepkowo-
-udowego oraz przeciążenie „gęsiej stopy” – miejsca
przyczepu mięśni zginających kolan [3, 7].
Rys. 2. Łuk stopy prawidłowy oraz płaskostopie
Źródło: www.hallufix.pl
Stopa wydrążona
Istnieją dwa podstawowe rodzaje stopy wydrążonej.
Pierwszy z nich to stopa wydrążona spowodowana usta-
wieniem przodostopia. Przyczyną tej deformacji jest nad-
mierne zgięcie podeszwowe pierwszego promienia. Drugi
rodzaj to stopa wydrążona wywołana ustawieniem tyło-
stopia. Pierwotną nieprawidłowością w tym przypadku
jest szpotawe ustawienie tyłostopia. Stopa wydrążona
charakteryzuje się małą zdolnością pochłaniania wstrzą-
sów. Może to powodować złamania przeciążeniowe trzo-
nu kości piszczelowej, przyśrodkowej części dalszej po-
wierzchni stawowej kości piszczelowej lub nawet złamań
plateau piszczeli. Stopa wydrążona jest często spotykana
u biegaczy, u których rozwinęły się objawy zespołu tarcia
pasma biodrowo-piszczelowego.
Kontuzje najczęściej kojarzone ze stopą wydrążoną:
częste skręcenia stawu skokowo-goleniowego, ból w ob-
rębie stawu, ból bocznej części stopy oraz stawu skoko-
wo-goleniowego, bolesność sklepienia podeszwy, przo-
dostopia lub nawet stawu kolanowego, przykurcz mięśnia
brzuchatego łydki, złamania przeciążeniowe [6].
Paluch sztywny
Paluch sztywny, często zwany „paluchem biegacza”, po-
lega na postępującej sztywności pierwszego stawu śród-
stopno-paliczkowego (Rys. 3). W większości przypadków
przyczyną jego powstania są zmiany zwyrodnieniowe.
Sztywność stawu dotyczy przede wszystkim ograni-
czonego zgięcia grzbietowego. Zgięcie podeszwowe jest
zazwyczaj względnie dobre. Sztywności często towarzy-
szy ból, zmiany degeneracyjne oraz charakterystyczny
osteofit po stronie grzbietowej głowy pierwszej kości
śródstopia. Jest to drugie po palcu koślawym najczęściej
spotykane zwyrodnienie dotyczące stawu śródstopno-
-paliczkowego. Dotyczy ponad 1% osób po 30. roku życia.
Uważa się, że istnieje wiele przyczyn występowania palu-
cha sztywnego: ostry uraz, uszkodzenie pierwszego stawu
śródstopno-paliczkowego, powtarzające się mikroura-
zy, jałowa martwica lub nadmierna długość pierwszego
promienia oraz skurcze zginaczy palucha. Uraz palucha
często związany jest z właściwościami sztucznej trawy
lub twardym podłożem. Słaba stabilizacja przodostopia
w obuwiu sportowym może stanowić nieodpowiednią
ochronę przed urazami przeprostnymi. Podczas przeno-
szenia masy na chorą kończynę występuje ból pierwszego
stawu śródstopno-paliczkowego oraz obrzęk.
Rys. 1. Budowa stopy
Źródło: www.stawskokowy.pl
1. Kość skokowa
2. Kość piętowa
3. Kości śródstopia
4. Kości palców
5. Kości klinowate
6. Kość sześcienna
7. Kość łódkowata
I. Staw skokowy górny
II. Staw skokowy dolny
Łuk stopy
prawidłowy
Łuk stopy
wysoki
Płaskostopie