Page 64 - KE - 1.2014 - Całość

62
vol. 3 \ 1 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna
szczególnie w okolicach stóp. Jest to tzw. objaw skarpetek.
Niekiedy występuje również ból dłoni (objaw rękawiczek).
Oprócz tego uszkodzenie nerwów może powodować bie-
gunki, zaburzenia rytmu serca czy też zaburzenia w odda-
waniu moczu [1, 2].
Ważnym powikłaniem w cukrzycy jest hipoglikemia, któ-
ra może stać się bezpośrednim zagrożeniem dla życia pa-
cjenta. Bardzo ważne jest, aby podolog potrafił rozpoznać
jej objawy i rozpoczął niezbędne postępowanie terapeu-
tyczne zależne od stopnia zaawansowania hipoglikemii.
W zależności od stanu nasilenia do głównych objawów hi-
poglikemii zalicza się:
• stan lekki – głód, pocenie się, bladość, podniecenie, nie-
pokój, osłabienie koncentracji, niezdolność rozumienia.
Sposób postępowania: podanie pacjentowi soku owocowego
czy też słodkiej lemoniady (150ml). Jeżeli objawy nie ustąpią,
konieczne jest wezwanie karetki pogotowia ratunkowego;
• stan średni – ból głowy, brzucha, osłabienie, poszerzenie
źrenic, agresja, bladość, pocenie się, bełkotliwa mowa.
Sposób postępowania: podanie glukozy (5-20 g), prze-
kąska. Jeżeli nie ma możliwości konsultacji z lekarzem,
wezwanie karetki pogotowia ratunkowego;
• stan ciężki – zaburzenia połykania, utrata świadomości.
Sposób postępowania: bezzwłoczne wezwanie karetki
pogotowia ratunkowego [3].
Stopa cukrzycowa
O stopie cukrzycowej mówi się wtedy, gdy dochodzi do
infekcji, owrzodzenia lub destrukcji tkanek głębokich
w połączeniu z chorobami naczyń obwodowych oraz z za-
burzeniami neurologicznymi. Zespół stopy cukrzycowej
może być wywołany zarówno przez czynniki wewnętrz-
ne, jak i zewnętrzne.
Czynniki wewnętrzne:
– – modzele,
– – przewlekła choroba nerek,
– – zaburzenie widzenia lub utrata wzroku,
– – dysfunkcja biomechaniczna,
– – ograniczenie ruchomości stawów,
– – immunopatia,
– – deformacja stopy,
– – mikroangiopatia i makronagiopatia,
– – złe wyrównanie cukrzycy,
– – neuropatia czuciowa, ruchowa, autonomiczna (Tabela 2).
Czynniki zewnętrzne:
– – powtarzające się niewielkie urazy,
– – brak higieny,
– – nieprawidłowa pielęgnacja stóp,
– – moczenie stóp w gorącej wodzie,
– – nikotynizm,
– – odmrożenia.
Niekiedy zdarza się, że w chwili rozpoznania
cukrzycy pacjent nie odczuwa dolegliwości
związanych z zaburzeniem ukrwienia kończyn
oraz neuropatią. W momencie, gdy dochodzi
do nasilenia się zmian patologicznych, pojawia
się bolesność, kurcze mięśni i mrowienia. Dla-
tego tak ważna jest w momencie rozpoznania
cukrzycy jednoczesna diagnostyka w kierunku
rozpoznania stopy cukrzycowej.
Tabela 2. Opis neuropatii czuciowej, ruchowej i autonomicznej
Neuropatia
czuciowa
Zaburzenia czucia bólu, dotyku, temperatury, co przyczynia
się do pojawiania się niekontrolowanych urazów
sprzyjających powstawaniu ran stóp, które niejednokrotnie
są skutkiem trudno gojących się owrzodzeń.
Neuropatia
ruchowa
Zaniki w obrębie mięśni zaburzające pracę
prostowników i zginaczy, co może doprowadzić do
zniekształcenia stóp. Najczęstszymi zniekształceniami
są palce szponiaste, młoteczkowate, powstanie stopy
płaskiej, koślawości tyłostopia czy też odwiedzenie
przodostopia i zapadnięcie się łuku przyśrodkowego.
Neuropatia
autonomiczna
Ma wpływ na zaburzenia troficzne sprzyjające
owrzodzeniompoprzez powstanie przetok tętniczo-żylnych.
Źródło: [2]
Stopa cukrzycowa neuropatyczna
Jest skutkiem upośledzenia unerwienia stopy. Objawia się
zmniejszoną lub całkowitą utratą czucia, brakiem zdol-
ności odczuwania temperatury, bólu czy też nadmierne-
go ucisku. Dochodzi do zmian degeneracyjnych nerwów
obwodowych kończyn dolnych, które powodują podwyż-
szenie progu bólowego, czego skutkiem jest niekontro-
lowane powstawanie urazów, niekiedy przechodzących
w ciężko gojące się owrzodzenia. Przewlekła neuropatia
może powodować zanik receptorów nerwowych w mię-
śniach stóp, przez co pojawiają się zaburzenia równowagi
napięcia mięśniowego kończyn dolnych. Skutkuje to nie-
prawidłowym obciążeniem struktur stopy i tworzeniem
się modzeli w okolicy głów kości śródstopia. Uszkodzenie
układu autonomicznego doprowadza do nieprawidłowej
czynności gruczołów potowych, w związku z czym nastę-
puje zmniejszenie wydzielania wody. Nasila to powsta-
wanie pęknięć i szczelin. W stopie neuropatycznej skóra
stóp jest zaczerwieniona i ciepła.
Stopa cukrzycowa niedokrwienna
Spowodowana jest miażdżycą tętnic i tętniczek, zmianami
zwyrodnieniowymi dużych naczyń krwionośnych, jak rów-
nież naczyń włosowatych w obrębie stopy. Objawami cha-
rakterystycznymi dla stopy cukrzycowej niedokrwiennej
jest gładka, sucha, napięta i lśniąca skóra z zanikiem tkanki
tłuszczowej, utrata owłosienia i hiperekratoza płytki pa-
znokciowej. Dość często można zaobserwować zmianę ko-
loru stóp. W trakcie uniesienia są blade, natomiast podczas
stopniowego opuszczania stają się stopniowo sine. Zmiany
miażdżycowe oraz angiopatia mogą doprowadzić również
do zmian dystroficzno-zwyrodnieniowych skóry, tkanki
podskórnej oraz mięśni kończyn. Niewydolność krążenia
sprawia, że stopa jest blada, chłodna, niekiedy sina. Skó-
ra ciepła i sina jest objawem niedrożności naczyń żylnych.
Koloryt skóry nasila się, jeżeli dojdzie do wzmożenia nie-
dokrwienia. Niekiedy spotyka się również objawy zanikowe
skóry i mięśni. Dochodzi do utraty owłosienia, skóra staje
się sucha oraz popękana z powodu upośledzenia funkcji
gruczołów łojowych i potowych (Tabela 3).
Tabela 1. Podział cukrzycy według Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego oraz WHO
Cukrzyca typu I Przyczyną jest niszczenie komórek ß trzustki, produkujących insulinę przez własny układ
odpornościowy. Ten typ cukrzycy uwarunkowany jest immunologicznie lub idiopatycznie.
Cukrzyca typu II Główną przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny przez komórki beta wysepek
trzustkowych lub nieprawidłowości wykorzystania insuliny przez tkanki.
Cukrzyca wtórna Może być wywołana przez: choroby gruczołów dokrewnych, niektóre leki, zakażenia,
proces immunologiczny, genetyczne uszkodzenie komórek wysp trzustkowych.
Cukrzyca
ciążowa
Czasami pacjentki w okresie ciąży mają podniesiony poziom glukozy we krwi, a ich
organizmy nie są w stanie produkować wystarczającej ilości insuliny potrzebnej do
transportu całej glukozy do komórek.
Naukowcy z amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia i Harvard University
wykazali, że pacjentki, których dieta przed zajściem w ciążę była obfita w tłuszcz
zwierzęcy i cholesterol, miały większe ryzyko cukrzycy ciążowej.
Źródło: [1]