Page 65 - KE - 1.2014

63

Kosmetologia Estetyczna / 1 / 2014 / vol. 3

Charakterystyczne zarówno dla stopy neuropatycznej,

jak i niedokrwiennej jest upośledzenie wzrostu paznokci,

płytka jest przerośnięta i zdeformowana (Fot. 1).

Innymi występującymi zmianami na skórze u diabetyków są:

•

pęcherze, najczęściej zlokalizowane na grzbietach oraz

podeszwach stóp. Powstają samoistnie i mają nawet

do kilku centymetrów średnicy. Pękają, pozostawiając

trudno gojące się nadżerki;

•

rumieniec cukrzycowy;

•

zgorzel cukrzycowa, powstająca na skutek wybitnie na-

silonych zmian w naczyniach we wszystkich warstwach

skóry. Najczęstszą lokalizacją są stopy. Skóra przyjmuje

barwę sino-fioletową, która gwałtownie się rozprze-

strzenia, z niewielką bolesnością i rąbkiem zapalnym;

•

ksantoza, czyli charakterystyczne żółtawo-złociste

zabarwienie skóry na dłoniach, podeszwach oraz na

nosie i małżowinach usznych.

Diabetycy znacznie częściej od osób zdrowych ulegają in-

fekcjom skórnym. Około 40% chorych na cukrzycę ma roz-

poznaną grzybicę międzypalcową stóp. Niekiedy towarzy-

szy jej również grzybica dermatofitowa paznokci stóp [4-6].

Na stopach diabetyków dość często pojawiają się trud-

ne do wyleczenia owrzodzenia, powstające w miejscu

największego ucisku stopy na podłoże. W wielu przypad-

kach dochodzi do amputacji.

Tabela 3

.

Klasyfikacja stopy cukrzycowej według Wagnera

Stopień Opis

0

Stopa z dużym ryzykiem: przed wystąpieniem owrzodzenia,

ale z istniejącą neuropatią i zniekształceniem, które mogą

skutkować powstaniem owrzodzenia

1 Powierzchowne owrzodzenie

2 Owrzodzenie ze stanem zapalnym skóry i tkanek podskórnych

3 Głębokie owrzodzenie z zajęciem struktur kostnych, ropowica skóry

4 Martwica miejscowa sucha leczona zachowawczo lub zgorzel

wilgotna

5 Rozległa martwica kwalifikowana do amputacji

Źródło:

[5]

P

rofilaktyka

i pielęgnacja

stopy cukrzycowej

Znaczna część diabetyków ma problem z otyłością, dla-

tego też pielęgnacja stóp jest dla nich wyjątkowo trud-

na. Warto, aby taki pacjent zgłosił się do podologa, który

zajmie się pielęgnacją stóp, wyedukuje pacjenta na temat

profilaktyki oraz pokieruje do odpowiednich lekarzy spe-

cjalistów. Każdy podolog powinien wytłumaczyć pacjen-

towi, jak należy zadbać o stopy, aby zapobiec przykrym

powikłaniom. Osoba chorująca na cukrzycę powinna:

•

stosować regularnie kremy nawilżająco-natłuszczają-

ce, omijając przestrzenie międzypalcowe. Dzięki temu

skóra będzie miękka i elastyczna. Jeżeli jednak pacjent

ma problem z nadpotliwością stóp, korzystne będzie

zastosowanie talku. Utrzymanie stóp w prawidło-

wym nawilżeniu zminimalizuje powstawanie pęknięć

i otarć. Diabetycy nie powinni stosować plastrów na

odciski, ponieważ może to spowodować powstanie rany

oraz zwiększyć ryzyko wniknięcia drobnoustrojów;

•

obserwować codziennie swoje stopy oraz obuwie.

Najlepiej, aby wkładki w butach były jasnego koloru.

W przypadku stopy neuropatycznej pacjent może nie

odczuwać urazu stopy. Dzięki jasnym kolorom wkładek

ewentualne krople krwi będą dobrze widoczne. Jeżeli

pacjent sam nie jest w stanie obejrzeć sobie stóp, powi-

nien koniecznie poprosić o to członka rodziny;

•

myć stopy w temperaturze, która nie przekracza 37°C.

Temperaturę można zmierzyć za pomocą termometru

kąpielowego. Do mycia należy stosować łagodne środki

myjące przeznaczone dla osób z cukrzycą. Kąpiel nie

powinna trwać więcej niż 2-3 minuty, ponieważ dłuż-

sze moczenie może prowadzić do maceracji naskórka;

•

regularnie skracać płytkę paznokciową, stosując pilnik szkla-

ny, dzięki któremu zminimalizujemy ryzyko skaleczeń;

•

unikać trzymania stóp w pobliżu piecyków lub grzej-

ników. Osoby z neuropatią narażone są na ogromne

ryzyko poparzeń;

•

nosić wygodne obuwie, które jest dostosowane do ist-

niejących deformacji. Nie zaleca się butów z odkrytymi

palcami, gdyż zwiększa to ryzyko urazów [7-11].

P

odsumowanie

Cukrzyca jest chorobą, która coraz częściej występuje w na-

szym społeczeństwie. Wyróżniamy cztery typy tej choroby

i każdy z nichmoże prowadzić do niebezpiecznychpowikłań.

Coraz częściej u diabetyków występuje tzw. stopa cukrzyco-

wa. Nieleczona często prowadzi do amputacji. Odpowiednia

pielęgnacja może temu zapobiec. Rolą podologa oraz lekarzy

specjalistów jest edukowanie pacjentów na temat cukrzycy

oraz uświadamianie o konsekwencjach w celu zmniejszenia

ilości powikłań cukrzycy.

L

iteratura

1.

M. Koselak:

Podstawy podologii kosmetycznej

, Warszawa 2011, 109-117.

2.

C.W.Digiovanni,J.Greisberg:

Stopaistawskokowo-goleniowy

,Wrocław2010,84.

3.

E. Otto-Buczkowsa, P. Jarosz-Chobot:

Hipoglikemia poinsulinowa – ob-

raz kliniczny, mechanizmy kontrregulacji, leczenie

. Borgis – Medycyna

Rodzinna 3-4/2000, s. 48-52.

4.

W. Karnafel i wsp.:

Zespół stopy cukrzycowej: patogeneza, diagnostyka,

klinika, leczenie

, Warszawa 2013, 148.

5.

W. Karnafel:

Stopa cukrzycowa

, Lublin 2008, 53-55.

6.

P. Liszkowski:

Zespół stopy cukrzycowej (aspekt medyczny)

, Dermatol.

Kosmetol. Prakt., 4(12), 2008.

7.

A. Rapacz, M. Kózek, M. Ogarek:

Edukacja pacjentów z zespołem stopy

cukrzycowej a poczucie koherencji

, Probl. Pielęg., 15(1), 2007.

8.

A. Kuska:

Infekcja stopy cukrzycowej - potrzeba optymalnego leczenia w celu

uniknięcia amputacji. Opis przypadku

, Przypadki Med.pl, 4, 2013, 138-141.

9.

A. Burakowska-Korzon, I. Burakowski, P. Dziemidok, S. Tęcza:

Infekcja

owrzodzenia stopy u chorej z przewlekłą artropatią Charcota

, Zakażenia,

12 (3), 2012, 101-102.

10.

M. Bernas, R. Łaz, J. Tatoń:

Standard postępowania prewencyjnego i lecz-

niczego w zespole stopy cukrzycowej - doświadczenie własne

, Med. Metab.,

16(1), 2012, 85-87.

11.

B. Mrozikiewicz-Rakowska:

Profilaktyka zespołu stopy cukrzycowej

,

Prakt.Lek., 84, 2012, 11-12.

Fot. 1.

Stopa

cukrzycowa

a)

zdeformowana

płytka paznokcia,

b)

rana

a)

b)

Page 65 - KE - 1.2014 - Całość