1 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
19
PN
artykuł Popularnonaukowy
chemia
uczuleń na jaja kurze oraz mleko i jego przetwory w porówna-
niu z grupą kontrolną z prawidłowym stężeniem witaminy D.
Ponadto pokarmy też zawierają alergeny, najczęściej uczulające
dzieci i osoby dorosłe. Innymi alergenami pochodzenia zwie-
rzęcego są również ryby morskie. Ważne jest zwrócenie uwagi
na fakt, że produkty te są przede wszystkim cennym źródłem
witaminy Dw pożywieniu. Dlatego też osoby uczulone na ryby,
mleko oraz jaja powinny dodatkowo suplementować tę witami-
nę oraz nie unikać ekspozycji na światło słoneczne, jeśli nie jest
to przeciwwskazane.
Nieprawidłowe stężenie witaminy D może przyczyniać się
również do wystąpienia chorób alergicznych skóry. W.A. Throp
i wsp. w swoich badaniach opublikowanych w 2010 r. zaobser-
wowali, że obniżony poziomwitaminy D występuje u pacjentów
z przewlekłą pokrzywką [19]. W 2014 r. naukowcy z Uniwer-
sytetu Medycznego w Nebrasce przeprowadzili badania na 42
osobach z tą chorobą. Pacjenci zostali losowo przydzieleni do
suplementowania witaminy D w dawce 4000 IU lub 600 IU
na dzień, przez dwanaście miesięcy. Po siedmiu dniach terapii
u wszystkich pacjentów zauważono zmniejszenie się objawów
przewlekłej pokrzywki o około 30%. Natomiast po zakończeniu
terapii pacjenci poddani suplementacji w dawce 4000 IU zauwa-
żyli zmniejszenie się objawów choroby o kolejne 40%.
Mechanizm pokrzywki przewlekłej może być alergiczny, nie-
alergiczny lub występuje nietolerancja na kwas acetylasalicy-
lowy. Najczęstszymi produktami wywołującymi reakcje aler-
giczne są pokarmy, leki oraz substancje zapachowe. Pokrzywkę
mogą też wyzwalać czynniki psychologiczne. Ponadto choroba
ta może mieć związek z układem wegetatywnym, gdzie dodat-
kowo mogą występować zaburzenia krążenia. Dla pokrzywki
przewlekłej charakterystyczne jest występowanie w bąblach
pokrzywkowych podwyższonego stężenia histaminy. Komór-
ki tuczne, granulocyty kwasochłonne oraz granulocyty obo-
jętnochłonne wyzwalają neuropeptydy, które wpływają na
wytwarzanie cytokin prozapalnych [11]. Kalcytriol natomiast
hamuje nadmierną ekspresję tych prozapalnych mediatorów.
Niedobór witaminy D wpływa również na inną odmianę po-
krzywki – pokrzywkę fizykalną. W 2014 r. V.A. Varney i wsp.
opublikowali badania na temat wpływu ilości witaminy D
w organizmie a występowaniem pokrzywki fizykalnej. Poddali
doświadczeniu pięć osób, w wieku od 19 do 71 lat ze stwier-
dzonym niedoborem witaminy D. Dodatkowo u wszystkich
pacjentów występowała pokrzywa ostra, wywołana m.in. aspi-
ryną, promieniowaniem UVA, pyłkami trawy oraz pokarmami.
Osoby zostały poddane suplementacji witaminą D w dawce od
2000 IU do 5000 IU na dzień przez dwa do czterech miesięcy.
U wszystkich osób poddanych terapii zauważono ustąpienie
objawów. Nawroty choroby występowały przy ponownym ob-
niżeniu stężenia witaminy D w organizmie [21].
•
Zażywanie niektórych leków, np. retinodiów, teracyklin, może
spowodować niedobór witaminy D w organizmie człowieka.
Preparaty te stosowane są w różnych dermatozach, zarówno
doustnie, jak imiejscowowformie: żelu, kremu czy roztworu [22].
•
Retinoidy to grupa związków, która wykazuje swoje działanie
poprzez łączenie się z receptorami jądrowymi.Wyróżnia się dwa
typy receptorów: RAR, czyli recepory dla kwasu retinowego,
oraz RXR, czyli receptory retinoidowe X. Do grupy receptorów
jądrowych, do których należą RAR i RXR, przynależą również
receptorydlawitaminyD
3
.Dlategoteżterapięretinoidamimożna
łączyć z pochodnymi kalcytriolu, z którymi wykazują działanie
synergistyczne. Takie leczenie będzie silniejsze i efektywniejsze.
Wskazaniami do zastosowania retinoidów są:
•
choroby gruczołów łojowych: trądzik pospolity i różowaty,
•
dermatozy grudkowe: liszaj płaski,
•
genodermatozy: choroba Dariera, rybia łuska, skóra perga-
minowata i barwinkowa,
•
nowotwory złośliwe skóry: rak kolczystokomórkowy, rogo-
wiak kolczystokomórkowy,
•
chłoniaki skóry typu T,
•
chorobywirusowe: mięczak zakaźny oraz brodawki płaskie [22].
Podczas terapii retinoidami należy unikać ekspozycji na
promienie słoneczne oraz sztucznych źródeł promieni ultra-
fioletowych, np. solarium. Ponadto zaleca się używanie filtrów
z wysokim wskaźnikiem SPF oraz noszenie odzieży ochronnej.
W zależności od danej jednostki chorobowej czas leczenia jest
bardzo różny, może sięgać nawet sześciu miesięcy [22]. Przez
tak długi okres trwania kuracji, pacjenci narażeni są na wystą-
pienie u nich niedoborów witaminy D, poprzez znacznie ogra-
niczoną lub całkowicie zahamowaną syntezę skórną.
Innymi lekami stosowanymi w leczeniu trądziku pospolitego,
zwłaszcza postaci grudkowo-krostkowej, są antybiotyki należą-
ce do grupy tetracyklin [11]. Z uwagi na możliwość wystąpienia
alergii na słońce, zaleca się, aby pacjent podczas tej antybiotyko-
terapii unikał źródeł promieni UV. Sprawia to, że zarówno osoby
stosujące preparaty z retinoidami, jak i tetracyklinami powinny
zwrócić szczególną uwagę na swoją dietę i wzbogacić ją o pro-
dukty bogate w witaminę D oraz dodatkową suplementację.
Schorzeniami wywołującymi pośrednio niedobór witaminy D
są choroby skóry z nadwrażliwością na światło. Do tych genoder-
matoz zaliczamy m.in. schorzenia o dziedziczeniu autosomalnym
recesywnym, jak skórę pergaminowatą i barwnikową, oraz ze-
spół Cockayne’a. W profilaktyce tych rzadkich chorób zaleca się
przede wszystkim unikanie promieni słonecznych. Ponadto do in-
nych chorób, w których występuje nadwrażliwość na promienie
słoneczne, są zaliczane trichotiodystrofia, choroba Hartnupa,
zespół Rothmunda-Thompsona oraz zespół Kindler [23].
Niedobory witaminy D mogą wystąpić także u osób z rogo-
waceniem słonecznym. Czynnikiem powodującym to schorze-
nie jest promieniowanie UVB, które uszkadza DNA. Pacjentom
z rogowaceniem starczym zaleca się unikać nasłonecznienia,
a zwłaszcza promieni o długości 290-315 nm. Ponadto w lecze-
niu tych zmian często stosuje się retinoidy. Unikanie promieni
UV znacznie ograniczy zajście biosyntezy witaminy D, co przy-
czyni się do wystąpienia jej niedoboru. Dlatego też, osoby z ro-
gowaceniem słonecznym powinny wzbogacić swoją dietę o pro-
dukty z witaminą D lub ją dodatkowo suplementować.
