3 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
253
artykuł
Kosmetologia Estetyczna
A
corneum
zostaje zaburzona – wykazał to w 1952 roku Irvin H.
Blank w swojej pracy
Factors which influence the water content
of the stratum corneum
. Nadmierna ucieczka wody ze skóry
powoduje zwiększone rogowacenie naskórka. Martwe komór-
ki naskórka zaczynają się złuszczać wolniej, co powoduje po-
grubienie warstwy rogowej i zwiększenie bariery naskórkowej.
Suchość naskórka zakłóca proces złuszczania korneocytów, po-
nieważ przy niskiej zawartości wody nie funkcjonują prawidło-
wo enzymy ułatwiające złuszczanie, co sprawia, że skóra jest
zszarzała i szorstka w dotyku. W tabeli 1 przedstawiono normy
określające prawidłową zawartość wody w naskórku.
|
|
KOSMECEUTYKI – S.O.S. DLA SKÓRY SUCHEJ
Wspomniany już wcześniej amerykański dermatolog Albert
Kligman wprowadził ponad 30 lat temu termin „kosmeceutyki”,
co oznacza „aktywne kosmetyki”, czyli rodzaj hybrydy – produk-
tu pośredniego pomiędzy kosmetykiem a lekiem. W ten sposób
chciał podkreślić dokonujący się postęp w dziedzinie kosmeto-
logii, dermatologii i farmakologii, obejmujący zrozumienie m.in.
mechanizmu starzenia skóry oraz możliwości jej leczenia i pielę-
gnacji, również wprzypadku skóry suchej. Dziś już wiemy o tym,
że nie wszystkie składniki aktywne muszą przenikać przez
warstwę rogową, aby udowodnić swoje działanie. Najlepszymi
przykładami są wazelina, olej mineralny i dimetikon, które dzia-
łają tylko na powierzchni skóry. W
stratum corneum
znajdują się
naturalne mechanizmy sygnałowe, które wpływają na procesy
biologiczne zachodzące w głębszych warstwach skóry. Zaburze-
nie struktury warstwy rogowej w wyniku przesuszenia pro-
wadzi do uwolnienia mediatorów, które migrują i uaktywniają
procesy naprawcze. Na tej zasadzie działają kosmeceutyki, które
oprócz przywrócenia odpowiedniego poziomu nawilżenia skóry,
przyczyniają się do jej intensywnej regeneracji.
Większość składników aktywnych aplikowanych na skórę,
wyruszawkrętą drogę poprzezmacierz dwuwarstwy lipidowej
pomiędzy korneocytami. Wszystko po to, aby efektywnie prze-
niknąć przez barierę warstwy rogowej. Niestety, kosmeceutyki
nawilżające nie usuwają zmarszczek, lecz mogą przyczynić się
do zmniejszenia ich widoczności poprzez zwiększenie nawod-
nienia skóry. Gwarantuje nam to usunięcie lub zmniejszenie
tzw. zmarszczek suchych, powstałych w wyniku utraty ba-
riery warstwy rogowej. Preparat nawilżający tworzy sprzyja-
jące środowisko do naprawy tej bariery i odwrócenia procesu
utraty wody. Po aplikacji preparatów nawilżających na skórę
następuje odbudowa i wzmocnienie funkcjonowania bariery
naskórkowej, a co za tym idzie – zwiększenie zawartości wody
w warstwie rogowej naskórka. Dzienna utrata wody przez skó-
rę wynosi ok. 500 ml (przezskórna utrata wody). W tabeli nr 2
przedstawiono podział składników aktywnych aplikowanych
w przypadku suchej skóry, których rolą jest utrzymanie zawar-
tości wody w skórze w granicach 10-30%. Dobry kosmeceutyk
powinien zawierać substancje z każdej grupy wymienionej
w tabeli, co pozwala na wzmocnienie efektu terapeutycznego.
|
|
KLUCZOWE 2 MINUTYWPIELĘGNACJI SKÓRY SUCHEJ
Jedną z podstawowych zasad pielęgnacji skóry suchej jest ogra-
niczenie długich i gorących kąpieli. Polecane są kąpiele w olej-
kach (migdałowy, awokado, z orzechów makadamia) oraz syste-
matyczne stosowanie emolientów – co najmniej 2 razy dziennie.
Szczególnie cenne są produkty zawierające w swoim składzie
kwas
γ
-linolenowy, takie jak olej z nasion wiesiołka oraz ogó-
recznika lekarskiego. 2-3 minuty po kąpieli są dla suchej skó-
ry kluczowe – to czas, w którym jesteśmy w stanie uzupełnić
naruszoną po myciu barierę ochronną naskórka, zmniejszając
przeznaskórkową utratę wody poprzez nałożenie preparatu na-
wilżającego. Każda dodatkowa minuta będzie zaburzała proces
przywrócenia tej bariery. Czas działania większości emolientów
na skórę utrzymuje się do ok. 4 godzin, dlatego istnieje koniecz-
ność ponownej aplikacji. Warto zwrócić uwagę na preparaty
Tabela 1
Normy określające prawidłową zawartość wody w naskórku
PRAWIDŁOWA ZAWARTOŚĆ WODY W NASKÓRKU
WARSTWA PODSTAWNA
70-50%
WARSTWA KOLCZYSTA
50-40%
WARSTWA ZIARNISTA
40-20%
WARSTWA ROGOWA
12-15%
NISKA ZAWARTOŚĆ WODY WWARSTWIE ROGOWEJ
>12% = skóra sucha
Źródło:
M. Noszczyk: Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wyd. PZWL
Tabela 2
Podział składników aktywnych aplikowanych w przypadku suchej skóry
PREPARAT NAWILŻAJĄCY
WPŁYW NA FIZJOLOGIĘ SKÓRY
ŚRODKI O DZIAŁANIU OKLUZYJNYM:
•
wazelina – zmniejsza TEWL o 99%, należy ją
stosować w skojarzeniu z silikonem lub olejem
mineralnymwceluzmniejszeniakleistości.Wy-
kazano, że wazelina w połączeniu z glicerolem
łagodzi objawy suchej skóry, jednak Ghadially
i współpracownicy w pracy
Effects of petrola-
tum on stratum corneum structure and function
stwierdzili, że działanie to ograniczone jest do
przestrzeni w warstwie
stratum corneum
;
•
olej mineralny – zmniejsza TEWL o 40%;
•
parafina, silikony, tłuszcze, woski.
Środki okluzyjne wzmacniają
barierę naskórkową poprzez
tworzenie na powierzchni skóry
hydrofobowego filmu – proces ten
utrudnia parowanie wody, czego
konsekwencją jest jej zatrzymanie
w warstwie rogowej.
SUBSTANCJE O DZIAŁANIU UTRZYMUJĄCYMWILGOĆ:
•
gliceryna – najbardziej skuteczny środek utrzy-
mujący wilgoć, poprawiający uwodnienie war-
stwy rogowej;
•
kwas hialuronowy – stosowany jako humek-
tant drugiego rzutu;
•
glikol propylenowy, sorbitol.
Humektanty to preparaty, które
„przyciągają” wodę do warstwy
rogowej. Najczęściej jest to woda ze
skóry właściwej, ale może pochodzić
także ze środowiska zewnętrznego,
pod warunkiem, że wilgotność
powietrza przekracza 70%.
SUBSTANCJEWPŁYWAJĄCE NAWARSTWĘ ROGOWĄ:
•
ceramidy;
•
cholesterol;
•
mocznik – powoduje otwarcie miejsc wiązania
wody w keratynie, co prowadzi do nawodnienia
suchej i szorstkiej skóry. Nawodnienie stward-
niałej keratyny umożliwia zmiękczenie i łatwiej-
szeusunięcietkankimodzelowatejorazpoprawia
wyglądskórysuchej,któracharakteryzujesięza-
chowaniem odwodnionych keratynocytów;
•
kwasmlekowy–rozpuszczamostkimiędzyke-
ratynocytami, ułatwiając złuszczanie.
Emolienty to środki „wypełniające”
pęknięcia i ubytki w warstwie
rogowej naskórka. Najczęściej
stanowią naturalne składniki
lipidów międzykomórkowych
i zwiększają liczbę miejsc wiązania
wody na odwodnionych keratyno-
cytach.
ŚRODKI ZMIĘKCZAJĄCE:
•
stearynian cetylu;
•
maleinian dikaprylu;
•
benzoesan alkilu C12-15.
Środki zmiękczające wygładzają
miejsce złuszczania się korneo-
cytów. Zapewniają uczucie gładkiej
skóry. Niektóre z tych preparatów
wypełniają przestrzenie pomiędzy
złuszczającymi się korneocytami.
Źródło:
Opracowanie własne
