3 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
244
N
artykuł naukowy
dermatologia
Tabela 9
Korzystanie z solarium w zależności od płci
(podano nadwyżki lub niedobory liczebności
obserwowanych w stosunku do oczekiwanych, a w nawiasie faktycznie zaobserwowane liczebno-
ści; n = liczba wszystkich respondentów udzielających odpowiedzi); chi-kwadrat = 9,79; p ≤ 0,01
Korzystanie z solarium
Płeć
Męska
Żeńska
Nie n = 89
+7,50 (52)
-7,50 (37)
Tak (sporadycznie, raz w miesiącu, raz w tygodniu, więcej
niż raz w tygodniu) n = 31
-7,50 (8)
+7,50 (23)
Źródło:
Opracowanie własne
W badaniach własnych wykazano, że wykształcenie nie
wpływa na częstość korzystania z solarium i kąpieli słonecz-
nych oraz porę dnia, w której ankietowani opalają się (tabela
10). Ludzie o wykształceniu średnim lub wyższym znacznie
częściej chronią swoją skórę przed promieniowaniem UV niż
ludzie o wykształceniu podstawowym lub zawodowym, wszy-
scy uznają filtry zawarte w kosmetykach przeciwsłonecznych
jako najczęstszą formę ochrony przed słońcem. Ludzie o wy-
kształceniu podstawowym lub zawodowym najczęściej uzna-
ją czerniaka i udar słoneczny jako skutki promieniowania UV,
ludzie o wykształceniu średnim – udar słoneczny, natomiast
ludzie o wykształceniu wyższym – czerniaka.
Tabela 10
Korzystanie z solarium w zależności od wykształcenia
(podano nadwyżki lub niedobory
liczebności obserwowanych w stosunku do oczekiwanych, a w nawiasie faktycznie zaobserwo-
wane liczebności; n = liczba wszystkich respondentów udzielających odpowiedzi); chi-kwadrat =
1,57; p > 0,05
Korzystanie z solarium
Wykształcenie
Podstawowe
lub zawodowe Średnie Wyższe
Nie n = 89
+2,42 (18)
-1,65 (51)
-0,76 (20)
Tak (sporadycznie, raz w miesiącu, raz
w tygodniu, więcej niż raz w tygodniu)
n = 31
-2,42 (3)
+1,65 (20)
+0,76 (8)
Źródło:
Opracowanie własne
|
|
Dyskusja i podsumowanie
Z przeprowadzonych badań własnych wynika, że większość
badanych nie korzysta z opalania w solarium lub na słońcu.
Mimo to aż 25,8% ankietowanych przyznaje się do korzystania
ze sztucznego opalania, a 39,2% badanych do korzystania z ką-
pieli słonecznych. Z badań wynika, że z solarium chętniej ko-
rzystają kobiety niż mężczyźni oraz ludzie młodsi od starszych.
Większość danych z piśmiennictwa nie potwierdza wyni-
ków własnej analizy. Organizacja dermatologów
Archives of
Dermatology
przeprowadziła w 2010 roku ankietę na temat
ludzkich przyzwyczajeń solaryjnych. Do wizyt w solarium
przyznało się 18,1% kobiet i 6,3% mężczyzn [6]. Z badań wła-
snych wynika, że obecnie 13,3% ankietowanych mężczyzn od-
wiedza solaria, a kobiet aż 38,3%. Natomiast jeśli chodzi o ko-
rzystanie ze słońca, 6 lat temu odsetek ludzi opalających się był
większy, ponieważ wynosił ok. 50% [7].
Mimo iż od tego czasu minęło 6 lat, a świadomość ludzi na
temat niebezpieczeństw niesionych przez promieniowanie UV
wzrasta, można zauważyć, że znaczna część społeczeństwa
nadal naraża swoje zdrowie, chcąc uzyskać opaleniznę. Do-
datkowo z własnych badań wynika, że aż 56,4% osób opalają-
cych się na słońcu korzysta z kąpieli słonecznych w najbardziej
niebezpiecznych godzinach, tj. 11:00-15:00. Są to zazwyczaj
mężczyźni, ludzie młodsi oraz osoby zamieszkujące mniejsze
miejscowości. Czuwara-Ładykowska pisze, że chcąc uniknąć
złych konsekwencji dla zdrowia, w tych godzinach powinno
się ograniczać ekspozycje na słońce [5]. Pocieszający jest fakt,
że pomimo sporej częstości ekspozycji na promieniowanie UV,
75% badanych na pytanie o ochronę ciała przed złymi skut-
kami słońca odpowiada „tak”. Są to najczęściej ludzie starsi,
kobiety lub osoby z wykształceniem średnim. Zdecydowana
większość ludzi chroni swoje ciało, stosując filtry UV zawarte
w kosmetykach przeciwsłonecznych (90%). 50% ankietowa-
nych mężczyzn, którzy chronią się przed promieniowaniem
UV, deklaruje, że nosi nakrycia głowy. 57,8% osób nosi okula-
ry przeciwsłoneczne, aby ochronić swoje oczy przed schorze-
niami wzroku. Udowodniono bowiem, że promieniowanie UV
może spowodować pogorszenie stanu zdrowia oczu. Częste
ekspozycje oczu na promienie słoneczne oraz brak ochrony za
pomocą okularów słonecznych mogą być przyczyną wystąpie-
nia zaćmy w późniejszych latach [8].
Czas stosowania ochrony jest różny, część ludzi stosuje ją
przed wyjściem z domu, mając zamiar się opalać, inni bezpo-
średnio przed opalaniem, jeszcze inni przed wyjściem z domu
nawet bez zamiaru opalania, odsetki są podobne. Aby ochro-
na skóry była skuteczna, krem z filtrem powinno się używać
20 minut przed wyjściem z domu, a podczas opalania należy
aplikować go kilkakrotnie [9]. Niestety niewiele osób o tym wie.
Badania własne wykazały, że większość ankietowanych
zna najpopularniejsze pozytywne skutki promieniowania UV.
72,5% badanych wie, że dzięki promieniowaniu UV dochodzi
do syntezy witaminy D, która jest niezbędna w prawidłowym
rozwoju kości. Teorię tę potwierdza prof. S. Khoury [10]. Nie-
stety ok. 15% ankietowanych uważa, że dzięki promieniowa-
niu UV można pozbyć się przebarwień skóry. Wyników tych
nie potwierdza żadne źródło, gdyż właśnie ultrafiolet może
wywołać przebarwienia skóry [11-12]. Nie wykazano dużej za-
leżności między płcią, wiekiem, miejscem zamieszkania oraz
wykształceniem a wiedzą na temat, który typ promieniowania
może wywołać najgroźniejsze skutki zdrowotne dla człowie-
ka. Najwięcej ludzi ankietowanych wskazało promieniowanie
UVA (40%). Promieniowanie to jest groźne dla skóry, ponieważ
przez kumulację może wywołać niebezpieczne skutki zdrowot-
ne, które ujawniają się po latach [13].
Zdecydowana większość ankietowanych wie, że nadmierne
ekspozycje ciała na promieniowanie UV mogą doprowadzić
do powstania czerniaka (90,8%). Zdanie to potwierdza wie-
le danych z piśmiennictwa. Dariusz Nejc z Kliniki Chirurgii
