3 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
226
N
artykuł naukowy
podologia
charakter plam rumieniowo-złuszczających brunatno-czerwo-
nej barwy, ostro odgraniczonych, ale bez nasilenia na obwo-
dzie. Zazwyczaj nie dają subiektywnych dolegliwości. Niekiedy
zmiany występują także w przestrzeniach międzypalcowych
stóp, co może imitować grzybicę międzypalcową. W leczeniu
stosuje się miejscowo preparaty imidazolowe i erytromycynę,
w opornych przypadkach także erytromycynę doustnie [6].
|
|
Neurodermit ograniczony
Neurodermit ograniczony, czyli liszaj prosty przewlekły, to
schorzenie o nieustalonej etiologii. Niektórzy postulują zwią-
zek z predyspozycją atopową. Istotą choroby jest obniżony próg
świądowy i napadowy, silny świąd zmuszający do drapania,
stale powtarzający się w tym samymmiejscu. Z czasem rozwija
się dość ostro ograniczone brunatno-czerwone ognisko choro-
bowe z lichenizacją (pogrubieniem i wzmożeniem rysunku po-
letkowania skóry) oraz złuszczaniem, co odpowiada kryteriom
klinicznym przewlekłego wyprysku. Zmiany zwykle pojedyn-
cze, rzadko mnogie, powstają w miejscach często pocieranych/
drapanych na ciele (kark, powieki, genitalia, odsiebne części
kończyn), w tym bardzo często na grzbietach stóp, często asy-
metrycznie tylko po jednej stronie. Napadowy świąd poprze-
dzający widoczne zmiany na skórze jest cechą patognomonicz-
ną. W leczeniu stosuje się leki uspokajające, przeciwświądowe,
miejscowo dziegcie i silne kortykosteroidy [2, 7].
|
|
CHOROBY GRUDKOWE I GRUDKOWO-ZŁUSZCZAJĄCE
|
|
Łuszczyca zwykła rąk i stóp
Stanowi bardzo rzadki wariant kliniczny łuszczycy zwykłej.
Choroba ta o niedawno udowodnionej etiologii autoimmuno-
logicznej występuje u 2-4% osób w populacji rasy kaukaskiej
w klimacie umiarkowanym. Wykwitem pierwotnym jest czer-
wonobrunatna grudka pokryta srebrzystą łuską. Pomocny
w rozpoznaniu choroby jest objaw Köbnera, czyli tworzenie się
grudek łuszczycowych na skórze w aktywnej chorobie około
10 dni po skaleczeniu/zadrapaniu. Grudki mają tendencję do
obwodowego szerzenia i zlewania, czasem ustępowania samo-
istnego w części centralnej, co w połączeniu z różną lokalizacją
zmian u poszczególnych chorych daje bogactwo obrazów kli-
nicznych. Łuszczyca zwykła najczęściej zajmuje kolana, łokcie,
okolicę krzyżową i skórę owłosioną głowy.
Łuszczyca zwykła rąk i stóp to bardzo rzadka odmiana kli-
niczna łuszczycy zwykłej z występowaniem grudek łuszczy-
cowych na dłoniach i podeszwach stóp, ponieważ korzystne
działanie ekspozycji na światło słoneczne sprawia, że zmiany
nie tworzą się zazwyczaj na skórze odsłoniętej. W różnico-
waniu należy brać pod uwagę szereg chorób, w tym grzybicę,
wyprysk, liszaj płaski i kiłę nawrotową. Rozpoznanie ustala
się na podstawie obrazu klinicznego, w wątpliwych przypad-
kach rozstrzyga badanie histologiczne. Leczeniem z wyboru są
miejscowo antralina i kortykosteroidy, fototerapia, w ciężkich,
opornych przypadkach ogólnie metotreksat, acytretyna lub cy-
klosporyna A [2].
|
|
Liszaj płaski
Zwany również liszajem czerwonym lub liszajem Wilsona. To
schorzenie o prawdopodobnej etiologii autoimmunologicznej
i wielu odmianach klinicznych. Klasyczna postać charaktery-
zuje się obecnością na skórze wielobocznych płaskowyniosłych
grudek, barwy od różowej po ciemnobordową lub ciemnofiole-
tową, połyskujących w świetle bocznym, z tendencją do skupia-
nia się, ale nie całkowitego zlewania. Podobnie jak w łuszczycy,
może występować objaw Köbnera. Zmiany skórne są zazwyczaj
silnie swędzące. Lokalizują się symetrycznie, głównie w obrębie
nadgarstków i stawów skokowych stóp, w postaci wysiewnej na
całym ciele. Towarzyszą im często białe plamiste, siateczkowate,
smugowate lub drzewkowate przebarwienia na błonach śluzo-
wych jamy ustnej, głównie policzków, które zazwyczaj nie dają
dolegliwości subiektywnych, więc pacjenci nie są świadomi ich
istnienia. Mogą występować również zmiany paznokciowe, naj-
bardziej typowe jest podłużne pobruzdowanie.
W
odmianie przerosłej
przerosłe grudki o hiperkeratotycznej
powierzchni zlewają się w większe ogniska pokryte obfitą łu-
ską, zacierającą strukturę poszczególnych grudek. Zmiany są
bardzo silnie swędzące, lokalizują się na podudziach i grzbie-
tach stóp. Wymagają różnicowania z neurodermitem ograni-
czonym i ogniskami wtórnej lichenizacji (Fot. 3).
Fot. 3
Liszaj płaski
Źródło:
[I]
W liszaju płaskim dłoni i podeszew stóp również występują
zlewne ogniska brodawkujących, hiperkeratotycznych grudek
pokrytych grubą, żółtawą warstwą rogową. Zmiany występu-
ją na dłoniach i podeszwach stóp, na bocznych powierzchniach
i w miejscach ucisku z tworzeniem nadżerek i owrzodzeń oraz
znaczną bolesnością, co prowadzi do inwalidztwa. Obraz kli-
niczny nie przypomina liszaja płaskiego i wymaga różnicowa-
nia z nagniotkami, modzelami, brodawkami wirusowymi, grzy-
bicą złuszczającą i wypryskiem rogowaciejącym. Wwątpliwych
przypadkach o rozpoznaniu liszaja płaskiego decyduje badanie
histopatologiczne i immunofluorescencyjne wycinków ze zmian.
W leczeniu stosuje się kortykosteroidy miejscowo i ogólnie, inne
leki immunosupresyjne, retinoidy i fototerapię [7].
|
|
Rumień wielopostaciowy wysiękowy
Charakterystyczna, choć niespecyficzna względem czynnika
wywołującego reakcja układu odpornościowego w odpowiedzi
na infekcje wirusowe, bakteryjne i stosowane leki. W obrębie
