6 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
667
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
Mechanizmy i metody przenikania
substancji czynnych przez barierę
lipidową skóry
Mechanisms and methods of active ingredients penetration
through the skin lipid barrier
WSTĘP
Skóra jest największym narządem człowieka oraz
jednocześnie pierwszą barierą, chroniącą organy we-
wnętrzne przed działaniem środowiska zewnętrzne-
go. Jednocześnie, aby była odpowiednio nawilżona
i zadbana, wykorzystywane są znane metody prze-
nikania przeznaskórkowego substancji aktywnych
i wspomagające tworzenie się warstwy ochronnej.
Pełni ona wielorakie funkcje, dlatego w jej bu-
dowie wyróżnić można takie elementy, jak: gru-
czoły potowe i łojowe, mieszki włosowe, naczynia
krwionośne i chłonne oraz zakończenia nerwowe.
Odgrywa także rolę narządu zmysłu oraz bariery
chroniącej organizm przed wnikaniem do organi-
zmu niepożądanych substancji z zewnątrz [1].
Skóra ma charakter bariery półprzepuszczalnej.
Transport substancji przez skórę jest uwarunko-
wany kilkoma czynnikami. Pierwszy z nich to stan
skóry, który warunkuje przepuszczalność przezna-
skórkową: na jej zmianę wpływają głównie choro-
by i stany zapalne skóry. Drugim czynnikiem jest
fizykochemiczny charakter substancji czynnej oraz
kształt przenikającej cząsteczki.
Wioleta Czerwonka
Diana Puchalska
Monika Lipińska
Arkadiusz Habrat
Katedra Mediów,
Dziennikarstwa
i Komunikacji Społecznej
Wydział Administracji
i Nauk Społecznych
Wyższa Szkoła
Informatyki i Zarządzania
w Rzeszowie
ul. Sucharskiego 2
35-225 Rzeszów
M:
+ 48 793 792 509
E:
otrzymano / received
03.10.2018
poprawiono / corrected
24.10.2018
zaakceptowano / accepted
01.11.2018
»
668
Abstract
The skin is the largest organ of the human body and, at
the same time, the first barrier protecting internal or-
gans from the external environment. The skin consists
of the epidermis, dermis and subcutaneous tissue.
The epidermis is the outermost layer of the skin,
which thanks to its dense structure, promotes both the
prevention of water loss from the skin and protection
against the ingress of substances from the outside.
The stratum corneum acts as the main and primary
barrier for active compounds that penetrate the skin.
Its lipophilic character and dense structure limit the pe-
netration of molecules into the skin.
The aim of the work was to discuss the structure and
properties of the skin as well as present methods for ena-
bling the penetration of active ingredients through the skin.
The issue of the transport of active ingredients thro-
ugh the skin and cell membranes is still an important
element of research on the effectiveness of compo-
unds used in cosmetics.
Key words:
lipid barrier, active ingredients, skin
Streszczenie
Skóra jest największym organem człowieka oraz
jednocześnie pierwszą barierą, chroniącą narzą-
dy wewnętrzne przed działaniem środowiska ze-
wnętrznego. Składa się z naskórka, skóry właściwej
i tkanki podskórnej.
Naskórek tonajbardziej zewnętrznawarstwa skóry,
która dzięki zwartej budowie sprzyja zarówno zapo-
bieganiu utraty wody ze skóry, jak i chroni organizm
przed przedostawaniem się substancji z zewnątrz.
Warstwa rogowa naskórka pełni funkcję głównej
i podstawowej bariery dla związków aktywnych,
które przenikają przez skórę. Jej lipofilowy charak-
ter oraz zwarta struktura ograniczają penetrację
cząsteczek w głąb skóry.
Celem pracy było omówienie budowy i właściwo-
ści skóry oraz przedstawienie metod umożliwiają-
cych przenikanie substancji aktywnych przez bło-
ny biologiczne
Zagadnienie dotyczące transportu substancji ak-
tywnych przez skórę oraz błony komórkowe to w dal-
szymciągu istotny element badań nad efektywnością
działania związków stosowanych w kosmetyce.
Słowa kluczowe:
bariera lipidowa, substancje
czynne, skóra
