335
Kosmetologia Estetyczna / 4 / 2014 / vol. 3
Stomatologia
/
artykuł
dr n
.
o zdr
. D
anuta
K
aczmarska
Prezydent Zarządu Głównego
Stowarzyszenia Polskich
Higienistek Stomatologicznych
Zakład Ekofizjologii Roślin
InstytutBiologiiEksperymentalnej
Wydział Biologii Uniwersytet
im. Adama Mickiewicza
ul. Umultowska 89 61-614 Poznań
tel./fax +48 61 8295 808
e-mail:danuta.kaczmarska@wp.pl
WSTĘP
Dbałość o zdrowe zęby i regularne wizyty u sto-
matologa to podstawa, jednak w Polsce z usług
stomatologicznych systematycznie korzysta
tylko ok. 40% społeczeństwa. Uśmiech, stan
zębów i błony śluzowej przyzębia wpływają na
estetyczny wygląd twarzy. W kontaktach towa-
rzyskich istotny jest świeży zapach z ust. Widok
nierówno ustawionych i nieleczonych zębów,
braki w uzębieniu, nieestetyczne uzupełnienia
protetyczne, osady z papierosów, z dużej ilości
kawy czy innych płynów barwiących i przy tym
niedostateczna higiena jamy ustnej nie są rzad-
kim widokiem. Regularne wizyty w gabinecie
stomatologicznym oraz profesjonalna higieni-
zacja pozwalają uniknąć dolegliwości i popra-
wiają wygląd jamy ustnej. Higienizacja pacjenta
powinna być podzielona na zabiegi wykonywa-
ne w gabinecie stomatologicznym i w domu.
Ważną rolę odgrywa odpowiednia motywa-
cja. Czasami to nie dolegliwości stomatolo-
giczne, lecz chęć poprawy wizerunku zmusza
pacjentów do skorzystania z zabiegów stoma-
tologicznych. Zdrowa jama ustna spełnia jed-
nak nie tylko funkcje estetyczne, ale i fizjolo-
giczne, takie jak udział w mowie, odżywianiu,
oddychaniu. Obecność wszelkich widocznych
w uśmiechu złogów miękkich jest nie tyko
nieestetyczna, ale i szkodliwa dla zdrowia.
Podstawowym elementem płytki nazębnej
(
dental plaque
) są głównie bakterie, dzisiaj wie-
my, że jest ich ok. 1000 gatunków. Z niektórymi
człowiek nauczył się współżyć (fizjologiczna
flora bakteryjna), ale są i takie, które zaburzają
delikatny stan równowagi (bakterie chorobo-
twórcze) i które są szczególnie niebezpieczne
w chwilach osłabionych możliwości obron-
nych gospodarza. Najważniejsza dla zdrowia
jamy ustnej jest swoista równowaga między
nimi i stały skład mikroflory, ponieważ bufo-
ruje ona inwazje patogennych drobnoustro-
jów. Działanie to polega na wytworzeniu me-
chanizmów odporności kolonii bakteryjnych
w walce o składniki pokarmowe oraz o po-
wierzchnię nadającą się do zasiedlenia. Płytka
nazębna, zwana także płytką bakteryjną, jest
często we wstępnej fazie namnażania określa-
na jako biofilm. Na kolejnych etapach rozwoju
są to struktury, w których obserwujemy ściśle
przylegające do zęba miękkie złogi – nalot, bia-
ły lub żółty, dający się usunąć z powierzchni
zęba w czasie szczotkowania oraz z przestrze-
ni międzyzębowych za pomocą nitkowania
lub systemu tzw. szczoteczek międzyzębo-
wych. Płytka bakteryjna tworzy się nie tylko
na wszystkich powierzchniach zębów, ale i na
elementach wprowadzanych do jamy ustnej na
stałe lub czasowo, głównie na uzupełnieniach
protetycznych i aparatach ortodontycznych.
Im rzadziej oczyszcza się zęby, tym szybciej
płytka wzrasta na grubość. Jest spoistą masą
o barwie kremowożółtej, nieco ciemniejszej od
koloru szkliwa. Można ją zaobserwować, bada-
jąc zgłębnikiem, narzędziem do zeskrobania
z powierzchni zęba lub używając preparatu na
bazie fuksyny, gdyż wybarwia się na czerwono.
Obecność złogów płytki należy kontrolo-
wać, można to zrobić w gabinecie i w domu,
prostymi metodami.
HIGIENA I PROFILAKTYKA
Utrzymanie odpowiedniej higieny jest szcze-
gólnie ważne w chwili zmiany uzębienia,
pojawienia się w jamie ustnej aparatu or-
todontycznego lub innych elementów uzu-
pełniających braki zębowe, jak mosty, koro-
ny czy implanty. Duże znaczenie odgrywa
odpowiednia dieta, metody (mechaniczne
i chemiczne) oczyszczania płytki oraz środki
wspomagające oczyszczanie.
Mechaniczne sposoby kontroli polegają na
stosowaniu odpowiednio dobranych środków,
Higiena
i profilaktyka
stomatologiczna
a estetyka twarzy
Fot. 1.
Wybarwione złogi płytki bakteryjnej tabletkami Red Cote firmy Butler
