340
vol. 3 \ 4 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna
REGULACJE PRAWNE
Ustawa z dnia 05.12.2008 o zapobieganiu oraz zwalcza-
niu zakażeń i chorobach zakaźnych u ludzi (Dz. U. nr 234,
poz. 1570) i jej nowelizacja z dnia 13 lipca 2012 roku Ustawa
o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zaka-
żeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy o Państwo-
wej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. poz. 892) w art. 16 mówi,
że „osoby inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych
podejmujące czynności, w trakcie wykonywania których
dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, są
obowiązane do wdrożenia i stosowania procedur zapew-
niających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami
zakaźnymi”. Procedury powinny wskazywać sposób po-
stępowania przy wykonywaniu czynności, zasady sto-
sowania sprzętu poddawanego sterylizacji oraz sposoby
przeprowadzania dezynfekcji skóry i błon śluzowych
oraz dekontaminacji pomieszczeń i urządzeń [1, 2].
W Polsce obowiązuje wiele aktów prawnych, na podsta-
wie których wprowadza się do obrotu preparaty wykorzy-
stywane do dezynfekcji. Wymienić należy: Ustawę z dnia 20
maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107 poz. 679,
Ustawę z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych
(Dz.U. z 2007 r. Nr 39, poz.252 z późn. zm.). Obowiązuje rów-
nież Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania
na rynku i stosowania produktów biobójczych [3-5].
PREPARATY DOMYCIA
I DEZYNFEKCJI RĄK I SKÓRY
Preparat do mycia rąk ma za zadanie usuwanie widocz-
nych zabrudzeń. Preparat taki powinien zawierać sub-
stancje dobrze zmywające, nie powinien zawierać szko-
dliwych dla skóry składników i nie powinien uczulać.
Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (
World Health
Organization
) wskazują, że higiena rąk jest podstawo-
wym środkiem, który zapobiega zakażeniom związanym
z przenoszeniem drobnoustrojów chorobotwórczych. Do
rutynowego odkażania rąk, jeśli nie są w sposób widoczny
zabrudzone, preferuje się stosowanie środków na bazie al-
koholu, najlepiej mieszaniny alkoholi. Mydło i środki odka-
żające do rąk na bazie alkoholu nie powinny być stosowane
łącznie – podczas codziennej pracy środkiem utrzymują-
cym prawidłową higienę rąk jest środek na bazie alkoho-
lu. Używanie rękawiczek jednorazowych nie zwalnia od
dezynfekowania rąk. W celu uniknięcia podrażnień skó-
ry najlepiej stosować rękawice bezpudrowe, wówczas po
zdjęciu rękawic nie ma potrzeby mycia rąk wodą i mydłem,
ponieważ nie są w sposób widoczny zabrudzone. Rozpro-
wadza się 3-5 ml płynu dezynfekującego na bazie alkoholu
i jest to wystarczające zabezpieczenie [6].
Jak wybrać odpowiedni preparat?
•
Skuteczność.
Optymalną skuteczność przeciwdrob-
noustrojową mają preparaty z zawartością od 75 do 85%
etanolu, izopropanolu czy n-propanolu lub będące ich
mieszaniną [7].
•
Szybkość działania.
Jest szczególnie ważna w przypad-
ku iniekcji (tatuaż, stosowanie wypełniaczy, mikro-
dermabrazja, depilacja itp.) lub innych zabiegów, pod-
czas których może dojść do przerwania ciągłości skóry.
Przerwanie ciągłości tkanek mylnie kojarzone jest tylko
z pojawieniem się krwi, a już przy depilacji woskiem,
gdy następuje zerwanie zewnętrznej warstwy naskórka
(warstwa rogowa), dochodzi do mikrouszkodzeń skóry,
co również może być doprowadzić do zakażenia.
Zaaplikowana substancja musi samoczynnie wyschnąć,
nie można pod żadnym pozorem jej wycierać – nie osią-
gnie się efektu prawidłowej dezynfekcji. Zasada ta doty-
czy również dezynfekcji rąk.
•
Spektrum działania biobójczego.
Preparat do dezynfek-
cji ma za zadanie zwalczać bakterie, wirusy, grzyby, prąt-
ki gruźlicy. Oczywiście najlepszy jest ten, który niszczy
większość patogenów. Informacje na ten temat powinny
być umieszczone na opakowaniu lub na stronach inter-
netowych firm prowadzących sprzedaż produktów do
dezynfekcji, dodatkowo można poprosić producenta czy
dystrybutora o kartę charakterystyki produktu. Na opako-
waniachmogą znaleźć się skrótowe oznakowania: bakterie
– B, grzyby – F, prątki gruźlicy – Tbc, wirusy – V. Szczegól-
nie w przypadku wirusów zwracać należy uwagę na to, czy
preparat obejmuje działaniem bójczym wirusy: Polio, Her-
pes, Rota, Adeno, HIV, HBV, HCV, ponieważ nie wszystkie
dostępne na rynku preparaty spełniają te warunki.
•
Przedłużone działanie.
Na rynku dostępne są prepara-
ty o przedłużonymdziałaniu dezynfekcyjnym. Pamiętać
tylko trzeba, że dystrybutor lub producent musi udo-
stępnić dokumentację, która potwierdza to badaniami.
•
Alergie.
Składniki, które zawarte są w środku do de-
zynfekcji rąk i skóry, nie powinny podrażniać czy po-
wodować alergii (np. zapachy, barwniki, konserwanty).
•
Substancje nawilżające.
Warto zwracać uwagę na doda-
tek składników nawilżających, które zabezpieczą dodat-
kowo skórę dłoni przed wysuszeniem. Może to być: bi-
sabolol – składnik rumianku, lanolina, glicerol [8, 9, 10].
•
System dozowania.
Dostępne są na rynku dozowniki
do mycia (mydło), dezynfekcji rąk w tzw. systemie za-
mkniętym. Oznacza to, że dozownik wyposażony jest
w unikalną zastawkę, która uniemożliwia zasysanie do
wnętrza preparatu zanieczyszczonego powietrza wraz
z mikroorganizmami z otoczenia, nie powoduje rów-
nież kapania i ściekania preparatu, dzięki czemu za-
wartość pozostaje mikrobiologicznie czysta przez cały
okres użytkowania. Pozwala to na stosowanie kompo-
zycji składników bez konserwantów, mniej dodatko-
wych składników, a tym samym – mniej podrażnień.
PREPARATY DOMYCIA
I DEZYNFEKCJI POWIERZCHNI
Zastanawiając się nad wyborem preparatów do mycia
i dezynfekcji powierzchni, warto dokonać podziału, któ-
ry może okazać się bardzo pomocny. Powierzchnie moż-
na podzielić na strefy: dotykową i bezdotykową.
•
Strefa dotykowa
to taka, z którą klient i personel kontak-
tują się często, ale nie zostały one skażone biologicznym
materiałem ludzkim. Z powodu częstego kontaktu za
pośrednictwem rąk lub sprzętu kosmetycznego ryzyko
kontaminacji tych obszarów oraz ryzyko przeniesienia
znajdującego się na tych powierzchniach zanieczyszcze-
nia na każdą kontaktującą się z nimi osobę jest duże. Tego
typu powierzchnie to np. klamki, uchwyty, poręcze krze-
seł, blaty robocze, strefa wokół umywalki.
•
Strefa bezdotykowa
obejmuje wszystkie powierzchnie,
które nie mają kontaktu bezpośredniego z klientem, np.
podłogi, ściany, okna. Ryzyko kontaminacji tych obsza-
rów oraz przeniesienia znajdującego się na powierzchni
ewentualnego zanieczyszczenia na klienta jest niewielkie.
