342
vol. 3 \ 4 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna
asortyment w różnych rozmiarach. Umieszczony w nich
sprzęt jest dobrze widoczny. Pamiętać należy, że zamykanie
opakowania nie powinno sprawiać trudności. Wybiera się
torebkę z zamknięciem samoprzylepnym lub rękaw zamy-
kany przy pomocy zgrzewarki. Opakowanie wypełnia się do
¾ objętości, pozostawiając miejsce na zgrzew: 2-3 cm (rę-
kaw). Zapobiega się w ten sposób pęknięciu opakowania.
•
Rodzaje opakowań do sterylizacji.
Jednorazowe opako-
wania papierowe stosuje się do sterylizacji parą wodną
w nadciśnieniu lub tlenkiem etylenu. Opakowania pa-
pierowo-foliowe (folia poliestrowa/polipropylenowa)
stosuje się do sterylizacji parą wodną w nadciśnieniu,
formaldehydem, tlenkiem etylenu. Opakowania typu
TYVEK (folia poliestrowa/polipropylenowa) stosuje się
do sterylizacji plazmą, tlenkiem etylenu lub formalde-
hydem. Pojemniki sterylizacyjne wielorazowego użytku
stosuje się do sterylizacji parą wodną w nadciśnieniu.
KONTROLA STERYLIZACJI
W wyniku sterylizacji otrzymuje się wyrób jałowy. Kon-
trolą procesu jest udokumentowanie jego jakości poprzez
sprawdzenie poszczególnych parametrów. Do metod kon-
troli zalicza się metody fizyczne, chemiczne i biologiczne.
•
Wskaźniki fizyczne.
Przyrządy pomiarowe, w które jest
wyposażony sterylizator, mierzą i kontrolują: tempera-
turę, ciśnienie, czas trwania procesu. Zapisywane są one
przez rejestrator zintegrowany z urządzeniem i stano-
wią dokument potwierdzający sprawność sterylizatora.
•
Wskaźniki chemiczne
informują o warunkach panu-
jących wewnątrz komory sterylizatora i sygnalizują
o potencjalnych błędach. Zgodnie z międzynarodową
normą ISO 11140-1 dzieli się je na klasy:
–
–
klasa I:
etykiety, taśmy, nadruki na opakowaniach.
Zmieniają barwę pod wpływem temperatury lub
czynnika sterylizującego. Nie świadczą o jakości
procesu! Służą do odróżnienia pakietów poddanych
sterylizacji od oczekujących na sterylizację;
–
–
klasa II:
testy Bowiego-Dicka w formie arkuszy testo-
wych umieszczonych w stosie serwet płóciennych, go-
towe pakiety jednorazowe symulujące pakiet wykonany
z serwet. Testy służą do kontroli sprawności sterylizato-
ra: jakości, penetracji pary, usuwania powietrza. Stoso-
wane są w urządzeniach z próżnią wstępną, pozytywny
wynik testu świadczy o sprawności urządzenia. Każdy
sterylizator codziennie przed rozpoczęciem dnia pracy,
po konserwacji urządzenia, po naprawie, przeglądzie
serwisowym, po zainstalowaniu sterylizatora wnowym
miejscu powinien być skontrolowany testem Bowiego-
-Dicka, a wynik dołączony do dokumentacji procesu;
–
–
klasa III:
wskaźniki jednoparametrowe, reagujące
na jeden wybrany parametr procesu, zmiana koloru
wskaźnika nie jest dowodem skuteczności sterylizacji;
–
–
klasa IV:
wskaźniki wieloparametrowe, reagują na
dwa parametry, np. czas i temperatura w przypadku
pary wodnej. Zmiana koloru zabarwienia świadczy
o skuteczności procesu;
–
–
klasa V:
wskaźniki zintegrowane, reagują na wszystkie
parametry krytyczne dla określonego procesu, np. parą
wodną czy tlenkiem etylenu. Zmiana zabarwienia od-
czynnika następuje w czasie, w jakim ulega inaktywacji
90%mikroorganizmówwskaźnika biologicznego;
–
–
klasa VI:
wskaźniki emulacyjne, są wskaźnikami weryfi-
kacji cyklu, które są tak zaprojektowane, aby reagowały na
wszystkie zmienne krytyczne dla określonych cykli stery-
lizacjipoosiągnięciuwszystkichparametrówkrytycznych
procesu. Mają mniejsze niż klasa V zakresy tolerancji dla
poszczególnych parametrów krytycznych procesu.
•
Wskaźniki biologiczne.
Przetrwalniki bakterii o du-
żej oporności na czynniki sterylizacji. Przy sterylizacji
parą wodną stosuje się spory
Geobacillus stearothermo-
philus
, dla sterylizacji tlenkiem etylenu – spory
Bacil-
lus subtilis
, a sterylizacji formaldehydem – spory obu
gatunków. Kontrolę biologiczną powinno wykonywać
się nie rzadziej niż raz w miesiącu, po naprawie stery-
lizatora, gdy stwierdzi się nieprawidłowości za pomocą
wskaźników chemicznych [8, 12, 14, 15, 16, 17].
PODSUMOWANIE
Wybór właściwych produktów do mycia, dezynfekcji, stery-
lizacji w gabinetach kosmetycznych, salonach fryzjerskich,
tatuażu, odnowy biologicznej nie jest łatwy, ale odpowiednia
wiedza i znajomość rynku mogą zapewnić bezpieczeństwo
zdrowotne klientom i obsługującemu ich personelowi.
LITERATURA
1.
Ustawa z dnia 05.12.2008 o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i cho-
robach zakaźnych u ludzi (Dz. U. nr 234, poz. 1570).
2.
Ustawa z dnia 13 lipca 2012 roku o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy o Państwo-
wej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. poz. 892).
3.
Ustawazdnia20.05.2010r.owyrobachmedycznych (Dz.U.2010Nr107poz.679).
4.
Ustawa z dnia 13.09.2002 r. o produktach biobójczych (Dz.U. z 2007 r. Nr
39, poz.252 z późn. zm.).
5.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012
z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania
produktów biobójczych.
6.
Wytyczne WHO dotyczące higieny rąk w opiece zdrowotnej – podsumo-
wanie. World Health Organization 2009.
7.
A. Wojciechowski:
Higiena rąk
, Zakażenia, 2014, 4, 5-8.
8.
M. Ciuruś:
Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia
, Instytut
Problemów Ochrony Zdrowia Sp. z o.o., 134, 2013, 47.
9.
O. Golińska-Kuźniarek, T.M. Karpiński:
Znaczenie higieny rąk u pracow-
ników służby zdrowia
, Forum zakażeń, 5(2), 2014, 79-84.
10.
P. Tarka:
Higieniczna i chirurgiczna dezynfekcja rąk – normy europejskie,
ochrona skóry rąk
, Zakażenia, 10(6), 2010, 14-20.
11.
A. Jabłońska-Trypuć, E. Szumska:
Powierzchnie nieożywione jako źródło
zakażeń szpitalnych
, Zakażenia, 3(13), 2013, 19-25.
12.
P. Tarka:
Dekontaminacja wyrobów medycznych. Część III. Analiza zanie-
czyszczeń oraz dobór preparatów myjących i myjąco - dezynfekujących
,
Zakażenia, 2, 2014, 9-14.
13.
A. Jabłońska-Trypuć:
Dezynfekcja i sterylizacja narzędzi w gabinecie ko-
smetycznym
, Kosmetologia Estetyczna, 1(3) 2014/1,73-75.
14.
J. Huys:
Sterylizacja zasobów medycznych
, Polskie Stowarzyszenie Roz-
woju Sterylizacji i Dezynfekcji Medycznej, 2009.
15.
E. Murawska-Ciałowicz, M. Zawadzki:
Higiena, Podręcznik dla studentów
wydziałów kosmetologii
, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2011.
16.
B. Sokół-Leszczyńska, E. Sztark, P. Leszczyński, G. Młynarczyk, M. Wróblew-
ska:
Przygotowanie instrumentariummedycznego do zabiegów chirurgicznych.
Część II- sterylizacja i reprocesowanie
, Postępy mikrobiologii, 4, 2012, 315-321.
17.
E. Sztark, B. Sokół-Leszczyńska, P. Leszczyński, M. Wróblewska, G. Mły-
narczyk:
Wiedza pracowników sterylizatorni na temat przygotowania in-
strumentarium medycznego do zabiegów chirurgicznych
, Problemy Higie-
ny i Epidemiologii, 95(2), 2014, 419-428.
