Page 72 - KE 2.2013 - całość - www

142
vol. 2 \ 2 \ 2013 \ Kosmetologia Estetyczna
powodowania przez nie dysfunkcji mitochondrialnych
skutkujących poważnymi jednostkami chorobowymi [23].
Niezależnie od wyników trwających nadal badań, produ-
cenci powinni ograniczać stosowanie związków z grupy
parabenów, zwłaszcza w preparatach często stosowanych
w codziennym myciu, dezynfekcji i pielęgnacji skóry rąk.
Związku z tym w ostatnich latach możemy zauważyć ten-
dencję odwrotu od stosowania parabenów w produktach
myjących i pielęgnacyjnych.
Triklosan jest to ester 2,4,4’-trichloro-2’-hydroksydife-
nylowy, który stanowi substancję czynną wielu produktów
medycznych i kosmetycznych o właściwościach antybak-
teryjnych. Posiada szerokie spektrum działania przeciw-
drobnoustrojowego, w niewielkich stężeniach działając
bakteriostatycznie, a w większych bakteriobójczo, grzy-
bobójczo oraz przeciwwirusowo. Mechanizm jego dzia-
łania polega na uszkodzeniach błon komórkowych, które
wpływają na ich funkcjonowanie, bądź też na denaturacji
białka, jeżeli stosowany jest w wyższych stężeniach. Jego
dopuszczalne stężenie w preparatach kosmetycznych wy-
nosi 0,3%. Pomimo że stężenie triklosanu oraz warunki
jego stosowania w kosmetykach są w krajach Unii Euro-
pejskiej regulowane Dyrektywą Kosmetyczną 76/768/EEC
(Aneks VI), a w prawie polskim RozporządzeniemMinistra
Zdrowia, to jednak istnieje niebezpieczeństwo wzrostu
oporności bakterii wskutek powszechnego i bardzo czę-
stego stosowania tej substancji czynnej. Jedną z przyczyn
narastania oporności krzyżowej na antybiotyki jest bar-
dzo powszechne używanie triklosanu w gospodarstwach
domowych i ochronie zdrowia. Na skutek reakcji triklosa-
nu z chlorem obecnym w wodzie wodociągowej mogą po-
wstawać niebezpieczne dioksyny o działaniu kancerogen-
nym. Triklosan może również powodować alergie skórne,
podrażnienia oraz kontaktowe zapalenie skóry [18].
Chlorheksydyna, pomimo dość szerokiego spektrum
działania (Bakterie Gram(+), Gram(-), grzyby), nie działa na
niektóre szczepy bakteryjne, prątki gruźlicy, wirusy, spo-
ry, zarodniki grzybów. Jest składnikiem preparatów do
dezynfekcji rąk, pola operacyjnego, błon śluzowych, leków
stomatologicznych i mydeł antyseptycznych. Nie podrażnia
ona skóry i błon śluzowych, gdy jest składnikiem mydeł an-
tybakteryjnych, alemoże działać alergizująco, kiedy wchodzi
w skład preparatów dezynfekcyjnych do skóry rąk. Nieko-
rzystne działanie chlorheksydyny związane jest z jej kumu-
lacją w skórze, która zachodzi w czasie częstego stosowania
preparatów dezynfekcyjnych na bazie tego związku. Jest
coraz rzadziej stosowana, ponieważ pojawiły się doniesienia
związane z jej cytotoksycznym i genotoksycznymdziałaniem
spowodowanym generacją reaktywnych form tlenu [24].
Podsumowanie
Preparaty do mycia i dezynfekcji skóry są często stosowa-
ne w gabinecie kosmetycznym. Dlatego przy ich wyborze
należy wnikliwie analizować składy produktów, tak aby
uniknąć stosowania dużych ilości niepożądanych substan-
cji takich jak silne detergenty, konserwanty czy agresywne
związki antyseptyczne. Należy pamiętać o każdorazowej
pielęgnacji skóry po zastosowaniu preparatu do dezynfekcji,
ponieważ umycie rąk nawet najdelikatniejszym detergen-
tem powoduje naruszenie płaszcza hydrolipidowego skóry.
W drugiej części artykułu zostaną omówione preparaty
pielęgnacyjne służące do częstego stosowania, zwłaszcza
w gabinetach kosmetycznych, po każdym umyciu rąk.
Literatura
1. K.C. Madison: Barrier function of the skin: “la raison d’être” of the
epidermis, Journal of Investigative Dermatology, 121(2), 2003, 231-41.
2. K.P. Ananthapadmanabhan, D. J. Moore, K. Subramanyan, M. Misra,
F. Meyer: Cleansing without compromise: the impact of cleansers on
the skin barrier and the technology of mild cleansing, Dermatology and
Therapy, 17(1), 2004, 16-25.
3. S. Verdier-Sévrain, F. Bonté: Skin hydration: a review on its molecular
mechanisms, Journal of Cosmetic Dermatology, 6(2), 2007, 75-82.
4. P.Thune,T.Nilsen,I.K.Hanstad,T.Gustavsen,H.LövigDahl: Thewaterbar-
rier function of the skin in relation to the water content of stratum corneum,
pHandskinlipids.Theeffectofalkalinesoapandsyndetondryskininelderly,
non-atopic patients, Acta Dermato-Venereologica, 68(4), 1988, 277-283.
5. A. Bornkessel, M. Flach, M. Arens-Corell, P. Elsner, J.W. Fluhr: Functional as-
sessment of a washing emulsion for sensitive skin: mild impairment of stratum
corneum hydration, pH, barrier function, lipid content, integrity and cohesion
inacontrolledwashingtest,SkinResearchandTechnology,11(1),2005,53-60.
6. M. Lodén: Biophysical properties of dry atopic and normal skin with
special reference to effects of skin care products, Acta Dermato-Vene-
reologica, 192, 1995, 1-48.
7. J.Szepietowski,J.Salomon: Handdermatitis:aproblemcommonlyaffecting
nurses, Roczniki Akademii Medycznej w Białymstoku, 50(1), 2005, 46-48.
8. J.C. Szepietowski, J. Salomon: Hand dermatitis among nurses: the re-
asons and consequencies, Contact dermatitis, 54(2), 2006, 129-130.
9. H. Dickel, O. Kuss, A. Schmidt, J. Kretz, T.L. Diepgen: Importance of
irritant contact dermatitis in occupational skin disease, American Jo-
urnal of Clinical Dermatology, 3(4), 2002, 283-289.
10. J.W. Fluhr, R. Darlenski, I. Angelova-Fischer, N. Tsankov, D. Basketter:
Skin irritation and sensitization: mechanisms and new approaches for
risk assessment. 1. Skin irritation, Skin Pharmacology and Physiology,
21(3), 2008, 124-135.
11. J. Przondo: Związki powierzchniowo czynne i ich zastosowanie w produktach
chemii gospodarczej, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom, 2007.
12. M. Corazza, M.M. Lauriola, M. Zappaterra, A. Bianchi, A. Virgili: Sur-
factants, skin cleanser protagonists , JEADV Journal of the European
Academy of Dermatology and Venereology, 24, 2010, 1-6.
13. M. Molski: Chemia piękna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
14. G.Schroeder (red.):Kosmetyki–chemiadlaciała .WydawnictwoCursiva2011.
15. W. Malinka: Zarys chemii kosmetycznej , Volumed Wrocław 1999.
16. Ustawa z dnia 05.12.2008 o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń
i chorobach zakaźnych u ludzi (Dz. U. nr 234, poz. 1570)
17. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17.02.2004r. w sprawie szczegó-
łowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fry-
zjerskie,kosmetyczne,tatuażuiodnowybiologicznej (Dz.U.nr31poz.273)
18. E. Kutnowska: Antyseptyki stosowane do leczenia ran i błon śluzowych
oraz do celów profilaktycznych, Zakażenia, 2, 2009, 17-22.
19. H. Fey, X. Petsiti: Słownik kosmetyczny, MedPharm Polska 2011.
20. M.G. Soni, I.G. Carabin, G.A. Burdock: Safety assessment of esters of p-
-hydroxybenzoic acid (parabens) , Food and Chemical Toxicology, 43(7),
2005, 985-1015.
21. P.D. Darbre, A. Aljarrah, W.R. Miller, N.G. Coldham, M.J. Sauer, G.S.
Pope: Concentrations of parabens in human breast tumours, Journal of
Applied Toxicology, 24(1), 2004, 5-13.
22. J.R. Byford, L.E. Shaw, M.G. Drew, G.S. Pope, M.J. Sauer, P.D. Darbre:
Oestrogenic activity of parabens in MCF7 human breast cancer cells, The
Journal of Steroid Biochemistry andMolecular Biology, 80(1), 2002, 49-60.
23. W.J. Crinnion: Toxic effects of the easily avoidable phthalates and para-
bens , Alternative Medicine Review, 15(3), 2010, 190-196.
24. Y.C. Li, Y.H. Kuan, S.S. Lee, F.M. Huang, Y.C. Chang: Cytotoxicity and
genotoxicity of chlorhexidine on macrophages in vitro, Environmental
Toxicology, 2012 Apr 4 [Epub ahead of print].
25. W. Kastrau, Dezynfekcja w gabinecie kosmetycznym, Kosmetologia Es-
tetyczna, 1(3), 2012, 218-219.