< Previous5 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 28 ARTYKUŁ EKSPERCKI E EPIGENETYKA SKÓRY W przypadku skóry, a więc organu szczególnie ekspono- wanego na czynniki zewnętrzne, epigenetyka ma istotne znaczenie zarówno dla prawidłowego rozwoju tej tkanki, jak i w przypadku chorób skóry. Podobnie jak w rozwoju za- rodkowym, procesy epigenetyczne odgrywają istotną rolę w różnicowaniu naskórka. Wskazuje się, że różnicowanie epidermalnych komórek macierzystych jest warunkowane mechanizmami epige- netycznymi. Wraz z wiekiem maleje jednak potencjał re- generacyjny skóry, z czym wiąże się akumulacja komórek senescencyjnych i starzenie się skóry. Wiele takich czynni- ków, jak stres pochodzenia wewnętrznego i zewnętrznego, nadprodukcja reaktywnych form tlenu, dieta i ekspozycja na promieniowanie, to czynniki przyspieszające starzenie komórkowe. Epigenetyczne mechanizmy regulują home- ostazę i regeneracje skóry, procesy senescencji, a także na- turalny i patologiczny proces starzenia. Regulacje epigenetyczne i metaboliczne okazały się klu- czowymi czynnikami homeostazy skóry, zapewniającymi odpowiednią równowagę między proliferacją, różnicowa- niem i naprawą tkanek, aby zachować integralność skóry. Ponadto, zmiany epigenetyczne są skorelowane ze starze- niem się skóry, co wpływa na plastyczność komórkową i re- guluje funkcjonowanie komórek w czasie. Zaburzenie tych procesów epigenetycznych może prowadzić do różnych chorób skóry, w tym łuszczycy, atopowego zapalenia skóry i nowotworów skóry. Keratynocyty Keratynocyty wykazują zmiany epigenetyczne związane z wiekiem, więc poszukiwane są czynniki wywołujące te procesy. Chociaż promieniowanie UV jest najbardziej szko- dliwym czynnikiem przyczyniającym się do uszkodzeń skóry i przyspieszenia starzenia, keratynocyty w obszarach chronionych przed światłem również wykazują zmiany epi- genetyczne związane z upływem czasu. Najnowsze badania skóry chronionej przed światłem u osób zdrowych wykazały znaczną akumulację keratynocytów, o wariancie epigene- tycznym, typowym dla osób starszych. Obserwowano sze- reg sekwencji mikroRNA w keratynocytach ludzkiej skóry, które są związane z indukcją replikacyjnego starzenia. Te sekwencje mikroRNA modulują poziomy białek regulato- rowych, takich jak p63 i SIRT1, które odgrywają kluczową rolę w homeostazie skóry, proliferacji komórek i objawianiu się fenotypów starzenia. Co więcej, ekspresja tych induku- jących starzenie mikroRNA jest bezpośrednio hamowana przez p63 w pętli ujemnego sprzężenia zwrotnego. Można dzisiaj stwierdzić, że regulacja epigenetyczna odgrywa kluczową rolę w homeostazie skóry i procesie starzenia. Modyfikacje epigenetyczne wywierają głębo- ki wpływ na wzorce ekspresji genów, które regulują pro- liferację i różnicowanie komórek skóry. Modulacja tych znaczników epigenetycznych wpływa na krytyczne ścież- ki, niezbędne do zachowania integralności i funkcji skóry. Wzajemne oddziaływanie predyspozycji genetycznych, wpływów środowiskowych, wyborów stylu życia i modyfi- kacji epigenetycznych tworzy złożoną sieć, która wciąż wy- maga pełnego wyjaśnienia. Na szczególną uwagę zasługuje rosnąca rola niekodujących RNA, których funkcje pozosta- ją w dużej mierze niezbadane. PODSUMOWANIE Połączenie fundamentalnych badań epigenetycznych z zastosowaniami klinicznymi pozostaje ogromnym wy- zwaniem. Identyfikacja wiarygodnych biomarkerów epi- genetycznych starzenia się skóry i opracowanie metod modyfikujących te markery może wyznaczyć drogę inno- wacyjnym strategiom terapeutycznym i głębszemu zrozu- mieniu roli epigenetyki w homeostazie skóry i jej starzeniu. Zrozumienie mechanizmów epigenetycznych leżących u podstaw chorób daje nadzieję na odnalezienie, szczegól- nie w dermatologii, obiecujących celów interwencji tera- peutycznych, a w dalszej perspektywie opracowanie leków na schorzenia, które obecnie nie poddają się leczeniu. Przykładem takich procesów, w których mechanizmy epigenetyczne mają kluczowe znaczenie dla rozwoju, ale też procesów starzenia tkanek, jest zjawisko przejścia epitelial- no-mezenchymalnego (EMT). EMT zachodzi podczas roz- woju embrionalnego, ale także regeneracji i budowy tkanek. Uzyskanie wpływu na ten proces dzięki regulacji stanów epigenetycznych może pozwolić na wpływanie na regenera- cję tkanek i dawać możliwość ich odmładzania. Choć dzisiaj wciąż jest więcej znaków zapytania niż pewnej i dającej się zastosować wiedzy, to warto zapamiętać termin „epigenety- ka” i śledzić doniesienia naukowe z nim związane. BIBLIOGRAFIA 1. Andersen B, Millar S. Skin epigenetics. Experimental dermatology. 2021;30(8):1004. 2. He J, He H, Qi Y, et al. Application of epigenetics in dermatological research and skin management. Journal of Cosmetic Dermatology. 2022;21(5):1920-1930. 3. Kang S, Chovatiya G, Tumbar T. Epigenetic control in skin development, home- ostasis and injury repair. Experimental dermatology. 2019;28(4):453-463. 4. Möbus L, Weidinger S, Emmert H. Epigenetic factors involved in the pathophy- siology of inflammatory skin diseases. Journal of Allergy and Clinical Immunolo- gy. 2020;145(4):1049-1060. 5. Orioli D, Dellambra E. Epigenetic regulation of skin cells in natural aging and premature aging diseases. Cells. 2018;7(12):268.5 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 29 ARTYKUŁ PROMOCYJNY P Astaksantyna to ksantofil, czyli barwnik ro- ślinny z grupy karotenoidów. Ma właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwno- wotworowe i immunomodulacyjne. Pochodząca z czerwonych alg astaksantyna jest 54 razy sil- niejsza niż beta-karoten, 65 razy skuteczniejsza niż witamina C i aż 500 razy bardziej aktywna niż witamina E i koenzym Q10. Produkty zawierające astaksantynę wykazują przeciwdziałanie fotostarzeniu oraz powstawa- niu przebarwień poprzez zmniejszenie produk- cji melaniny. Skutecznie chronią skórę przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki odpowiedzialne za stres oksydacyjny, który prowadzi do przedwczesnego starzenia się skóry, powstawania zmarszczek, uszkodzeń DNA i innych problemów związanych z wiekiem. W zabiegu dottore skuteczna antyoksydacja zamknięta jest w czterech krokach: KROK 1. FERULIC PEEL Kwas ferulowy zawarty w peelingu zapewnia biologiczną ochronę przed światłem, stymulu- je produkcję kolagenu i elastyny oraz zmniejsza powstawanie zmarszczek i przebarwień. Drugi składnik – kwas mlekowy, ma zdolność przeni- kania przez warstwę rogową naskórka, dlatego efektywność kuracji jest szybka. Pełni funkcję regulatora pH, przywraca skórze naturalny, fi- zjologiczny odczyn. KROK 2. FERULIC SERUM Umożliwia wykonanie pełnowymiarowego masażu klasycznego. Zawarte w składzie oleje fermentacyjne, m.in.: różany, morelowy i brzo- skwiniowy, mają wysoką biodostępność i przy- swajalność. Serum to bogactwo wit. C w postaci tetraizopalmitynianu askorbylu. Serum łatwo się wchłania i jest niekomedogenne. KROK 3. FERULIC MASK Kremowa maska jest bogactwem antyoksy- dantów. W jej składzie znajdziemy wspomnianą astaksantynę. Dzięki zawartości bakterii z grupy Lactobacillus, maska dodatkowo wspiera mikro- biom skóry. Bakterie wykazują właściwości prze- ciwzapalne, tym samym wspierają jej równowagę. Kolejnym składnikiem są sterole z granata, w któ- rych znajdziemy m.in.: garbniki, kwasy galusowy i elagowy, saponiny, wit. C oraz E, pektyny, kwas ursolowy, kwasy owocowe i alkaloidy. Olej z kono- pi siewnych pomaga odbudować płaszcz hydro- lipidowy, przez co zapobiega utracie wilgoci oraz wzmacnia właściwości ochronne naskórka. Po- nadto, działa przeciwzapalnie i regenerująco. KROK 4. FERULIC ANTIOX CREAM Na zakończenie terapii stosuje się krem oparty na innowacyjnej technologii nanoemulsji, zawierają- cy aż dziewięć cennych antyoksydantów, jak Q10, który wpływa na wzmocnienie warstwy hydrolipi- dowej skóry, zabezpieczając ją przed przesuszaniem spowodowanym nadmierną utratą wody z komó- rek. Ekstrakt ze śliwki kakadu zawarty w kremie to źródło takich antyoksydantów, jak kwas galusowy, kwas elagowy, a także kwas foliowy i żelazo. A ntyoksydacyjna terapia ferulic xpress z zastosowaniem nanotechnologii od marki dottore beauty to prawdziwa tarcza ochronna dla skóry, zapobiegająca przedwczesnemu starzeniu. Niweluje nierówności w kolorycie oraz przebarwienia, a także nawilża i przywraca równowagę bariery hydrolipidowej. ASTAKSANTYNA KRÓLOWA ANTYOKSYDANTÓW W ZABIEGU FERULIC XPRESS +48 616 792 520 biuro@dottore.beauty dottore.beauty dottorecosmeceutici dottorecosmeceutici Paulina Hanszke główny szkoleniowiec dottore, kosmetolog i szkoleniowiec z wieloletnią praktyką, dyplomowany pedagog, nauczyciel zawodu, specjalizuje się w nieinwazyjnych metodach pielęgnacji twarzy5 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 31 ARTYKUŁ PROMOCYJNY P SEKRET SKUTECZNOŚCI Rose de Mer to innowacyjna metoda złuszcza- nia, oparta na naturalnych składnikach, w tym na mieszance minerałów z Morza Martwego, alg i roślinnych ekstraktów. Zabieg działa jak natu- ralny „reset” skóry – stymuluje jej regenerację, oczyszcza i przywraca równowagę. Dzięki temu sprawdza się zarówno w pielęgnacji skóry doj- rzałej, jak i młodej, wymagającej oczyszczenia. DLA KOGO PRZEZNACZONY JEST ZABIEG? Peeling Rose de Mer polecany jest osobom zma- gającym się z problemami skórnymi, takimi jak: trądzik i rozszerzone pory, przebarwienia posło- neczne i pozapalne, blizny potrądzikowe, oznaki starzenia: zmarszczki i utrata elastyczności. Dzięki głębokiemu działaniu złuszczającemu, zabieg pobudza skórę do intensywnej odnowy. Już po pierwszej kuracji staje się ona gładsza, ja- śniejsza i bardziej napięta. PROFESJONALNY EFEKT W GABINECIE KOSMETYCZNYM Rose de Mer wykonywany jest przez profesjo- nalistów, kosmetologów i dermatologów, którzy indywidualnie dobierają intensywność zabiegu do potrzeb skóry. Proces złuszczania trwa kilka dni, a jego efekty są porównywalne z działaniem silnych peelingów chemicznych, przy jednocze- snym wykorzystaniu naturalnych składników. KONTYNUACJA PIELĘGNACJI W DOMU Dla podtrzymania efektów zabiegu, marka Chri- stina stworzyła specjalną linię kosmetyków Rose de Mer, m.in. mydło peelingujące, delikatny żel oczyszczający czy tonujący krem po peelin- gu. Preparaty te wspomagają regenerację skóry, utrzymują jej czystość oraz przedłużają działa- nie profesjonalnej kuracji. REZULTATY, KTÓRE ZACHWYCAJĄ Regularne stosowanie Rose de Mer pozwala cieszyć się skórą pełną blasku, wolną od zanie- czyszczeń i widocznie odmłodzoną. To doskona- ły wybór dla wszystkich, którzy szukają natural- nego, a jednocześnie skutecznego rozwiązania problemów skórnych. Efekt „wow” widoczny jest niemal natychmiast. Skóra zyskuje świeżość, promienny wygląd i wy- jątkową gładkość. To właśnie ta spektakularna metamorfoza sprawia, że Rose de Mer cieszy się ogromnym uznaniem zarówno wśród specjali- stów, jak i klientek, które pragną poczuć się pięk- nie w swojej skórze. K ażda z nas marzy o gładkiej, pełnej blasku cerze, wolnej od niedoskonałości i oznak zmę- czenia. Kluczem do pięknej skóry jest nie tylko odpowiednie nawilżenie czy odżywienie, ale także regularne złuszczanie. To właśnie proces usuwania martwych komórek naskórka sprawia, że kosmetyki pielęgnacyjne działają skuteczniej, a cera odzyskuje zdrowy koloryt i jędrność. Jednym z najbardziej cenionych zabiegów w tej kategorii jest Rose de Mer – unikal- ny, profesjonalny peeling od marki Christina. ZABIEG PEELINGUJĄCY ROSE DE MER DLA ZDROWEJ I PROMIENNEJ SKÓRY Maja Korczakowska specjalista ds. marketingu Christina Cosmetics +48 512 833 033 info@christinacosmetics.pl christinacosmetics.pl Christina Cosmetics Polska @christinacosmetics.pl5 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 33 ARTYKUŁ PROMOCYJNY P TRÓJSTOPNIOWE DZIAŁANIE WITAMINY C Podstawą skuteczności linii Vit. C Fusion jest synergiczne połączenie trzech różnych form wi- taminy C: tłuszczowej, glukozowej i liposomowej. Każda z nich działa na innym poziomie skóry i wyróżnia się własnym mechanizmem aktyw- ności, co pozwala na uzyskanie wielowymiaro- wego efektu – od rozjaśnienia przebarwień aż po stymulację produkcji kolagenu i elastyny. Ascorbyl Tetraisopalmitate z łatwością przenika przez warstwę lipidową skóry. Wyróżnia się zdol- nością działania w głębszych warstwach skóry, gdzie chroni lipidy błon komórkowych przed utle- nieniem i jednocześnie pobudza syntezę kolagenu. Ascorbyl Glucoside, forma glukozowa, po na- łożeniu na skórę ulega powolnej hydrolizie en- zymatycznej, co prowadzi do kontrolowanego uwalniania aktywnej postaci kwasu askorbino- wego. Ten mechanizm pozwala osiągnąć działa- nie rozjaśniające bez ryzyka podrażnień nawet przy długotrwałym stosowaniu. LiposoVit C, zamknięta w mikroskopijnych pę- cherzykach lipidowych, wyróżnia się wyjątkową biodostępnością. Dociera do głębszych warstw skóry, gdzie wpływa korzystnie na mikrokrąże- nie i wzmacnia ściany naczyń krwionośnych. Co istotne, wspiera również funkcje mitochondrial- ne poprzez ograniczanie szkodliwego działania reaktywnych form tlenu (ROS). KOENZYM Q10: WSPARCIE NA POZIOMIE MITOCHONDRIÓW Integralnym składnikiem jest koenzym Q10, na- turalny antyoksydant i mitoprotektor. Wspoma- ga on metabolizm energetyczny komórek, chroni mitochondria przed uszkodzeniami oksydacyj- nymi i przeciwdziała oznakom starzenia. SKŁADNIKI NATURALNE W INTELIGENTNYCH FORMUŁACH Kosmetyki Vit. C Fusion są wegańskie, bogate w składniki naturalne, w tym olej z rokitnika i awokado, masło shea oraz ceramidy. Dzięki no- woczesnej kompozycji składników linia stanowi odpowiedź na potrzeby skóry zmęczonej, posza- rzałej i wymagającej intensywnej regeneracji. Zapraszamy do zapoznania się z pełną ofertą na clarena.pro. E nergia komórkowa generowana w mitochondriach stanowi fundament procesów naprawczych skóry. To właśnie na poziomie tych struktur zachodzą kluczowe reakcje determinujące odporność na stres oksydacyjny oraz zdolność do regeneracji. Vit. C Fusion powstała, by wspierać te fundamentalne mechanizmy – łącząc trzy formy witaminy C oraz koenzym Q10, które razem tworzą skuteczną tarczę antyoksydacyjną i regenerującą. VIT. C FUSION ANTYOKSYDACYJNA KURACJA MITOCHONDRIALNA TRZEMA FORMAMI WITAMINY C +48 71 750 57 00 zamowienia@clarena.pl clarena.pro Clarena clarenapolska ClarenaSTRESZCZENIE Trądzik pospolity jest jedną z najbardziej popularnych der- matoz o charakterze polietiologicznym. Najczęściej wystę- puje w postaci zmian skórnych niezapalnych jak i zapalnych w okolicach twarzy, dekoltu i pleców. Dodatkowo mogą poja- wić się przebarwienia pozapalne oraz blizny. Celem badania było poznanie oraz analiza oczekiwań kon- sumentów względem kosmetyków do codziennej pielęgnacji cery tłustej ze skłonnością do trądziku. Cera tłusta ze skłonnościami do występowania zmian trą- dzikowych wymaga odpowiednio dobranej pielęgnacji. Klu- czową częścią domowej pielęgnacji takiej cery jest odpowied- nie oczyszczanie i złuszczanie, ale także dogłębne nawilżanie i odbudowa bariery hydrolipidowej, często uszkadzanej przez stosowane miejscowo leki przeciwtrądzikowe. Słowa kluczowe: trądzik pospolity, cera tłusta, oczekiwania konsumenta, pielęgnacja domowa ABSTRACT Acne vulgaris is one of the most common polyetiological dermatoses. It most often occurs as non-inflammatory or inflammatory skin lesions on the face, neckline, and back. In addition, post-inflammatory hyperpigmentation and scars may appear. The study aimed to identify and analyze consumer expectations regarding cosmetics for the daily care of oily, acne-prone skin. Oily skin prone to acne requires appropriate care. Proper washing and exfoliation, along with deep moisturizing and restoring the hydrolipid barrier, which is frequently harmed by topical acne medications, are crucial elements of home care for such skin. Keywords: acne vulgaris, oily skin, analysis of consumer, home care Marta Opara Sylwia Klasik-Ciszewska 00000-0003-4957-8375 Katarzyna Duda-Grychtoł 00009-0008-7306-9611 Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach, ul. Mickiewicza 29A, 40-085 Katowice, Polska sylwiakciszewska@gmail.com Sposób cytowania / Cite Opara M, Klasik-Ciszewska S, Duda-Grychtoł K. Analiza oczekiwań konsumentów względem kosmetyków do codziennej pielęgnacji cery tłustej ze skłonnością do trądziku. Aesth Cosmetol Med. 2025;14(5):233-238. https://doi.org/10.52336/acm.2025.033 Analiza oczekiwań konsumentów względem kosmetyków do codziennej pielęgnacji cery tłustej ze skłonnością do trądziku Analysis of consumer expectations regarding cosmetics for the daily care of oily skin prone to acne WSTĘP Cera tłusta i trądzik pospolity to zagadnienia, które od lat po- zostają w centrum zainteresowania dermatologii, kosmeto- logii i medycyny estetycznej. Obie jednostki, choć różniące się zakresem i klasyfikacją, są ze sobą ściśle powiązane – tłusta skóra stanowi bowiem najczęstsze tło dla rozwoju zmian trą- dzikowych. Cera tłusta oraz trądzik wpływają nie tylko na wygląd zewnętrzny, ale także na samopoczucie psychiczne, pewność siebie i jakość życia, co czyni je istotnymi problema- mi zdrowotnymi, społecznymi i kosmetycznymi [1]. Original article / Artykuł oryginalny 5 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 35 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” WCERA TŁUSTA Cera tłusta jest jednym z najczęściej występujących typów skóry, który ze względu na swoje właściwości stanowi istotne wyzwanie w zakresie codziennej pielęgnacji oraz kosmetolo- gii profesjonalnej. Charakteryzuje się nadmierną aktywnością gruczołów łojowych, co skutkuje wzmożonym wydzielaniem sebum. Łój ten pełni szereg ważnych funkcji fizjologicznych – chroni skórę przed utratą wody, promieniowaniem UV i drob- noustrojami – jednak jego nadprodukcja prowadzi do niees- tetycznego błyszczenia się skóry, rozszerzenia ujść mieszków włosowych, a przede wszystkim sprzyja powstawaniu zmian trądzikowych. Skóra tłusta jest bardziej podatna na zanie- czyszczenia środowiskowe, a jej pielęgnacja wymaga dużej uwagi i wiedzy, aby nie doprowadzać do pogorszenia jej sta- nu poprzez użycie niewłaściwych kosmetyków [1, 2]. Etiolo- gia cery tłustej jest złożona i wieloczynnikowa. Kluczową rolę odgrywają uwarunkowania genetyczne oraz zmiany hormo- nalne, głównie wzrost stężenia androgenów, które pobudza- ją gruczoły łojowe do intensywnej pracy. Istotne znaczenie mają również czynniki środowiskowe i styl życia – nieodpo- wiednia dieta, stres, używki oraz nieprawidłowa pielęgnacja mogą pogłębiać problem nadmiernego wydzielania łoju. Ob- raz kliniczny cery tłustej obejmuje nie tylko jej nadmierne przetłuszczanie się, ale także grubość skóry, widoczne ujścia mieszków włosowych oraz obecność zaskórników [1, 3]. Wskazania i przeciwwskazania pielęgnacyjne dla cery tłustej Cera tłusta wymaga odpowiedniej pielęgnacji już od okresu dojrzewania. Prawidłowa pielęgnacja powinna być skierowa- na na normalizację pracy gruczołów łojowych, redukcję mar- twych komórek naskórka i zapobieganie trądzikowi. Kluczo- wym elementem pielęgnacji jest codzienne oczyszczanie – rano i wieczorem. W literaturze wskazuje się, że do demakijażu skóry tłustej zaleca się lekkie płyny micelarne, które następ- nie spłukuje się za pomocą żelu lub pianki o lekko kwaśnym pH (4,5-5,5). Po oczyszczeniu rekomendowane jest zastosowa- nie toniku, najlepiej bezalkoholowego lub w formie hydrolatu (np. z mięty, oczaru), który przywraca odpowiednie pH skóry (w zakresie od 3,5 do 5,5), działa antybakteryjnie i zwęża ujścia mieszków włosowych. Cerę tłustą, mimo nadprodukcji se- bum, należy odpowiednio nawilżać. W tym celu odpowiednie są lekkie kremy szybko wchłaniające się, bez substancji tłusz- czowych. Starannie dobrany krem na dzień powinien zawierać SPF 50 (sun protection factor) oraz składniki aktywne, takie jak witamina C, kwas hialuronowy czy substancje matujące. Krem na noc z kolei powinien zawierać takie komponenty jak niacy- namid lub retinol. W pielęgnacji cery tłustej unika się kosme- tyków zawierających mydło i alkohol, ponieważ mogą przesu- szać i podrażniać skórę, prowadząc do nasilenia łojotoku. Zbyt częste złuszczanie, czyli wykonywane częściej niż raz w tygo- dniu, może prowadzić do uszkodzenia bariery ochronnej skó- ry. W kosmetykach unika się składników komedogennych, ta- kich jak wazelina, parafina, olej kokosowy czy masło kakaowe, które mogą prowadzić do zatykania ujść mieszków włosowych i sprzyjać rozwojowi trądziku [1, 3]. TRĄDZIK POSPOLITY Trądzik pospolity to przewlekła, zapalna choroba skóry, która najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania. Badania ostat- nich lat pokazują jednak, iż dermatoza ta coraz częściej dia- gnozowana jest u osób dorosłych. Patogeneza trądziku jest złożona i wieloczynnikowa. Podczas przebiegu tej choroby dochodzi do licznych zmian w obrębie jednostki włosowo- -łojowej. Produkty nadmiernej sebogenezy oraz występują- ce w mieszku włosowym bakterie Cutibacterium acnes po- drażniają ściany mieszka, co prowadzi do keratynizacji we- wnątrzmieszkowej i stanu zapalnego. Widoczne stają się otwarte jak i zamknięte zaskórniki, mogące stanowić począt- kowy etap rozwoju trądziku, przekształcając się w zmiany za- palne takie jak krosty, cysty, torbiele, grudki [4, 5]. Ponad- to, zaburzenia równowagi hormonalnej, stres, dieta, a tak- że czynniki genetyczne mogą dodatkowo nasilać wydzielanie sebum, prowadząc do nasilenia objawów trądziku [4, 5]. Le- czenie trądziku jest procesem złożonym, który wymaga in- dywidualnego podejścia, dostosowanego do nasilenia cho- roby, wieku pacjenta oraz współistniejących schorzeń. W le- czeniu trądziku stosuje się zarówno terapie miejscowe, jak i ogólne, a także metody wspomagające. Leki miejscowe, ta- kie jak preparaty zawierające nadtlenek benzoilu, kwas sali- cylowy czy retinoidy, działają na skórę bezpośrednio, redu- kując stany zapalne oraz oczyszczając pory. W przypadkach bardziej zaawansowanych typów trądziku, dla których lecze- nie miejscowe nie przynosi efektu, lekarze stosują leki ogól- ne, w tym antybiotyki, hormony (np. doustne środki antykon- cepcyjne) oraz izotretynoinę, którą stosuje się w leczeniu trą- dziku opornego na inne terapie [1, 2, 6]. Wskazania i przeciwwskazania pielęgnacyjne dla cery trądzikowej Pielęgnacja cery trądzikowej odgrywa kluczową rolę zarów- no w leczeniu, jak i profilaktyce zmian skórnych. Odpowied- nio dobrane kosmetyki wspierają regenerację skóry, łagodzą skutki uboczne leczenia, takie jak suchość, pieczenie czy za- czerwienienie oraz pomagają odbudować uszkodzony płaszcz hydrolipidowy. Podstawą pielęgnacji jest codzienne, delikatne oczyszczanie – rano i wieczorem – najlepiej za pomocą łagod- nych żeli, pianek lub emulsji o fizjologicznym pH. Toniki i hy- drolaty to opcjonalne produkty stosowane w pielęgnacji, któ- re mają na celu przywrócenie skórze jej odpowiedniego pH (w zakresie od 3,5 do 5,5). Następnie należy nałożyć serum z substancjami aktywnymi, np. przeciwzapalnymi, a pielęgna- cję zakańcza się kremem regenerującym. W porannej pielę- gnacji niezbędny jest krem z filtrem SPF 50, który zabezpiecza 5 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 36 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Wskórę przed powstawaniem przebarwień i promieniowaniem UV, działając jednocześnie przeciwstarzeniowo. W pielęgnacji cery trądzikowej należy unikać kosmetyków z alkoholem ety- lowym, mydłem, sztucznymi barwnikami, zapachami i kon- serwantami, które mogą podrażniać i nasilać zmiany. Sub- stancje komedogenne, zatykają ujścia mieszków włosowych i gruczołów łojowych i przyczyniają się do pogorszenia stanu skóry. Powszechnym błędem jest także stosowanie zbyt wielu produktów lub niewłaściwe łączenie składników aktywnych, co może prowadzić do podrażnień [1, 7, 8]. Tłusta cera i trądzik są problemami występującymi po- wszechnie. Szacuje się, że trądzik pospolity dotyczy nawet 85-95% młodzieży w okresie dojrzewania oraz znaczącej gru- py dorosłych, zwłaszcza kobiet. W większości przypadków choroba lokalizuje się w okolicach o największym zagęszcze- niu gruczołów łojowych – na twarzy, plecach i klatce piersio- wej. Tłusta cera może występować zarówno jako samodziel- ny typ skóry, ale często pojawia się także jako objaw towarzy- szący zmianom trądzikowym. Zjawiska te, choć powszechne, bywają bagatelizowane, co często prowadzi do pogorszenia ich przebiegu i trudności w leczeniu [5]. Należy podkreślić, że skóra tłusta i trądzik nie są wyłącznie defektami estetycz- nymi – niosą za sobą szereg konsekwencji psychologicznych. Osoby dotknięte tymi problemami często zmagają się z ob- niżonym poczuciem własnej wartości, stresem społecznym, a nawet objawami depresyjnymi. Współczesna kosmetolo- gia i dermatologia kładą więc coraz większy nacisk nie tylko na skuteczne leczenie i pielęgnację, ale również na profilak- tykę i edukację pacjentów. Kluczowe znaczenie ma właściwa diagnoza, indywidualnie dobrana terapia oraz kompleksowe podejście uwzględniające styl życia, dietę, higienę i czynniki emocjonalne [1]. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie rolą pielęgnacji w kontekście profilaktyki i wspomagania le- czenia trądziku oraz kontroli nadmiernego łojotoku. Odpo- wiednio dobrane dermokosmetyki i zabiegi kosmetologicz- ne mogą skutecznie wspierać leczenie, łagodząc objawy i po- prawiając ogólną kondycję skóry. Z kolei błędy pielęgnacyjne, jak stosowanie agresywnych preparatów, substancji kome- dogennych czy częste złuszczanie skóry, mogą prowadzić do jej przesuszenia i wtórnego łojotoku, a w efekcie nasilenia zmian chorobowych [1, 8]. CEL PRACY Celem niniejszej pracy była identyfikacja i analiza oczekiwań konsumenckich wobec kosmetyków przeznaczonych do pie- lęgnacji cery tłustej ze skłonnością do trądziku. Szczególną uwagę poświęcono aspektom takim jak: preferencje dotyczące form kosmetyków (np. tonik, serum, krem), oczekiwane efekty działania (np. redukcja zmian trądzikowych, normalizacja wy- dzielania sebum), częstotliwość stosowania oraz poziom świa- domości dotyczący funkcji poszczególnych preparatów. Pra- ca została oparta na badaniu ankietowym, w którym respon- denci wskazywali swoje oczekiwania względem kosmetyków przeznaczonych do skóry tłustej ze skłonnością do trądziku. Celem dodatkowym była ocena stopnia zgodności deklarowa- nych oczekiwań z aktualną wiedzą dermatologiczną i kosmeto- logiczną, co umożliwiło określenie potencjalnych rozbieżności między praktyką konsumencką, a właściwościami preparatów dostępnych na rynku. W badaniu przyjęto następujące hipote- zy: konsumenci znają podstawowe formy kosmetyków do pielę- gnacji cery tłustej ze skłonnością do trądziku; oczekiwania kon- sumenckie względem stosowanych kosmetyków będą zgodne z ich właściwościami (formą czy składem chemicznym). MATERIAŁ I METODY Badanie miało charakter ilościowo-jakościowy i zostało prze- prowadzone w okresie od 1 stycznia do 30 marca 2024 roku wśród 100 klientów, losowo wybranych salonów kosmetycz- nych na Śląsku za pomocą anonimowej, autorskiej ankie- ty. Kwestionariusz składał się z pytań zamkniętych (jedno- krotnego i wielokrotnego wyboru) oraz otwartych. W bada- niu udział wzięło 100 osób (n = 100) w przedziale wiekowym 18-40 lat, spośród których 72% stanowiły kobiety, a 28% męż- czyźni. Kryterium kwalifikującym do badania była subiektyw- na deklaracja posiadania cery tłustej ze skłonnością do trądzi- ku. Kwestionariusz dotyczył m.in. oczekiwań wobec kosmety- ków przeznaczonych do cery tłustej i trądzikowej, znajomości podstawowych form kosmetycznych (takich jak kremy, serum, toniki, peelingi), częstotliwości ich stosowania, a także proble- mów pielęgnacyjnych wskazywanych przez respondentów. Dane z pytań zamkniętych zostały przeanalizowane ilościo- wo przy użyciu podstawowych statystyk opisowych – obliczo- no udziały procentowe dla poszczególnych odpowiedzi. Z kolei dane jakościowe pochodzące z pytań otwartych zostały podda- ne analizie treści w ujęciu semantycznym: wypowiedzi bada- nych pogrupowano tematycznie na podstawie kluczowych ka- tegorii, takich jak oczekiwania wobec działania, składu, efektu estetycznego czy bezpieczeństwa produktów. Następnie doko- nano zliczenia najczęściej pojawiających się motywów. WYNIKI Pytanie dotyczące zmian trądzikowych jakie występują na skórze osób badanych było pytaniem wielokrotnego wyboru. 74% ankietowanych wskazało na występowanie „krost”. 26% wybrało „zaskórniki zamknięte i/lub otwarte”, a 17% zaznaczy- ło „grudki” (rys. 1). Następnie ankietowali zostali poproszeni o określenie swoich oczekiwań względem najpowszechniej stosowanych produktów myjących do twarzy takich jak żele, pianki, my- dła czy emulsje myjące. Najczęściej wskazywane oczekiwa- nia to „oczyszczenie skóry” (98%), kolejno „zmatowienie skó- ry” (39%) oraz „zmycie makijażu” (17%) (rys. 2). Kolejne pytanie dotyczyło toników, których stosowanie za- deklarowało aż 73% badanych, z czego 50% wskazało, że toni- 5 / 2025 Kosmetologia Estetyczna 37 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” WNext >