< Previous3 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna 68 NOWOŚĆ OD MAXCLINIC SERUM POD OCZY Ujędrniające i silnie nawilżające serum pod oczy, złożone z aż 11 typów kwasu hialu- ronowego oraz bakuchiolu, zapewnia intensywną pielęgnację i dodatkowe wsparcie dla delikatnej skóry okolic oczu. Bakuchiol to nowy składnik, nazywany roślinnym retinolem, a nawet zamiennikiem re- tinolu, który jest jednym z najpopularniejszych składników aktywnych w pielęgnacji skóry. Dzięki zawartości aktywnych składników serum ma szerokie spektrum działania. Popra- wia jędrność i napięcie, niweluje przebarwienia, wyrównuje koloryt skóry. Lekka konsy- stencja sprawia ze serum jest komfortowe, szybko się wchłania i intensywnie nawilża. PRO HYALURON GEL CREAM Ujędrniający żel-krem do twarzy o silnym działaniu nawilżającym, który zawiera 11 ty- pów kwasu hialuronowego oraz peptydy dla gładkiej i jędrnej skóry. Główna substancja Volufiline stymuluje organizm do produkcji nowych komórek tłuszczowych oraz zwięk- sza ilość lipidów, dając efekt wypełnienia. Dzięki temu krem jest idealnym produktem do walki ze zmarszczkami, spowodowanymi starzeniem się skóry. Działa jak wypełniacz bez wstrzykiwania! Produkty stanowią uzupełnienie marki Maxclinic PRO HYALURON, w której znajdują się pianka do mycia twarzy, płyn do demakijażu oczu i ust oraz peeling enzymatyczny. NOWOŚĆ OD MARKI GERNÉTIC L’HOMME KREM 3 w 1 A DLA MĘŻCZYZN Odkryj NOWOŚĆ od marki GERnétic – L’homme Krem 3 w 1, a dla mężczyzn prze- ciw oznakom zmęczenia. Energetyzuje, odświeża, tonizuje. Za sukcesem francuskiej marki GERnètic stoją najnowocześniejsze rozwią- zania z zakresu biotechnologii i biologii komórkowej. Celem marki jest zadbać o skórę każdej kobiety, ale również i mężczyzny. Idąc tą myślą, Laboratorium stworzyło nowy krem, który idealnie wpisuje się w pielęgnację najbardziej wy- magającej męskiej skóry. L’homme firmy GERnétic to aktywny krem, który zawiera peptydy. Te małe cząsteczki składają się z naturalnych aminokwasów, które zwiększają metabo- lizm komórek i przywracają skórze witalność. Dodaje skórze blasku, jednocześnie ujędrniając i nawilżając ją, dzięki czemu staje się idealnym kremem dla każdego dbającego o siebie mężczyzny. REWOLUCYJNA TECHNOLOGIA ADIPOLOGIE Rewolucyjna technologia, która wyszczupla, ale również odmładza ciało już po 20 mi- nutach zabiegu. Najnowsza głowica ma zdolność wnikania fali ultradźwiękowej niskiej częstotliwości – aż 5 cm w głąb skóry. Redukuje cellulit wodny oraz tłuszczowy w kilka- naście minut. W rezultacie skóra staje się piękniejsza już po pierwszym zabiegu! ADIPOLOGIE to najskuteczniejszy zabieg odchudzający i odmładzający ciało, jaki istnieje na rynku. Firma Venus Beauty ma wyłączne prawa do dystrybucji ADIPOLO- GIE LFU – na terenie całej Polski. 3 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna 69 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P IDEALNA PIELĘGNACJA PROSTO Z GABINETU! Odkryj profesjonalne produkty Retix.C home care – jako doskonały sposób na regenerację skóry po zabiegach estetycznych i przedłużenie ich efektywności, która równie idealnie sprawdza się w codziennej pielęgnacji. RETIX.C_GLOW BOOSTER SERUM Zawiera 15% stężenie witaminy C (połączenie C-3-O-etylowanego kwasu askorbinowego i glukozy- du askorbylu) silny antyoksydant, rozjaśnia przebarwienia, prze- ciwdziała procesom starzenia się skóry, oraz retinoid nowej gene- racji (HPR). Unikalne połączenie składników aktywnych tworzy energetyzującą formułę serum, dzięki której skóra staje się na- turalnie rozświetlona, nawilżona i ujędrniona. Formuła wzbogaco- na o wysokocząsteczkowy kwas hialuronowy o silnym działa- niu nawilżającym oraz skwalan, poprawiający elastyczność skó- ry. Serum wykazuje również skuteczne działanie przeciw- zmarszczkowe. Odpowiednie do każdego typu skóry. RETIX.C_ULTRA REPAIR MOISTURIZER Ultranawilżający i łagodzący pre- parat, zawierający innowacyjny EctoComplex 2.0, połączenie siły ektoiny oraz oleju z nasion Macadamia – intensywnie re- generuje, nawilża i chroni skó- rę przed szkodliwym wpływem środowiska. Ponadto zawie- ra „superskładniki” aktywne glukonolakton i PHA, wzmac- nia barierę hydrolipidową skóry i zapobiega transepidermalnej utracie wody (TEWL). Wyjąt- kowo skuteczna pielęgnacja i regeneracja skóry po zabiegach kosmetycznych i estetycznych (mezoterapia, laseroterapia, mi- krodermabrazja, kwasy, pro- tokoły Retix.C). Bezpieczny dla skór wrażliwych, może być sto- sowany na skórę okolicy oczu. RETIX.C_FOTOPROTECTOR SPF 50+ Must have w pielęgnacji każdego rodzaju skóry! Krem ochronny z wysokim filtrem SPF 50+ o sze- rokim spektrum ochrony przed promieniowaniem UVA, UVB, IR oraz światłem niebieskim (HEV). Całoroczna ochrona skóry przed fotostarzeniem i wzmocnienie bariery hydrolipidowej skóry, dzięki unikalnemu połączeniu trzech rodzajów filtrów i siły ek- toiny w BioHydroComplex 3.0. Zalecany do stosowania po za- biegach kosmetycznych i este- tycznych, jak mikrodermabrazja, eksfoliacja kwasami, protokoły Retix.C, mezoterapia mikroigło- wa, laseroterapia. RETIX.C_RETIMODELLING SERUM Serum w postaci emulsji liposo- malnej łączy efektywność i siłę działania retinolu z łagodzącym kompleksem BioCalm Complex, dzięki czemu może być stosowa- ne nawet przez osoby o skórze wrażliwej. Dzięki użyciu nowa- torskiej technologii stabilizacji retinolu w biokompatybilnych liposomach zapewnia szybszą penetrację składnika w głąb skó- ry, przy jednoczesnym wydłużo- nym czasie uwalniania (Long Active Technology). Liposomal Retinol wykazuje silne właści- wości anti-aging o udowodnio- nym naukowo działaniu. Laboratoria Polfa Łódź Sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 142B 02-305 Warszawa +48 693 060 651 Więcej informacji na stronie www.shar-pol.pl Wyłączny dystrybutor JetPeel PRO UNIKALNY ZABIEG głęboko wprowadzający serum do skóry właściwej BEZDOTYKOWY BEZ REKONWALESCENCJI NATYCHMIASTOWY EFEKT BEZIGŁOWY BEZBOLESNY SHAR-POL_KE_JetPeel_26052021.indd 12021-05-31 11:17:4071 3 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” STRESZCZENIE Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz zabu- rzenia związane z produkcją hormonów bardzo często pro- wadzą do występowania zmian skórnych. Coraz częściej za- znacza się wpływ codziennego odżywiania na zaburzenia oraz regulację gospodarki hormonalnej. Najczęściej wykry- waną w ostatnich latach endokrynopatią, która ma również swoje odzwierciedlenie na skórze jest zespół policystycz- nych jajników. Celem artykułu było zwrócenie uwagi na zależność po- między nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, a za- chwianiem gospodarki hormonalnej, co może w konse- kwencji skutkować defektami skóry. Brak równowagi w zakresie wydzielania androgenów może prowadzić do wystąpienia zaburzeń w funkcjonowaniu jed- nostki włosowo-łojowej, a tym samym chorób skóry o podłożu łojotokowym lub hirsutyzmu. Odpowiednia farmakoterapia, dieta i suplementacja powinna prowadzić do zmniejszenia wydzielania androgenów, wolnego testosteronu oraz ograni- czyć aktywność androgenów w mieszkach włosowych, jednak nadal potrzebne jest przeprowadzenie dalszych badań. Słowa kluczowe: zespół policystycznych jajników, dieta, trądzik, hirsutyzm ABSTRACT Diseases of the endocrine glands and disorders related to the production of hormones very often lead to skin prob- lems. The impact of everyday diet on disorders and regula- tion of the hormonal balance becomes more and more no- ticeable. One of the most frequently diagnosed endocrinop- athy in recent years, which is also reflected in the skin, is polycystic ovaries or polycystic ovary syndrome. The aim of the article was to draw attention to the rela- tionship between improper eating habits and hormonal im- balance, which may result in skin defects. Imbalance in the secretion of androgens can lead to dis- turbances in the functioning of the sebaceous unit, and thus to seborrheic skin diseases or hirsutism. Appropriate pharmacotherapy, diet and supplementation should help to reduce secretion of androgens and their activity in the hair follicles and lower the circulation of free testosterone, but further research is still needed. Keywords: polycystic ovary syndrome, diet, acne, hirsutism Małgorzata Kurzawa Revita Skin, ul. Liliowa 4, 55-040 Bielany Wrocławskie +48 517 349 858, kontakt@revitaskin.pl Sposób cytowania / Cite Kurzawa M. Wpływ diety i suplementacji na skuteczność terapii kosmetologicznych u kobiet z zespołem policystycznych jajników. Aesth Cosmetol Med. 2021;10(3):119-123. https://doi.org./10.52336/acm.2021.10.3.04 Wpływ diety i suplementacji na skuteczność terapii kosmetologicznych u kobiet z zespołem policystycznych jajników The effect of diet and supplementation on the effectiveness cosmetology therapy in women with polycystic ovary syndrome WSTĘP Skóra to największy narząd organizmu ludzkiego, który po- siada system neuroimmunoendokrynny [1]. Komórki skó- ry mają zdolność do miejscowej produkcji hormonów, neu- ropeptydów oraz neurotransmiterów, dlatego szczególnie wpływają na jej fizjologię [2]. Niewłaściwe stężenie andro- genów w organizmie kobiety, które nierzadko są stymulo- wane przez złe odżywianie, może prowadzić do różnych schorzeń oraz defektów skóry. Hirsutyzm, łojotok, trądzik, łysienie androgenowe, rogowacenie ciemnie – są to proble- my zdrowotne, ale również estetyczne, dotykające kobiet z zespołem policystycznych jajników PCOS (polycystic ovary syn- drome). Kobiety często szukają pierwszej pomocy, w łagodze- Artykuł przeglądowy / Review article 72 3 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” niu problemów skórnych, w gabinetach kosmetologicznych. Podczas pierwszej wizyty rozpoczynającej się wywiadem, ko- smetolog powinien zwrócić szczególną uwagę również na na- wyki żywieniowe klientki. Dobrze przeprowadzony wywiad pozwoli zaplanować profesjonalną terapię w gabinecie oraz uzupełniającą w warunkach domowych. Choroby skóry twa- rzy znacznie obniżają jakość życia, są przyczyną niskiej samo- oceny, problemów w relacjach międzyludzkich, a nawet pro- wadzą do rozwoju depresji. Zrozumienie relacji zachodzących pomiędzy dietą, a zmianami skórnymi kobiet z zespołem poli- cystycznych jajników nadal wymaga wielu badań. ZESPÓŁ POLICYSTYCZNYCH JAJNIKÓW A SKÓRA Osoby, również w wieku nastoletnim, zgłaszające proble- my skórne takie jak trądzik, łojotok czy hirsutyzm, czę- sto nie są świadome, że podłoże defektów tkwi głębiej niż tylko na powierzchni skóry. Zespół policystycznych jajni- ków jest bardzo częstym zaburzeniem endokrynologicz- nym, dotykającym 6-15% kobiet w wieku rozrodczym [3]. Zespół ten po raz pierwszy został rozpoznany w 1935 roku przez Irvinga Steina i Michaela Leventhala, od ich nazwisk powstała pierwotna nazwa tego schorzenia. Termin PCOS wprowadzono w latach 60. XX wieku, w celu określenia kli- nicznych i histologicznych cech zespołu [4]. Do rozpozna- nia służą Kryteria Rotterdamskie. By potwierdzić PCOS ko- nieczne jest spełnienie dwóch z trzech kryteriów: brak lub rzadkie występowanie owulacji, kliniczne i/lub bioche- miczne objawy hiperandrogenizmu i hirsutyzm, obraz po- licystycznych jajników w badaniu ultrasonograficznym [5]. PCOS ma podłoże heterogenne, a w jego powstaniu nie bez znaczenia są zarówno czynniki genetyczne, hormonalne, jak i środowiskowe. Aktywność aparatu mieszkowo-łojo- wego jest regulowana w tym przypadku przez oś podwzgó- rze-przysadka-nadnercza oraz oś podwzgórze-przysad- ka-jajniki. Wspólne działanie układu nerwowego, immu- nologicznego oraz endokrynnego ze skórą tworzy układ neuro-immuno-skórno-endokrynny [2]. Hormony są syn- tetyzowane i wydzielane przez narządy dokrewne, a wzrost stężenia androgenów silnie oddziałuje na aktywność gru- czołu łojowo-włosowego. Głównym źródłem androgenów u kobiet są: kora nadnerczy i jajniki. Wszelkie zaburzenia w pracy tych gruczołów wiążą się z nieprawidłowościami uwidaczniającymi się na skórze. Oprócz widocznych zmian na skórze, kobiety z PCOS mogą mieć również inne objawy lub choroby współistnieją- ce, w tym: psychologiczne (lęk, depresja), zaburzenia mie- siączkowania, obniżone libido, metaboliczne (otyłość, insu- linooporność, zespół metaboliczny, stan przedcukrzycowy, cukrzyca typu 2), czynniki ryzyka sercowo-naczyniowe- go (nadciśnienie, dyslipidemia), zwiększone ryzyko bezde- chu sennego, powikłania związane z ciążą (cukrzyca ciążo- wa, stan przedcukrzycowy, nadciśnienie indukowane ciążą, krwotok poporodowy, poród przedwczesny, wewnątrzma- ciczne obumarcie płodu, porody operacyjne) [3]. Dlatego w pracy nad poprawą jakości skóry i łagodzeniu nieeste- tycznych objawów, niezwykle ważne jest budowanie świa- domości wśród kobiet, w zakresie popełnianych błędów ży- wieniowych, które mogą przyczynić się do dodatkowych za- burzeń i powikłań. Spożywane produkty mogą wpływać na poprawę lub silną destabilizację gospodarki hormonalnej kobiet oraz dziewcząt już w wieku nastoletnim. Po wprowa- dzaniu odpowiedniej dietoterapii oraz suplementacji, bar- dzo często problemy widoczne na skórze wycofują się lub ulegają znacznemu wyciszeniu. ŻYWIENIE W PCOS Coraz częściej oprócz niezbędnej farmakologii i pielęgna- cji zewnętrznej, w łagodzeniu objawów skórnych promo- wana jest zmiana nawyków żywieniowych oraz stylu życia. Terapia żywieniowa powinna być dostosowana indywidu- alnie. Zależna jest często od dominujących objawów cho- roby. Stwierdzono, że już 5% obniżenia masy ciała pozy- tywnie wpływa na stan kobiet z zespołem policystycznych jajników. Obserwacje wykazały, że przy około 15% reduk- cji masy ciała następuje wyrównanie zaburzeń hormonal- nych i regulacja cyklu miesiączkowego [6], a co za tym idzie, redukcja łojotoku oraz trądziku. Ogólne zasady żywienia pacjentek z PCOS wskazują na konieczność ograniczenia spożycia mleka krowiego i jego produktów, białka serwat- kowego, produktów z wysokim indeksem glikemicznym, żywności przetworzonej oraz tłuszczy trans. Sebocyty (ko- mórki gruczołu łojowego) znajdujące się w gruczołach łojo- wych wykazują dużą aktywność biologiczną. Posiadają re- ceptory, które są niezwykle wrażliwe nawet na najmniejsze wahania hormonalne. Receptory regulują syntezę lipidów, szczególnie wyróżnia się m.in. receptory dla insuliny, insu- linopodobnego czynnika wzrostu IGF-1 (insulin-like growth factor 1), estrogenów, androgenów oraz progesteronu [7]. Mleko krowie Trądzik, również towarzyszący kobietom z PCOS, jest obec- nie uważany za skutek niezrównoważonego odżywiania wy- wołanego dietą zachodnią, tzw. western diet. Opiera się ona na nadmiarze przetworzonego mleka i produktów mlecz- nych, soli, tłuszczy zwierzęcych, przetworzonego mięsa, rafinowanego cukru i białej mąki. Przez to wywołuje szyb- ki wzrost stężenia glukozy we krwi, co u kobiet z zespołem policystycznych jajników zaburza gospodarkę węglowoda- nową i lipidową. Dodatkowo w diecie zachodniej występu- ją niewielkie ilości błonnika, witamin, minerałów czy prze- ciwutleniaczy [8]. Spożycie mleka krowiego i białka mleka krowiego powoduje zmiany osi hormonalnej insuliny, hor- monu wzrostu i IGF-1. Z kolei podwyższony poziom IGF-1 prowadzi do syntezy androgenów, a te pobudzają gruczoły łojowe do produkcji łoju [9]. Białka serwatkowe, a w szcze-73 3 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” gólności α-laktoalbuminy, są nośnikami substancji biolo- gicznie czynnych. Mleko zawiera duże ilości hormonów sty- mulujących wzrost, których stężenie pozostaje wysokie na- wet po przetworzeniu mleka (pasteryzacja, homogenizacja i trawienie). Wykazano również, że mleko i jego pochod- ne zwiększają poziom IGF-1 bardziej niż inne źródła białka w diecie [10]. W badaniu z 2012 roku Di Landro i wsp., opi- sano, że rozwój trądziku może mieć związek ze spożyciem więcej niż trzech porcji mleka tygodniowo [11]. Badania Kim i wsp. sugerują, że spożywanie fermentowanych produktów mlecznych powoduje poprawę skóry trądzikowej. Jest to związane prawdopodobnie z obecnością laktoferyny, która wykazuje działanie przeciwzapalne oraz utrudnia koloniza- cję Cutibacterium (Propionibacterium) acnes. Z kolei zawarte bakterie Lactobacillus, redukują produkcję łoju [12, 13]. Moda na odtłuszczone produkty mleczne również zaburza gospodarkę hormonalną. Produkty zawierają mniejszą ilość witaminy D lub nie zawierają jej wcale, gdyż rozpuszczana jest głównie w tłuszczach. Witamina D jest związkiem stero- idowym, który wpływa na płodność. Odtłuszczone produk- ty mają również zmienione proporcje hormonów płciowych. Przy obróbce technologicznej związanej z ekstrakcją tłusz- czu z mleka następuje zmniejszenie zawartości estrogenów i progesteronu, a zwiększenie poziomu męskich hormonów zaburzających owulację [14]. Jedno z badań Adebamowo i wsp. o zależności mleka i zmian trądzikowych, obejmowa- ło analizę danych zebranych wśród pielęgniarek w jednej ze szkół średnich. Po interpretacji informacji, okazało się, że odtłuszczone mleko ma bardziej negatywny wpływ na skórę niż pełnotłuste oraz silniej potęguje zmiany trądzikowe [12]. Zdecydowanie lepszą alternatywą w diecie kobiet z PCOS jest zamiana białek mleka krowiego na białko roślinne, jego spożycie wpływa na obniżenie stężenia insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1 [14, 15]. Wysoki indeks glikemiczny W terapii kobiet z zespołem policystycznych jajników nie- zwykle ważna jest dieta z niskim indeksem glikemicznym (IG ≤55). Żywienie charakteryzujące się wysokim indeksem glikemicznym (IG ≥70) może prowadzić do hiperglikemii oraz hiperinsulinemii. Ostatnie badania sugerują, że nasze codzienne odżywianie, a w szczególności wysoki ładunek glikemiczny, jest istotnym czynnikiem w patogenezie trą- dziku. Dodatkowo hiperinsulinizm, zaburzenia metabolicz- ne u otyłych kobiet, zwiększają biodostępność androgenu, IGF-1 i lipogenezy komórek łojowych. Insulina najprawdo- podobniej bierze udział w produkcji łoju skórnego. Badania Smitha i wsp. dowiodły, że dieta o niskim indeksie glike- micznym znacznie zredukowała zmiany trądzikowe [12, 16]. Należy również uwzględnić, że powszechnie „zdrowa” dieta opierająca się głównie na owocach, szczególnie suszonych, wpływa na duże skoki poziomu insuliny w organizmie. Dla porównania: indeks glikemiczny w 100 g suszonych daktyli wynosi 103 (wysoki), a z kolei indeks glikeczminy świeżych, wynosi 43-54 (niski) [17]. Coraz częstszy problem płodności kobiet jest również zależny od jakości spożywanych węglo- wodanów [18]. Skuteczność diety z niskim indeksem glike- micznym jest optymalnym wyborem dietetycznym dla ko- biet z PCOS. W badaniach potwierdza się poprawę w insu- linooporności, hiperandrogenizmie, hirsutyzmie, trądziku oraz nieprawidłowościach miesiączkowania. Tłuszcze trans Tłuszcze w organizmie człowieka odgrywają bardzo ważną rolę. Nienasycone kwasy tłuszczowe UFA (unsaturated fat- ty acids) w konfiguracji trans TFA (trans fatty acid), których głównym źródłem dla człowieka są środki spożywcze zawie- rające utwardzone tłuszcze roślinne, zostały uznane za naj- bardziej szkodliwy typ kwasów tłuszczowych. W diecie ko- biet z PCOS powinno ograniczyć się spożycie tłuszczów typu trans oraz spożywanych przemysłowo utwardzonych tłusz- czów roślinnych. Głównym źródłem izomerów trans są po- trawy smażone, chipsy, żywność typu fast-food, tłuszcze pie- karnicze, wyroby cukiernicze, wyroby czekoladowe, kraker- sy, paluszki oraz lody. Badania pokazują, że tłuszcze trans i nasycone mogą pogorszyć insulinooporność IR (insulin re- sistance). Dieta bogata w TFA i nasycone kwasy tłuszczowe SFA (saturated fatty acids) obniża wrażliwość insulinową, co prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2. Oczywiście predyspo- zycja genetyczna decyduje o rozwoju oporności insulinowej, jednak jakość i ilość spożywanych tłuszczów w codziennej diecie również. Prawdopodobnie zwiększenie ilości spoży- wanych kwasów omega-3 i omega-6 może hamować patolo- giczne procesy indukowane przez TFA. Jednak doniesienia na temat niekorzystnego wpływu TFA na organizm człowie- ka skłaniają do tego, by zdecydowanie ograniczyć ich spoży- cie, zwłaszcza u kobiet z zespołem policystycznych jajników [19]. Kobiety z PCOS szczególnie powinny wdrożyć do swojej diety takie tłuszcze jak oliwa z oliwek, olej z wiesiołka, olej z ogórecznika lekarskiego czy olej lniany. SUPLEMENTACJA W PCOS Witamina D Niedobór witaminy D jest bardzo powszechny. Jej synteza odbywa się w skórze i jest niezwykle ważnym czynnikiem re- gulującym odporność skórną [20]. Działanie biologiczne wi- taminy D zależy od obecności receptora jądrowego VDR (vi- tamin D receptor). Receptor ten należy do rodziny recepto- rów steroidowych i jest obecny również w skórze. Dlatego tak ważne jest dostarczenie witaminy D do organizmu, zwłasz- cza przy chorobach zapalnych skóry [21]. Badanie z 2014 roku, wykonane na grupie 192 dziewcząt z zespołem poli- cystycznych jajników, wykazało obniżone stężenie witaminy D w surowicy krwi. Średnia wartość była znacząco niższa, niż u pacjentek w grupie kontrolnej [22]. Z kolei badanie Weh-74 3 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” ra i wsp., potwierdziło znaczące obniżenie wartości stężenia glukozy u 57 kobiet z PCOS na czczo i po obciążeniu, po 24 tygodniowej suplementacji 20000 IU cholekalcyferolu [23]. Magnez Suplementacja magnezu może pomóc poprawić profile me- taboliczne i objawy kliniczne zespołu policystycznych jaj- ników, poprzez jego rolę w działaniu insuliny. Dodatkowo w badaniu Farsinejad-Marj i wsp. suplementacja doprowa- dziła do zatrzymania rozrostu obwodu talii w grupie inter- wencyjnej w porównaniu z grupą kontrolną (0,02 vs 1,15 cm) [24]. Hipomagnezemia może pogorszyć insulinoopor- ność ze względu na rolę magnezu w metabolizmie gluko- zy. Pierwiastek jest również ważnym kofaktorem dla około 300 reakcji biochemicznych w organizmie [25]. W badaniu Cutlera i wsp. (87 kobiet z PCOS i 50 bez) zbadano wpływ magnezu na przebieg endokrynopatii. U kobiet z PCOS stę- żenie magnezu było mniejsze w porównaniu z osobami bez PCOS (średnio: 238,6 mg vs. 273,9 mg). Badanie potwierdzi- ło, że niskie stężenie magnezu jest związane ze zwiększe- niem insulinooporności oraz hiperandrogenizmem [26, 27]. W pożywieniu magnez występuje w takich produktach jak: rośliny strączkowe, orzechy, gorzka czekolada, ryby, ziem- niaki, warzywa [27]. Magnez występuje również w posta- ci suplementów diety, leków dostępnych bez lub na recep- tę. Na uwagę zasługują suplementy w postaci chelatów oraz związki magnezu w lekach dostępnych bez recepty. Mio-inozytol Inozytol jest izomerem glukozy zwanym również alkoholem cukrowym, a także witaminą B8. Mio-inozytol jest skład- nikiem błon komórkowych, odgrywa ważną rolę w mor- fo- i cytogenezie komórkowej oraz bierze udział w synte- zie lipidów [28]. Stosowanie mio-inozytolu zmniejsza insu- linooporność, uwrażliwia tkanki na działanie insuliny i jest to szczególnie ważne u kobiet z PCOS [29]. Suplementa- cja mio-inozytolem poprawiła czynność jajników, zmniej- szyła nasilenie hiperandrogenizmu, w tym trądziku i hi- rsutyzm oraz pozytywnie wpłynęła na aspekty metabo- liczne u kobiet z zespołem policystycznych jajników [3]. U osób z łagodnym i umiarkowanym hirsutyzmem podawa- nie 2 g mio-inozytolu 2 razy dziennie przez 6 miesięcy pro- wadziło do znacznego zmniejszenia nasilenia hirsutyzmu oraz stężenia androgenów całkowitych, FSH (follicle-stimu- lating hormone), LH (luteinizing hormone) i cholesterolu LDL (low-density lipoprotein cholesterol) [30]. Mio-inozytol wydaje się skuteczną i bezpieczną alternatywą w terapii pacjentek z PCOS, szczególnie dla tych z insulinoopornością. N-acetylocysteina N-acetylocysteina (NAC) to związek tiolowy, który prowadzi do uzupełnienia glutationu, a tym samym działa jako prze- ciwutleniacz. Wykazuje również działanie przeciwzapal- ne, które niezwykle istotne jest przy procesie zapalnym, to- czącym się również u kobiet z PCOS. NAC zmienia poziom neuroprzekaźników, hamuje proliferację fibroblastów i ke- ratynocytów. N-acetylocysteinę można stosować doust- nie, dożylnie lub miejscowo. Glutation wraz z NAC jest sil- nym przeciwutleniaczem, chroni przed wolnymi rodnika- mi. Najważniejsza jego rola w łagodzeniu objawów PCOS to działanie przeciwzapalne, obniża poziom IL-6. Dodatko- wo siarka zawarta w n-acetylocysteinie może tworzyć kom- pleksy z miedzią, hamując enzym tyrozynazę, odgrywa to znaczącą rolę przy rogowaceniu ciemnym i przebarwie- niach. Wykazano również, że NAC obniża wydzielanie in- suliny. Pomaga w poprawie zmian zapalnych trądziku po- przez wygaszanie reaktywnych form tlenu, hamowanie le- ukotrienów i prostaglandyn, stabilizację błon i hamowanie peroksydacji lipidów, powodując tym samym ograniczenie wydzielania łoju. Ze względu na brak działań niepożąda- nych NAC można uznać za odpowiedni substytut leków ob- niżających insulinę w leczeniu pacjentów z PCOS [31, 32]. Omega-3 Człowiek nie jest w stanie syntetyzować kwasów omega-3 ze względu na brak układów enzymatycznych zdolnych do tworzenia w łańcuchu kwasów tłuszczowych wiązania po- dwójnego. Z tego powodu kwasy omega-3 muszą być do- starczane z pożywieniem lub w suplementacji [33]. Zespół policystycznych jajników przyczynia się do stanu prozapal- nego, a kwasy tłuszczowe omega-3 odgrywają ważną rolę w działaniu przeciwzapalnym, regulują odporność, wraż- liwość na insulinę oraz owulację. Suplementacja kwasów omega-3 zwiększa aktywność enzymów antyoksydacyj- nych, przez co ma również korzystny wpływ na niektóre kardiometaboliczne czynniki ryzyka u kobiet z PCOS [34]. Suplementacja ma ogromny związek ze zmianami trądzi- kowymi. W badaniu Onera i wsp. przebadano 45 nieotyłych kobiet z PCOS. Kobietom podawano codziennie 1500 mg omega-3 przez 6 miesięcy. W każdym przypadku zanotowa- no wskaźnik masy ciała BMI (body mass index), wynik hirsu- tyzmu, poziom glukozy na czczo i insulinę. BMI, punktacja Ferrimana-Gallweya, poziomy insuliny i HOMA (homeostatic model assesment) zmniejszyły się znacząco podczas leczenia. Wykazano również, że kwasy tłuszczowe omega-3, zmniej- szają stan zapalny, przyczyniając się do wyciszenia zmian trądzikowych [35]. Z kolei inne badanie przeprowadzone na 60 kobietach z PCOS po 12-tygodniowej suplementacji kwasami omega-3 z olejem lnianym, w porównaniu z pla- cebo, wykazało znaczące obniżenie poziomu insuliny [36]. PODSUMOWANIE Odżywianie jest jednym z najbardziej złożonych aspektów życia ludzkiego, na które wpływają czynniki biochemiczne, psychologiczne, hormonalne, społeczne czy kulturowe [10]. Pomimo że PCOS nie jest chorobą skóry, to osoby, u których 75 3 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” występuje, często zgłaszają problem trądziku, nadmiernej produkcji łoju oraz hirsutyzmu, będących objawem endokry- nopatii. Niezwykle ważna podczas terapii jest wnikliwa kon- sultacja oraz uświadamianie roli żywienia. Liczba zachoro- wań na zespół policystycznych jajników wśród kobiet wzrasta z roku na rok. Wyniki badań jednoznacznie wskazują na zwią- zek pomiędzy spożywanymi produktami a stanem cery trądzi- kowej. Ten kierunek rozwoju dietetyki nie jest jednak jeszcze dobrze poznany, stąd duża potrzeba badań stwierdzających w jakim stopniu rodzaj przyjmowanych produktów spożyw- czych przekłada się na stan skóry. Niewątpliwie jednak osoby borykające się z trądzikiem, łojotokiem oraz hirsutyzmem po- winny pamiętać, by w swojej diecie uwzględnić udział witami- ny D, kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, mio-inozyto- lu, magnezu jak również wystrzegać się mleka krowiego oraz produktów z wysokim indeksem glikemicznym. LITERATURA / REFERENCES 1 . Falco B. Dermatologia tom IV. In: Luger T, Böhm M. Zaburzenia wydzie- lania wewnętrznego. Lublin: Wyd. Czelej; 2017:1335-1341. 2 . Świder-Al-Amawi M, Marchlewicz M, Kolasa A, et al. Neuroendokryn- na funkcja skóry. Postępy Biologii Komórki. 2010;37(4):795-806. 3 . Kamenov Z, Gateva A. Inositols in PCOS. Molecules. 2020;25(23):5566. https://doi.org/10.3390/molecules25235566 4 . Walczak-Gałęzewska M, Kręgielska-Narożna M, Bogdański P. Kobieta z zespołem policystycznych jajników – pacjent podwyższonego ryzyka kardiometabolicznego. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2016;7(2):79-83. 5 . Pujer K, et al. Problemy nauk medycznych i nauk o zdrowiu tom 3. In: Do- magała K. Hirsutyzm w zespole policystycznych jajników. Sposoby leczenia oraz kosmetologiczne możliwości terapii. Wrocław: wyd. Exante; 2017:27-29. 6 . Olszanecka-Glinianowicz M, Zahorska-Markiewicz B, Żak-Gołąb A, et al. Wpływ umiarkowanej redukcji masy ciała na profil hormonalny otyłych kobiet z zespołem policystycznych jajników. Endokrynol Otył Zab Przem Mat. 2005;1(2):1-5. 7 . Bergler-Czop B. Nowości w leczeniu chorób o podłożu łojotokowym. Dermatologia po Dyplomie.2014;5(5):32. 8 . Mozaffarian D. Dietary and policy priorities for cardiovascular disease, diabetes, and obesity: a comprehensive review. Circulation. 2016;133(2): 187-225. https://doi.org/10.1161/circulationaha.115.018585 9 . Zamil DH, Perez-Sanchez A, Katta R. Acne related to dietary supple- ments. Dermatol Online J. 2020;26(8):13030/qt9rp7t2p2. 10 . Clatici V, Voicu C, Voaides C, et al. Diseases of civilization - cancer, dia- betes, obesity and acne - the implication of milk, IGF-1 and mTORC1. Maedica. 2018;13:273-281. https://doi.org/10.26574/maedica.2018.13.4.273 11 . Di Landro A, Cazzaniga S, Parazzini F, Ingordo V. Family history, body mass index, selected dietary factors, menstrual history, and risk of moderate to severe acne in adolescents and young adults. The Jour- nal of the American Academy of Dermatology. 2012;67(6):1129-1135. 12 . Dawidziak J, Balcerkiewicz M. Dieta jako uzupełnienie leczenia trą- dziku pospolitego (Acne vulgaris) Część II. Kwasy tłuszczowe, indeks glikemiczny, przetwory mleczne. Farmacja Współczesna. 2016;9:67-72. 13 . Kim J, Ko Y, Park Y. Dietary effect of lactoferrin-enriched fermented milk on skin surface lipid and clinical improvement of acne vulgaris. Nutrition. 2010;26(9):902-909. https://doi.org/10.1016/j.nut.2010.05.011 14 . Kostecka M. Zespół policystycznych jajników? Rola diety i suplemen- tacji we wspomaganiu leczenia. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych. 2018;67(4):855-862. https://doi.org/10.36921/kos.2018_2415 15 . Thierry Van Dessel HJ, Lee PD, Faessen G. Elevated serum levels of free insulin-like growth factor I in polycystic ovary syndrome. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 1999;84(9):3030-3035. 16 . Shishehgar F, Mirmiran P, Rahmati M, et al. Does a restricted energy low glycemic index diet have a different effect on overweight women with or without polycystic ovary syndrome? BMC Endocrine Disorders. 2019;19:93. https://doi.org/10.1186/s12902-019-0420-1 17 . Fundacja insulinooporność. www.insulinoopornosc.com/wp-con- tent/uploads/2018/08/Indeks-glikemiczny.pdf. Accessed 15.01.2021. 18 . Kłósek P, Grosicki S, Całyniuk B. Dietoterapia w zespole policystycz- nych jajników – zalecenia praktyczne. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 2017;8(4):148-154. 19 . Jamioł-Milc D, Stachowska E, Chlubek D. Skutki spożywania trans nie- nasyconych kwasów tłuszczowych w okresie ciąży i laktacji. Annales Academiae Medicae Stetinensis. 2010;56(1):21-27. 20 . Schauber J, Gallo RL. Szlak witaminy D: nowy cel kontroli odpowiedzi immunologicznej skóry? Dermatologia po Dyplomie. 2010;1(6):21-30 21 . Olędzka R. Witamina D w świetle badań ostatnich lat. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna. 2013;46(2):121-131. 22 . Ghadimi R, Esmaeilzadeh S, Firoozpour M, Ahmadi A. Does vitamin D status correlate with clinical and biochemical features of polycystic ovary syndrome in high school girls? Caspian journal of internal medici- ne. 2014;5(4):202-208. 23 . Wehr E, Pieber T, Obermayer-Pietsch B. Effect of vitamin D3 treat- ment on glucose metabolism and menstrual frequency in polycystic ovary syndrome women: a pilot study. Journal of Endocrinological Inve- stigation. 2011;34:757-763. https://doi.org/10.3275/7748 24 . Farsinejad-Marj M, Azadbakht L, Mardanian F, et al. Clinical and Meta- bolic Responses to Magnesium Supplementation in Women with Polycy- stic Ovary Syndrome. Biological Trace Element Research. 2020;196(2):349- 358. https://doi.org/10.1007/s12011-019-01923-z 25 . Hamilton K, Zelig R, Parker A, Haggag A. Insulin Resistance and Se- rum Magnesium Concentrations among Women with Polycystic Ova- ry Syndrome. Current Developments in Nutrition. 2019;3:108. https://doi.org/10.1093/cdn/nzz108 26 . Cutler D, Pride S, Cheung A. Low intakes of dietary fiber and magne- sium are associated with insulin resistance and hyperandrogenism in polycystic ovary syndrome: A cohort study. Food Science and Nutrition. 2019;4:1426-1437. https://doi.org/10.1002/fsn3.977 27 . Grabowska D, Łęga M, Kaźmierczak-Siedlecka K. Znaczenie mikro- biomu jelitowego, suplementacji i leczenia dietetycznego w profi- laktyce i leczeniu zespołu policystycznych jajników. Farmacja Polska. 2020;76(7):381-387. https://doi.org/10.32383/farmpol/127291 28 . E-medycyna. www.establopharma.com/wp-content/uploads/2015/03/ Inofem-Badanie-kliniczne.pdf. Accessed: 01.04.2021. 29 . Jakimiuk A, Szamatowicz J. Rola niedoboru inozytolu w patofizjologii zaburzeń występujących w zespole policystycznych jajników. Gineko- logia Polska. 2014;85:54-57. 30 . Minozzi M, D’Andrea G, Unfer V. Treatment of hirsutism with my- o-inositol: A prospective clinical study. Reproductive Biomedicine. 2008;17:579-582. https://doi.org/10.1016/s1472-6483(10)60248-249 31 . Adil M, Amin SS, Mohtashim M. N-acetylcysteine in dermatology. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2018;84(6):652-659. https://doi.org/10.4103/ijdvl.IJDVL_33_18 32 . Chandil N, Pande S, Sen S, Gupta D. Comparison of Metformin and N Acetylcysteine on Clinical, Metabolic Parameter and Hormo- nal Profile in Women with Polycystic Ovarian Syndrome. Journal of Ob- stetrics and Gynaecology. 2019;69(1):77-81. https://doi.org/10.1007/s13224-018-1135-3 33 . Dutkowska A, Rachoń D. Rola kwasów tłuszczowych n-3 oraz n-6 w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego. Choroby Serca i Naczyń. 2015;12(3):154-159 34 . Yang K, Zeng L, Bao T, Ge J. Effectiveness of Omega-3 fatty acid for polycystic ovary syndrome: a systematic review and meta-analysis. Reproductive Biology and Endocrinology. 2018;16:27. https://doi.org/10.1186/s12958-018-0346-x 35 . Oner G, Muderris II. Efficacy of omega-3 in the treatment of polycystic ovary syndrome. Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2013;33:289- 291. https://doi.org/10.3109/01443615.2012.751365 36 . Mirmasoumi G, Fazilati M, Foroozanfard F, et al. The effects of flax- seed oil omega-3 fatty acids supplementation on metabolic status of patients with polycystic ovary syndrome: a randomized, double- -blind, placebo-controlled trial. Experimental and Clinical Endocrino- logy. 2018;126:222-228. https://doi.org/10.1055/s-0043-119751 otrzymano / received: 20.01.2021 | poprawiono / corrected: 03.02.2021 | zaakceptowano / accepted: 19.02.20213 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna 76 SZKOLENIA ONLINE – KINGA KOWALCZYK Poprzedni rok odsłonił przed nami nowe możliwości! Firma Professional PMU wykorzystała tę szan- sę maksymalnie, wprowadzając do oferty profesjonalną, międzynarodową platformę szkoleniową o zasięgu globalnym. Od teraz można odbyć pełnowartościowe szkolenia oraz zdobyć nowe umiejęt- ności i kwalifikacje bez wychodzenia z domu. W dowolnym czasie i miejscu. Oferta obejmuje również konsultacje online, wsparcie oraz doradztwo właściciela – kosmetologa Kingi Kowalczyk. Jest to wiel- ka szansa dla każdego salonu do poszerzenia świadczonych usług i wyprzedzenia konkurencji. PLATFORMA SZKOLENIOWA BEAUTY VOD Beauty VOD to innowacyjna platforma z profesjonalnymi szkoleniami online. Znaj- dziesz tu unikalne, certyfikowane kursy, obejmujące szeroko pojętą branżę beauty. Beauty VOD oferuje dostęp do setek profesjonalnych szkoleń, prowadzonych przez wykwalifikowanych specjalistów z Polski i z zagranicy. Platforma szkoleniowa onli- ne to oszczędność czasu i pieniędzy, wygoda, komfort, ale przede wszystkim rzetel- na i starannie przekazana wiedza. Jedyna na świecie platforma z profesjonalnymi szkoleniami online wychodzi naprzeciw Twoim potrzebom. Dołącz do nas, a gwa- rantujemy Ci, że Twoje umiejętności i wiedza osiągną najwyższy poziom! Z kodem KE2021 oszczędzisz 30% Nie przegap okazji! OPTI CRYSTAL LIQUID CRYSTAL EYE SERUM Swoją skuteczność zawdzięcza technologii ciekłych kryształów, które wypełniając prze- strzenie międzykomórkowe, zapobiegają ucieczce wody, będąc jednocześnie nośnikiem substancji aktywnych. Serum zawiera przeciwstarzeniowe peptydy miedzi i kwas alfa- -liponowy oraz pułapki spinowe – najbardziej skuteczne w walce z wolnymi rodnikami. Opti Crystal to również łagodząca woda kokosowa, olej Moringa, aloes, które zapewniają intensywne nawilżenie i dają ulgę zmęczonym oczom. Serum wygładza i ujędrnia skórę wokół oczu, rozjaśnia cienie, zmniejsza obrzęki i wyraźnie spłyca zmarszczki. Produkt zdobył nagrodę Aestheticians’ Choice Awards 2021 w kategorii produktów do pielęgnacji oczu magazynu DERMASCOPE. WYGŁADŹ ZMARSZCZKI W 10 MINUT! EFEKT NA 2 TYGODNIE Dzięki technologii BCT substancje kosmetyczne są kompre- sowane do rozmiaru nano, by łatwiej wniknąć w struktury skóry. Następnie w ok 10 – 15 minut rozszerzają się nawet o 8 rozmiarów swojej początkowej objętości. 3 rodzaje czynników wzrostu silnie odmładzają skórę. • łożysko roślinne z róży damasceńskiej o silnych właściwościach odżywczych, odmładzających i prze- ciwstarzeniowych; • resweratrol – pochodzący z czerwonych winogron związek z grupy polifenoli o właściwościach anty-aging; • ekstrakt z komórek macierzystych róży damasceńskiej – intensywnie odmładza, regeneruje oraz poprawia jędrność i sprężystość. 3 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna 77 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Firma Crème Bar – pionier w dziedzinie kor- neoterapii i kosmetyków personalizowanych, w lipcu 2021 r. wprowadza na rynek korneope- elingi. Badania nad preparatami prowadzone były przez ostatnie trzy lata. W ostatnią fazę ba- dawczą „Beta” zaangażowanych zostało 10 naj- lepszych korneoterapeutów z całej Polski. CZYM SĄ KORNEOPEELINGI? To połączenia: kwasów oraz enzymów w najniż- szych efektywnych stężeniach z substancjami terapeutycznymi. W tym połączeniu wykorzy- stujemy właściwości poszczególnych kwasów oraz enzymów. Dodatkowo stanowią one promo- tor przenikania dla substancji terapeutycznych. Dzięki temu zminimalizowane są skutki ubocz- ne stosowania peelingów. W zamian za to uzy- skujemy spektakularne efekty terapeutyczne. Zapraszamy na szkolenia. Fot. 6 Jeden zabieg Corneo Peel 2 i 3 pielęgnacja personalizowana Crème Bar Kor- neobiotics. Zdjęcie z LumiScan Źródło: Gabinet Genobeauty Aleksandra Sominka Korneopeelingi – słowo łączące w sobie dwie przeciwności: • korneoterapia – rodzaj terapii skóry, pole- gający na wzmocnieniu, uszczelnieniu war- stwy rogowej naskórka oraz przywróceniu homeostazy płaszcza hydrolipidowego; • peeling – zabieg złuszczający naskórek na różnych poziomach, w zależności od ro- dzaju preparatu i intensywności zabiegu dostosowanego do stanu skóry. Czy te przeciwności można ze sobą połączyć? Okazuje się, że tak. I stanowi to niezwykle skuteczne połączenie. KORNEOPEELING PRZEŁOMOWA TERAPIA SKÓR PROBLEMATYCZNYCH IDEALNA NA LATO Nina Skarbek mgr biotechnologii kosmetycznej, pomysłodawczyni i koordynatorka badań nad korneopeelingami, kosmetolog, dyrektor Crème Bar, doświadczony szkoleniowiec oraz nauczyciel Crème Bar® visage parfait Crème Bar® visage parfait 55-010 Radomierzyce ul. Różana 1 +48 536 880 710 Fot. 1 Jeden zabieg Corneo Peel 1 i Corneo Peel 2 + Pielęgnacja personalizowa- na Crème Bar Źródło: S tudio Wiktoria – Agnieszka Krawiec, Głubczyce Fot. 2 Jeden zabieg Corneo Peel 2 i Corneo Peel 3 + pielęgnacja personalizowa- na Crème Bar Źródło: Gabient La’Ola – Olga Świderska, Kędzierzyn-Koźle Fot. 3 Jeden zabieg Corneo Peel 2 + pielęgnacja personalizowana Crème Bar Źródło: Gabinet Anails – Joanna Kieraś, Piotrków Trybunalski Fot. 4 2 zabiegi Corneo Peel 1, 2 ,3 + pielęgnacja domowa Crème Bar Korneobiotics Źródło: Gabinet Babski Raj – Dorota Demianiuk, Międzyrzec Podlaski Fot. 5 2 zabiegi Corneo Peel 1 i 2 + pielęgnacja personalizowana Crème Bar Źródło: Gabinet Hair& Skin – Katarzyna Jucha, RzeszówNext >