Page 58 - KE 2.2013 - całość

128

vol. 2 \ 2 \ 2013 \ Kosmetologia Estetyczna

podjęzykowej. Natomiast do jądra samotnego dochodzą

włókna smakowe z 2/3 przednich części języka. Zaburze-

nia w części czuciowej nerwu powodują dodatkowe objawy.

Uszkodzenie nerwu twarzo-

wego to najczęstsza dolegliwość

wśród nerwów czaszkowych. Za-

burzenia w obrębie jądra lub pnia

powodują porażenie wszystkich

mięśni twarzy, natomiast uszko-

dzenia ponadjądrowe, objawiają

się porażeniem dolnej gałązki

nerwu VII. Do chorób nerwu twa-

rzowego zaliczamy częste jed-

nostronne porażenie obwodowe

(15 do 30 nowych przypadków na

100 000 osób rocznie) wynikają-

ce z uszkodzenia jądra i/lub pnia

nerwu. Jednoczesne porażenie

obustronne występuje rzadziej.

Choroba często jest idiopatycz-

na (porażenie Bella) i ma łagodny

przebieg. Może być wywołana

przez guza nerwu słuchowego,

oponiaka, przewlekłe zapalenie

ucha środkowego lub wyrostka

sutkowatego, zapalenie ślinianek

czy półpasiec. Do uszkodzenia

nerwu twarzowego często docho-

dzi w czasie porodu kleszczowego

(2,9-5 na 1000 porodów). Nato-

miast u noworodków przychodzą-

cych na świat w warunkach na-

turalnych odnotowuje się około

33% porażeń nerwu twarzowego.

Dzieci do 13. roku życia są mniej

narażone na ryzyko wystąpienia

porażenia typu Bella. Częstość

występowania schorzenia wzra-

sta wraz z wiekiem.

Charakterystycznymi objawami

uszkodzenia są: osłabienie lub całkowite porażenie ru-

chów mimicznych twarzy, niemożność marszczenia czoła,

zaciśnięcia oka, wyszczerzenia zębów, gwizdania, nadęcia

policzka i napięcia mięśnia szerokiego szyi. Skóra czoła po

stronie zajętej jest wygładzona, szpara powiekowa jest po-

szerzona, kąt ust obniżony i fałd nosowo-war-

gowy płytszy. W zależności od obszaru uszko-

dzenia pnia nerwu, może zostać upośledzone

po stronie niedowładu wydzielanie łez i odczu-

wanie smaku na połowie języka [1].

Porażona strona przestaje spełniać swoją

funkcję. Rozciągnięte mięśnie powodują, że

twarz wygląda na ciężką i dąży do asyme-

trii. Zaburzenie równowagi w proporcjach jej

odcinków, zmniejsza atrakcyjność wyglądu

i daje odczucie dyskomfortu zarówno w sfe-

rze fizycznej, jak i psychicznej pacjenta [2].

D

iagnostyka

Badanie neurologiczne składa się z części

podmiotowej i przedmiotowej oraz obejmu-

je dodatkowe badania pomocnicze. Pierwszą

jego składową jest przeprowadzenie wywiadu

z pacjentem, a także uzyskanie ogólnych informacji z da-

nych medycznych [3]. Kolejnym etapem diagnostyki jest

obserwacja, która pomaga ustalić stopień i obszar uszko-

dzenia nerwu. W jej skład wchodzi określenie poziomu sy-

metrii i asymetrii obu stron twarzy, sprawdzenie objawu

Bella, a także test siły mięśniowej oparty na porównaniu

ruchów zdrowej i uszkodzonej części twarzy.

Do dokładnej oceny asymetrii ust wykonuje się zdję-

cie aparatem cyfrowym o parametrach pozwalających

na odczytanie podziałki milimetrowej. Fotografia reali-

zowana jest w dwóch ujęciach – z zamkniętymi ustami

i wyszczerzonymi zębami, a następnie poddawana ob-

róbce w programie graficznym [2,4].

U pacjenta przy próbie zamknięcia oka po stronie po-

rażonej pojawia się rąbek twardówki na skutek współru-

chu Bella, który polega na ruchu gałki ocznej ku górze. Aby

określić stopień porażenia twarzy, można posłużyć się

6-punktową skalą Housa i Brackmanna lub testem Pie-

truskiego. Gesty mimiczne wykonywane przez pacjenta są

punktowane od 0 do 3, a następnie sumowane i poddawa-

ne analizie. W ocenie pobudliwości nerwowo-mięśniowej

wykorzystuje się metodę dwubiegunową do obliczenia

współczynnika akomodacji. Interpretacja współczynni-

ka pozwala na rokowanie co do czasu i stopnia restytucji.

Elektrody punktowe przykładane są w punktach moto-

rycznych bezpośrednich i pośrednich nerwu twarzowego.

Badaniu poddawane są: mięsień czołowy, okrężny oka oraz

grupa mięśni unosząca kącik ust i mięsień bródkowy [5].

Dodatkowo w celu ustalenia miejsca uszkodzenia ner-

wu przeprowadza się badanie odczuwania smaku (gu-

stometria), wydzielania łez (Test Schirmera) i śliny oraz

pomiar progu odruchu z mięśnia strzemiączkowego.

W celu uzupełnienia diagnostyki wykonuje się badania

neurofizjologiczne precyzyjnie różnicujące zakres pro-

cesu chorobowego: elektromiografię i elektroneurografię.

Pierwsza z metod jest wykorzystywana po 2 tygodniach

od wystąpienia objawów. Polega na rejestracji potencja-

łów czynnościowych jednostek ruchowych w warunkach

maksymalnego wysiłku. Natomiast elektroneurografia,

którą wykonuje się w czwartej dobie po porażeniu, ocenia

przewodnictwo eferentne nerwu twarzowego [6]. Dia-

gnostyka w niektórych przypadkach obejmuje badania

obrazowe: tomografię komputerową lub rezonans ma-

gnetyczny głowy. W przypadku zaburzeń słuchu istotną

rolę odgrywa badanie audiometryczne [7].

Fot. 1

Poziom asymetrii- z zamkniętymi ustami

Fot.2

Poziomasymetrii-zwyszczerzonymizębami

Fot.3

Naświetlanie lampą Sollux

Page 58 - KE 2.2013 - całość - www