Basic HTML Version
142
vol. 1 \ 2 \ 2012 \ Kosmetologia Estetyczna
z zachorowaniem na choroby układu krążenia. Drugim ty-
pem otyłości jest otyłość gynoidalna, tzn. udowo-pośladko-
wa, często występująca u kobiet, trudniejsza do likwidacji
poprzez dietę czy aktywność ruchową.
Otyłość definiuje się jako chorobę ogólnoustrojową, w któ-
rej występuje nadmiar tkanki tłuszczowej. Nadwaga jest to
zwiększona masa ciała w stosunku do przyjętych norm. Do-
tyczy ona jednak tylko masy tłuszczowej. Przyjmuje się, iż
umowną granicą, od której rozpoczyna się otyłość, jest war-
tość 120% prawidłowej masy ciała. Obok otyłości w praktyce
używa się pojęcia nadwaga, przy czym uznaje się, iż w tej ka-
tegorii mieszczą się osoby o rzeczywistej masie ciała między
100 a 120% prawidłowej masy ciała. Wwarunkach normalnych
ilość tłuszczunie przekracza 15%rzeczywistejmasy ciała udo-
rosłych mężczyzn i 20% u kobiet. Wartości te zależą jednak
w dużej mierze od takich czynników, jak: wiek, płeć oraz ak-
tywność fizyczna. O otyłości można mówić wtedy, gdy masa
tłuszczu jest większa niż 22% należnej masy ciała umężczyzny
i większa niż 30% u kobiety. Otyłość pojawia się przy wzroście
ilości tłuszczu (do wartości większych niż 50%wartości należ-
nych) wyrównywanego przez jednoczesny ubytek masy mię-
śni lub wody. W tej sytuacji ogólna masa ciała może być bliższa
należnej. W rozpoznawaniu otyłości duże znaczenie ma okre-
ślenie masy tkanki tłuszczowej, a nie wyłącznie ogólnej masy
ciała. Te dwie wielkości nie są wpełni zależne [5].
Celempracybyłaocenamasyciałai zachowańżywieniowych
oraz postrzegania własnej sylwetki ciała przez kobiety korzy-
stające z usług gabinetumedycyny estetycznej wTarnowie.
Materiał, metoda
Wmaju 2011 r. w gabinecie medycyny estetycznej w Tarnowie
w grupie 127 kobiet przeprowadzono badania ankietowe oraz
antropometryczne. Kwestionariusz zawierał dane socjoeko-
nomiczne oraz pytania dotyczące zachowań zdrowotnych,
w tymżywieniowych zwykorzystaniemankiety częstotliwo-
ści spożycia wybranych produktów i potraw. W ocenie stanu
odżywienia badanych odniesiono się do wskaźników BMI
(
Body Mass Index
), WHR (
Waist to Hip Ratio
) i WHtR (
Waist to
Height Ratio
) oraz pomiarów zawartości tkanki tłuszczowej
z wykorzystaniem bioimpedancji elektrycznej (waga Tanita).
Uwzględniono deklarowaną wysokość ciała, natomiast masę
oraz skład ciała ocenionometodą bioimpedancji elektrycznej
z zastosowaniemwagi Tanitamodel TBF – 551. Do oceny typu
rozmieszczenia tkanki tłuszczowej wykonano pomiary: ob-
wodu talii, który mierzono w połowie odległości między dol-
nym brzegiem łuku żebrowego i górnym grzebieniem kości
biodrowej, oraz obwodu bioder na wysokości krętarzy więk-
szych. Otrzymane wyniki poddano opracowaniu i analizie
statystycznej za pomocą programu Statistica 8,0 PL.
Badane kobiety podzielono w zależności od masy ciała na
podstawie interpretacji wskaźnika BMI. Trzy ankiety wy-
cofano z analiz statystycznych z powodu określonej według
BMI niedowagi, co stanowiło zbyt małą grupę do porównań.
W celu określenia różnic między wyróżnionymi grupami
zastosowano test nieparametryczny U Manna-Whitneya,
przyjmując poziom istotności p ≤ 0,05. Wyniki przedstawio-
no w postaci liczbowej wartości średnich lub procentowych.
Wyniki
Badaneosoby (n= 127) znajdowały sięwprzedzialewiekowym
20-65 lat. Wiek ponad połowy kobiet (57%) to powyżej 50 lat,
22% badanych było w wieku 41-50 lat, 10% w przedziale 31-40
lat oraz 20-30 lat. Wśród ogółu ankietowanych 85 kobiet to
mieszkanki miast powyżej 100 tys. mieszkańców, 11 kobiet
mieszkało w miastach do 100 tys. mieszkańców, a 31 kobiet
to mieszkanki wsi. Większość ankietowanych posiadała
wykształcenie wyższe (76%), tylko 13 kobiet posiadało wy-
kształcenie średnie, pozostała część (13%) respondentek le-
gitymowała się wykształceniem zawodowym. Zdecydowana
większość respondentek oceniła swoją sytuację materialną
jako bardzo dobrą (24%) oraz dobrą (35%). Respondentki po-
dzielono ze względu na występowanie nadmiaru masy ciała
według klasyfikacji BMI na grupę kobiet normostenicznych
oraz z nadmiarem masy ciała (nadwaga i otyłość). Wskaźnik
BMI nie był zależny od wieku, poziomu wykształcenia, miej-
sca zamieszkania oraz poziomu aktywności fizycznej.
Spośród ogółu badanych 76 kobiet miało prawidłową masę
ciała (60%), natomiast u 51 kobiet występowała otyłość lub
nadwaga (40%). Analiza obwodu pasa oraz bioder wykazała
istotne statystycznie różnice pomiędzy kobietami z pra-
widłową masą ciała a kobietami z nadmiarem masy ciała.
Kobiety z nadmiarem masy ciała miały średnio o 13 centy-
metrów więcej w obwodzie pasa (76,54 ± 8,19 cm vs 90,27 ±
9,52 cm; p < 0,0001) i 11 centymetrów więcej w obwodzie bio-
der (96,82 ± 7,26 cm vs 108,76 ± 10,99 cm; p < 0,0001).
W analizie wskaźnika WHR ankietowanych w zależności
od BMI wykazano istnienie istotnych statystycznie różnic po-
między respondentkami z prawidłowym BMI oraz kobietami
z nadwagą i otyłością, u kobiet z nadmiernąmasą ciała częściej
rozpoznawano otyłość centralną (tabela 1). Takie same zależ-
ności zaobserwowano w stosunku do wskaźnikaWHtR.
W grupie kobiet z nadmiarem masy ciała określono
wyższe średnie wartości procentowej zawartości tkanki
tłuszczowej (28,49 ± 2,60% vs 30,18 ± 3,79%; p = 0,027).
Kobiety z nadmiarem masy ciała w porównaniu z ko-
bietami normostenicznymi częściej spotykały się z nega-
tywnymi uwagami ze strony bliskiego otoczenia na temat
swojego wyglądu (25% vs 49%; p < 0,0001).
W momencie przeprowadzania badania więcej kobiet
z prawidłową masą ciała (12%) przyznało się do stosowania
diety odchudzającej niż kobiet z nadwagą i otyłością (7,8%).
Zbadano postawy kobiet wobec własnej sylwetki. Nie
zaobserwowano różnic zależnych od masy ciała. Zarówno
kobiety normosteniczne, jak i z nadmiaremmasy ciała nie
były zadowolone ze swojego wyglądu (1,32 ± 0,47 vs 1,29 ±
0,46, p < 0,05). Bez względu na masę ciała kobiety zde-
cydowanie zgadzały się ze stwierdzeniami, że: szczupła
sylwetka świadczy o dobrym zdrowiu, osoby tęgie mają
mniej przyjaciół, otyłość jest przyczyną chorób, chudość
jest modna, nadwaga świadczy o braku troski o swój wy-
gląd, szczupła sylwetka gwarantuje powodzenie w życiu.
Kobiety nie zgodziły się ze stwierdzeniami, że nadmiernie
wychudzona sylwetka jest nieestetyczna i bardzo szczupła
sylwetka świadczy o niedożywieniu. Analiza odpowiedzi
na pytanie:
Jaki jest Pani zdaniem najlepszy sposób na po-
zbycie się zbędnej tkanki tłuszczowej
nie wykazała różnic
zależnych od BMI. Zarówno kobiety normosteniczne, jak
i z nadwagą oraz otyłością najczęściej zaznaczały odpo-
wiedź: dieta, aktywność fizyczna oraz zabiegi odchudza-
jące, np. lipoliza, laserowa redukcja tkanki tłuszczowej.
Wszystkie ankietowane kobiety najczęściej spożywały trzy
(56%) lub cztery (30%) posiłki dziennie, rzadziej dwa (8%), a naj-
rzadziejpięćposiłków(6%);niezaobserwowanoróżniczależnych
odmasy ciała. Jednak kobiety z nadwagą i otyłościąwporówna-
niu z kobietami z prawidłową masą ciała, częściej deklarowały,
że jedzą posiłki nieregularnie (14,5%vs 39,2%, p<0,003).