< Previous28 5 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N Gen laminy A/C (LMNA) zawiera 12 eksonów (rys. 4). Lami- na C kodowana jest przez eksony 1-9 tego genu oraz ekson 10. Natomiast lamina A powstaje w wyniku alternatywne- go splajsingu, poprzez dodanie eksonu 11 i 12 oraz usunię- cie części eksonu 10. Liczby powyżej w schemacie (rys. 4) wskazują reszty aminokwasowe w powstającym białku, kolory odpowiadają domenom białka (pomarańczowy – do- mena głowowa, żółty – domena centralna, fioletowy – do- mena C-końcowa). Ponieważ laminy A i C powstają w pro- cesie alternatywnego splajsingu genu LMNA są identyczne w sekwencji początkowych 566 reszt aminokwasowych i różnią się tylko fragmentem C-końcowym. Wyjątkiem wśród lamin są laminy C i C2, które nie posiada- ją motywu CaaX, a tym samym nie są izoprenylowane. Pod nieobecność miejsca farnezylacji, rekrutacja nowo syntezo- wanych cząstek laminy C do blaszki jądrowej w komórkach somatycznych odbywa się w sposób ściśle zależny od obec- ności laminy A. Inaczej jest w komórkach spermatocytów, w których jedyną podlegającą ekspresji laminą typu A/C jest lamina C2. Elementem umożliwiającym interakcje tego białka z lipidami błony jest sześcioaminokwasowy odcinek o sekwencji GNAEGR, który podlega mirystylacji [22-24]. Podsumowując: wszystkie laminy z wyjątkiem laminy C po- wstają jako prelaminy, posiadające na C-końcu motyw CaaX. Przyłączenie grupy farnezylowej do reszty cysteiny (-SH) za- chodzi w cytoplazmie i jest sygnałem dla proteolitycznego odcięcia fragmentu -aaX, a następnie dla metylacji (-CH3) tej- że cysteiny. Laminy typu B są permanentnie izoprenylowane, podczas gdy lamina A traci tę potranslacyjną modyfikację za- raz po wbudowaniu do blaszki jądrowej, w następstwie prote- olitycznego rozszczepienia (ZMPSTE24/FACE1) dochodzi do odcinania od C-końca białka 15 reszt aminokwasowych wraz ze zmodyfikowaną resztą cysteiny [1, 6, 9]. Laminy ekspresjonowane są we wszystkich komórkach organizmu. Defekty w ich genach kodujących powodują bardzo szerokie spektrum objawów, które w zależności od rodzaju mutacji odnosi się do wybranego typu tkanki lub do funkcjonowania całego organizmu [5, 16]. Przetwarzanie laminy A (rys. 5), w prawidłowych komór- kach (A), prowadzi do pozyskania dojrzałej laminy A i pra- widłowej architektury koperty jądrowej oraz komórki HGPS (B). W nich występuje mutacja (G608G) w genie kodującym preaminę. Wówczas dochodzi do aktywacji alternatywne- go splicingu skutkującego usunięciem 50 aminokwasów powyżej C-końca. W usuniętym fragmencie łańcucha po- lipeptydowego zlokalizowane jest miejsce cięcia wykorzy- stywane przez ZMPSTE24 więc nie dochodzi do powstania dojrzałej laminy A. Ten fakt doprowadza do gromadzenia się toksycznej postaci pochodnej laminy A zwanej proge- ryną. Zachwianie energii koperty jądrowej spowodowane brakiem laminy A doprowadza do tzw. „jądrowego bleb- bingu”, pokazany w obrazie ludzkich fibroblastów HGPS, zilustrowane na rysunku 5, w porównaniu do komórek kontrolnych. Stwierdzono, że progeryna pozostaje trwale przyczepiona do wewnętrznej błony jądrowej i to przyczy- nia się do fenotypu HGPS [13, 15, 20, 21]. A. B. Rys. 5 Przetwarzanie prelaminy A, fizjologiczny i B, patologiczny proces oraz kształt jąder komórkowych w prawidłowym i patologicznych przypadkach HGPS. Legenda: FTase – farnezy- lotransferaza, ICMT – izoprenylcysteinakarboksylometylotransferaza, HGPS – zespół progerii Hutchinsona-Gilforda. Jądra komórkowe zostały wybarwione – barwnik fluorescencyjny (DAPI, kolor niebieski), laminy A/C – kolor zielony) Źródło: [15 ] Laminy pełnią funkcje strukturalne budując podporę dla otoczki jądrowej. Chronią materiał genetyczny przed dzia- łaniem sił mechanicznych, decydując o kształcie, wielkości i lokalizacji jądra komórkowego. Wpływają na właściwe roz- lokowanie kompleksów porowych i połączenie cytoszkiele- tu ze szkieletem jądrowym. Wpływają także na podstawowe procesy zachodzące na terenie jądra, takie jak replikacja czy transkrypcja. Sądzi się również, iż mogą one brać udział w fizjologicznym procesie starzenia, mitozie, różnicowaniu komórki, procesach nowotworzenia, apoptozie oraz wpły- wać na przebieg infekcji wirusowych [1, 5, 10, 12]. PODŁOŻE GENETYCZNE LAMIN W komórkach ssaków, w tym u człowieka, występują trzy róż- ne geny kodujące laminy: LMNA, LMNB1 i LMNB2, które po- przez procesy alternatywnego splicingu tworzą mRNA oraz podlegają modyfikacjom potranslacyjnym i są podstawą do syntezy wielu różnych wariantów. U Homo sapiens opisano 7 izoform lamin. Laminy A, C, C2, LA∆10 (progeryna) powstają w procesie alternatywnego splicingu genu LMNA, składają- cego się z 12 egzonów. Lamina B jest jedynym produktem genu LMNB1, z kolei gen LMNB1 koduje laminy B2 i B3. La- mina B2 jest obecna w komórkach somatycznych, lamina B3 – w spermatocytach, lamina C2 jest jedyną laminą typu A uczestniczącą w spermatogenezie u ssaków [1, 5, 15, 24, 25]. Do tej pory w literaturze opisano ponad 350 mutacji bę- dących przyczyną wystąpienia różnych fenotypów lamino- patii. Większość z nich dotyczy genu LMNA (dotyczy prawie 20% sekwencji kodującej) kodującego laminy typu A/C. Ana- liza baz danych zawierających informacje na temat zidenty- fikowanych mutacji wykazała, że 91% z nich ma charakter substytucji poszczególnych zasad azotowych, 5% delecji, pozostałe 4% stanowią duplikacje i insercje [5, 25, 26]. 29 5 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N PODŁOŻE EPIGENETYCZNE LAMIN Praktycznie wszystkie komórki w organizmie wielokomór- kowym mają to samo DNA, ale mogą włączać różne geny w wyniku między innymi mechanizmów epigenetycznych, umożliwiając tym samym genetycznie identycznym ko- mórkom przyjmowanie rozbieżnych losów, takich jak he- patocyty w wątrobie, neurony w mózgu lub makrofagi we krwi. Można stwierdzić, że istnieje obecnie duże zaintere- sowanie rolą procesów epigenetycznych jako mediatorów procesu starzenia się [27, 29-31]. Autorzy Carrero i wsp. w oparciu o dowody uzyskane w wyniku licznych eksperymentów z modelami komórko- wymi i zwierzęcymi zaproponowali listę cech charakte- rystycznych dla określenia głównych cech zespołów pro- geroidowych oraz rozpatrzyli ich pokrewieństwo i różnice z cechami fizjologicznego starzenia (rys. 6). Uważają, że określenie tych molekularnych cech może przynieść ko- rzyści kliniczne, umożliwiając trafną diagnozę lub terapię chorób progeroidowych [15]. Tabela 1 Różne fenotypy przedwczesnego starzenia ChorobaFenotypGenMutacja Wadliwe przetwarzanie prelaminy A Hutchinson-Gilford, syndrom progerii (HGPS) –progeryna - niski wzrostLMNAC.1824c>T, p.G608G dominant, de novo OMIM 176670 - ptasi nos - hipoplazja żuchwy - łysienie - osteopenia - osteoliza dystalnych paliczków, obojczyka - podskórna lipoatrofia - anormalna pigmentacja skóry - poważna miażdżyca Restrykcyjna dermopatia (RD) –prelamina A - opóźnienie wzrostu wewnątrzmacicznegoZMPSTE24OMIM 275021 - stale otwarte usta u dziecka - hipoplazja żuchwy - cienka, ciasna, półprzezroczysta skóra z erozyjnymi miejscami zgięcia - zmiany twardzinowe - niedorozwój płuc - osteoliza dystalnych paliczków, obojczyka Atypowy syndrom progerii (APS) - niski wzrostLMNAc.1583C>T, p.T528M i c.1619T>C, p.M540T - wytrzeszcz oczu - ptasi nos - hipoplazja żuchwy - stłoczenie zębów - łysienie - osteoliza dystalnych paliczków, obojczyka - podskórna lipoatrofia Nestor-Guillermo Progeria Syndrom (NGPS) - niski wzrostBANF1c.34G>A, p.A12T homozygota OMIM 614008 - uogólniona lipoatrofia - atrofia skóry z wadami pigmentacyjnymi - ciężka osteoporoza i osteoliza - poważne deformacje szkieletu - teleangiektazje, wydatny podskórny wzorzec żylny Hallermann-Streriff Syndrom (HSS) - brachycefalia z występowaniem czołowymNieznany genOMIM 234100 - zakrzepica - zaćma i mikroftalmia - dziobaty nos - łysienie - atrofia skóry - anomalie dentystyczne - niski wzrost Źródło: [32]30 5 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N Zmiany o charakterze epigenetycznym mogą wpływać na chromatynę, czyli zarówno na DNA, jak i na białka histo- nowe, zawierające dużą zawartość aminokwasów zasado- wych, może odbywać się przez metylację/demetylację DNA i me- tylację/demetylację histonów [31]. Rys. 6 Molekularne i komórkowe cechy zespołów progeroidowych w odniesieniu do fizjologicz- nego starzenia. Dziewięć (przedstawionych na obwodzie koła) cech charakterystycznych dla procesu starzenia jest spójnych dla różnych zespołów progeroidowych i określają mechanizmy leżące u podstaw patogenezy tych chorób Źródło: [15] Różne fenotypy przedwczesnego starzenia Istnieje wiele zespołów o podłożu genetycznym, które charakteryzują się przyspieszonym starzeniem. W tabeli 1 zamieszczonej w multidyscyplinarnym archiwum wy- punktowano główne cechy kliniczne i mutacje związa- ne z różnymi klasyfikowanymi nozologicznie zespołami przedwczesnego starzenia się: (A) Zespół progresji Hut- chinsona-Gilforda (3-letni chłopiec) i dermopatia restryk- cyjna związana z wadliwym przetwarzaniem prelaminy A; (B) nietypowy zespół Progeria związany z laminą A/C, mutacja zmiany sensu czyli missensowna; (C) zespół Ne- stora-Guillermo, progeria, związany z mutacjami BANF1 i (D) zespół Hallermanna-Streiffa, jeden z dobrze scharak- teryzowanych nozologicznie zespołów progeroidowych bez zidentyfikowanego pochodzenia genetycznego [31, 32]. Spośród pięciu opisanych stanów przedwczesnego sta- rzenia, w każdym przypadku stwierdza się występowanie zmian skórnych. W 4 stanach na 5 – występują łącznie: niski wzrost, ptasi nos, hipoplazja żuchwy oraz łysienie. W pierwszym przypadku HGPS występuje podskórna lipo- atrofia chrakteryzująca się zanikiem tkanki tłuszczowej twarzy, obserwowano również zanik tkanki tłuszczowej z pośladków i kończyn oraz hipertrofię tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha i karku. Restrykcyjna dermopatia (RD) jest rzadką, śmiertelną genodermatozą z specyficz- nymi objawami, które są łatwo rozpoznawalne po urodze- niu: półprzezroczysta skóra z nadżerkami w miejscach zgięcia, wyraźnie widoczne powierzchowne naczynia oraz typowy dysmorfizm twarzy. Skóra, pod którą brak tkanki tłuszczowej, tak jak obserwowano w przypadku syndromu atypowej progerii (APS), przestaje być jędrna i zaczyna ob- wisać jak u starca. Natomiast w przypadku NGPS dochodzi do przedwczesnego siwienia, częściowego łysienia, zaniku skóry, lipodystrofi, anomalii szkieletowych, takich jak nie- dorozwój żuchwy i akroosteoliza, a w niektórych przypad- kach występuje szybko postępująca miażdżyca z powikła- niami metabolicznymi [32]. Progeryna, białko uczestniczące w procesie starzenia Starzenia nie można rozpatrywać jako choroby. Jest to pro- ces, w wyniku którego organizm traci integralność proce- sów fizjologicznych. Badania nad procesem starzenia się, w których porównano mechanizm starzenia fizjologicz- nego oraz towarzyszącego progerii wykazały istotne zna- czenie progeryny – zmutowanego białka laminy A (w sto- sunku do laminy A progeryna posiada domenę C-końcową o 50 aminokwasów krótszą i nie jest hydrolizowana przez metaloproteazę zależną od jonów cynku (ZMPSTE24), po- nieważ w uwolnionym fragmencie utraciła miejsce cięcia przez ten enzym). Stwierdzono, że progeryna oddziałuje ze środowiskiem komórkowym i powoduje zmiany lokali- zacji i poziomu czynników przebudowujących chromatynę, czynników transkrypcyjnych, czynników naprawczych DNA, czynników silnie związanych z blaszką jądrową. Skutkuje to obniżeniem poziomu białek przeciwutlenia- jących i aktywację proteasomu prowadzącą do zmian w morfologii jądra, struktury chromatyny i ekspresji ge- nów. Wszystkie te bodźce prowadzą do dysfunkcji komórek i powodują starzenie się organizmu [33-34]. Tabela 2 Tripeptyd Progeline™. Budowa i właściwości biologiczne Skład: TFA - kwas triflorooctowy - VAL walina - TYR tyrozyna - VAL walina TFA-VAL-TYR-VAL-OH Wzór sumarycznyC 21H28F3N3O6 Masa cząsteczkowa475,46 g/mol Temp. przechowywania-15°C SynonimyTrifluoroacetyl- tripeptide-2; ECM-Protect ; Progeline; TT2 Właściwości biochemiczne1. Biomimetycznytripeptyd 2. Hamuje syntezę progeryny oraz rozkład elastyny Źródło: [35] Elafina to ludzkie białko, które jest naturalnie wytwarzane w skórze, płucach i piersi, chroniąc odpowiednią tkankę przed zniszczeniem przez układ odpornościowy. Jest ono inhibitorem dwóch enzymów niszczących tkanki, elastazy neutrofilowej i proteinazy-3, która ma strukturę o znacznej homologii 31 5 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N Mechanizm działania peptydu TFA-VAL-TYR-VAL-OH pole- ga na naśladowaniu występującego w skórze białka – elafi- ny. U ludzi jest białkiem kodowanym przez gen PI3, produkt genu jest inhibitorem proteazy specyficzny dla elastazy. Za- hamowanie procesu starzenia się skóry dzięki zahamowaniu akumulacji progeryny z równoczesnym hamowaniem meta- loproteinaz i elastazy jest możliwe dzięki biomimetycznemu peptydowi naśladującemu białko – elafinie [33, 37]. Test przeprowadzony przez firmę LucasMeyer Cosmetics z Progeline™, miał ogólny wynik satysfakcji w 92%. Konsu- menci zgadzają się, że skóra staje się jędrniejsza, pełniejsza i gęstsza [39]. Progeline™ jest reklamowany jako rewolucyj- ny biomimetyczny tripeptyd hamujący syntezę progeryny oraz rozkład elastyny. Sądzi się, że mechanizm działania peptydu polega na naśladowaniu naturalnie występujące- go w skórze białka – elafiny. Dzięki biologicznej aktywno- ści Progeline™ nie tylko spowalnia starzenie się skóry, ale też pozwala w widoczny sposób ją odmłodzić. Wpływa na mikrorzeźbę i architekturę skóry, remodelując kontur twa- rzy. Poprawia spójność naskórka i przebudowuje matrycę kolagenową dając efekt liftujący, szczególnie w dolnych partiach twarzy oraz wokół oczu. Skóra odzyskuje swoją elastyczność i sprężystość [39-42]. PODSUMOWANIE I MOŻLIWE WNIOSKI Współczesne poglądy o budowie i funkcji jądra komórkowego w prawidłowej, czy patologicznej komórce są skoncentrowa- ne na otoczce jądrowej, a szczególnie na blaszce zlokalizowa- nej w wewnętrznej błonie jądrowej. Głównym składnikiem blaszki jest rodzina filamentów pośrednich zwanych lami- nami. Stwierdzono, że laminy wpływają nie tylko na organi- zację i integralność otoczki jądrowej, ale także na podstawo- we procesy zachodzace na terenie jądra, takie jak replikacja i transkrypcja. Sądzi się również, iż mogą one brać udział w fizjologicznych procesach starzenia, mitozie, różnicowa- niu komórki oraz procesach nowotworzenia. Zaburzenia ich funkcji wskutek mutacji zlokalizowanych w różnych re- jonach cząsteczki tych białek mają poważne konsekwencje zdrowotne, w tym powodują przedwczesne starzenie. Wniosek 1 Analizując występujące laminopatie, zastanawiającym jest fakt, dlaczego na brak lub deficyt lamin (białek obecnych we wszystkich tkankach) szczególnie wrażliwe są niektóre tkanki, takie jak mięśnie szkieletowe, serce, kości i skóra. Wniosek 2 Starzenie się determinowane jest przez mechanizmy epi- genetyczne i genetyczne. Należy stwierdzić, że problem starzenia skóry jest ciągle aktualny, nadal prowadzi się badania w celu wyjaśnienia roli różnych biomarkerów w procesie starzenia fibroblastów skóry właściwej. Dużo uwagi poświęca się progerynie, bowiem uważa się, że zakłócenia w funkcjonowaniu fibro- blastów wynikają z istotnych zmian w otoczce i tym samym w blaszce jądrowej, co skutkujące pojawieniem cech towa- rzyszących starzeniu się. Fibroblasty stają się coraz mniej ak- tywne, skutkuje to pogarszaniem aktywność włókien kolage- nowych i elastynowych, naskórek staje się cieńszy i szorstki, keratynocyty namnażają się w zwolnionym tempie. Wniosek 3 Progerynę można określić jako główny czynnik mogący wpły- nąć na oznaki starzenia skóry szczególnie w obrębie twarzy. W ostatnich latach opisano kilka szlaków genetycznych i mechanizmów biochemicznych przyczyniających się do starzenia fizjologicznego, ale potrzebne są dalsze badania, aby lepiej scharakteryzować ten złożony proces biologicz- ny, ponieważ zespoły przedwczesnego starzenia się (pro- geroidowe), w tym progeria, wykazują wiele cech charak- teryzujących starzenie się człowieka, ale pojawiają się zbyt wcześnie. Badania nad tymi stanami są bardzo przydatne nie tylko do identyfikacji leżących u podstaw mechani- zmów przyczynowych i identyfikacji sposobów leczenia tych patologii, ale także do badań starzenia fizjologicznego. Wniosek 4 Chronologiczne starzenie, jak i przedwczesne starzenie (zespo- ły progenitorowe) są ściśle związane ze zmianami skórnymi. Wraz z wiekiem, zmniejsza się poziom tkanki tłuszczo- wej, jędrności, elastyczności włókien kolagenowych, ela- styny oraz kwasu hialuronowego. Skóra traci swoje „rusz- towanie” tworzone wcześniej przez zanikające włókna kolagenowo-elastynowe, także struktury wyższego rzędu, co znajduje potwierdzone w kolagenie I, II, III oraz V i XI. Wniosek 5 92% osób testujących biomimetyczny peptyd Progeline™ było usatysfakcjonowanych skutecznością jego działania, bowiem uznały, że skóra stała się jędrniejsza, pełniejsza i gęstsza, co zdecydowanie odmładza jej wygląd. Progeline™ posiada wszystkie cechy stosowanych pep- tydów, pozwalające mu przenikać do głębszych warstw skóry. Pobudza komórki skóry do odnowy – w ten sposób otrzymywany jest efekt liftingu. Skóra staje się bardziej sprężysta i jędrna, zmarszczki są wyraźnie spłycone a działanie jest długotrwałe. Progeline™ jest w stanie nie tylko odbudować strukturę skóry, ale przede wszystkim stymulować komórki do odnowy. Wniosek 6 Progeline™ jest aktywnym peptydem, który ma zdolność odmładzania skóry twarzy. Owal staje się wygładzony, w efekcie czego dochodzi do poprawy kształtu. Przy czym aplikacja wymagana jest przez okres od 28 do 56 dni z po- rannym i nocnym reżimem stosowania. 32 5 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N LITERATURA 1. Śliwińska MA. Rola lamin i mutacji LMNA w fizjologicznym i przedwczesnym starzeniu. Postępy Biochemii. 2017;53(1):46-52. 2. Wasąg P, Lenartowski R. Macierz jądrowa – struktura, funkcja i patogeneza. Postępy Hig Med Dosw. 2016;70:1206-1219. 3. Dubińska-Magiera M, Zaremba-Czogalla M, Rzepecki R. Białka szkieletu jądro- wego i otoczki jądrowej w przebiegu cyklu komórkowego — znane białka w no- wych rolach. Postępy Biochemii. 2010;56(4):362-372. 4. Chandra T, Ewels P, Schoenfelder S, et al. Global reorganization of the nuclear landscape in senescent cells. Cell Rep. 2015;10:471-483. 5. Zaremba-Czogała M, Dubińska-Magiera M, Rzepecki R. Nowe funkcje – starzy znajomi w nowym świetle. Postępy biologii komórki. 2010;37(3):507-524. 6. Pomorski P. Struktura i funkcja cytoszkieletu okołojądrowego. Kosmos. 1996;45(1):57-68. 7. Herrmann H, Aebi U. Intermediate Filaments: Molecular Structure, Assembly Mechanism, and Integration Into Functionally Distinct Intracellular Scaffolds. Annual Review of Biochemistry. 2004;73:749-789. 8. Turgay Y, Medalia O. The structure of Lamin filaments in somatic cells as reve- aled by cryo-electron tomography. Nucleus. 2017;8:475-481. 9. Turgay Y, Eibauer M, Goldman AE, Shimi T, Khayat M, Ben-Harush K, et al. The molecular architecture of lamins in somatic cells. Nature. 2017;543:261-264. 10. Rzepecki R. The nuclear lamins and the nuclear envelope. Cell Mol Biol Lett. 2002;7:1019-1035. 11. Östlund C, Folker ES, Choi JC, et al. Dynamics and molecular interactions of linker of nucleoskeleton and cytoskeleton (LINC) complex proteins, Journal of Cell Science. 2009;122:4099-4108. 12. Link J, Jahn D, Alsheimer M. Structural and functional adaptations of the mammalian nuclear envelope to meet the meiotic requirements. Nucleus. 2015;6(2):93-101. 13. Progeroid. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Progeroid. Dostęp 17.02.2020. 14. Arboleda G, Ramírez N, Arboleda H. The neonatal progeroid syndrome (Wie- demann-Rautenstrauch): a model for the study of human aging? Exp Gerontol. 2007;42(10):939-943. 15. Carrero D, Soria-Valles C, López-Otı́n C. Hallmarks of progeroid syndromes: lessons from mice and reprogrammed cells. Dis Model Mech. 2016;9:719-735. 16. So-mi Kang, Min-Ho Yoon, Bum-Joon Park. Laminopathies; Mutations on sin- gle gene and various human genetic diseases. BMB Rep. 2018;51(7):327-337. 17. Machiels BM, Zorenc AH, Endert JM, et al. An alternative splicing product of the lamin A/C gene lacks exon 10. J Biol Chem. 1996;271(16):9249-9253. 18. Laminopatie PBJ. http://www.laminopatie.pl/pl/laminy/laminytypy. Dostęp 17.02.2020. 19. Litwiniec A, Grzanka A, Stępień A. Zaburzenia funkcji lamin a patofizjologia laminopatii. Postępy Biologii Komórki. 2006;33(4):753-769. 20. McKenna T, Carvajal A S, Eriksson M. Skin Disease in Laminopathy-associated Premature Aging. Journal of Investigative Dermatology. 2015;135(11):2577-2583. 21. LMNA. https://en.wikipedia.org/wiki/LMNA. Dostęp 17.02.2020. 22. Nedoszytko B. Genetically determined syndromes associated with premature aging. Post Dermatol Alergol. 2010;27(4):282-290. 23. Oshima J, Sidorova JM, Monnat RJ. Werner syndrome: Clinical features, patho- genesis and potential therapeutic interventions. Ageing Res Rev. 2017;33:105-114. 24. Alsheimer M, von Glasenapp E. Schnölzer M, et al. Meiotic lamin C2: The unique amino-terminal hexapeptide GNAEGR is essential for nuclear envelope asso- ciation. Proc Natl Acad Sci USA. 2000;97(24):13120-13125. 25. Gordon LB, Rothman FG, López-Otín C, Misteli T. Progeria: a paradigm for translational medicine. Cell. 2014;156:400-407. 26. Laminopatie PBJ. http://www.laminopatie.pl/pl/main/laminopatiemut. Dostęp 17.02.2020. 27. Landires I, Pascale JM, Motta J. The position of the mutation within the LMNA gene determines the type and extent of tissue involvement in laminopathies. Clin Genet . 2007;71:592-593. 28. Epigenetyka a geneza chorób dziedzicznych. https://biotechnologia.pl/bio- technologia/epigenetyka-a-geneza-chorob-dziedzicznych. Dostęp 17.02.2020. 29. Rando TA, Chang HY. Aging, Rejuvenation, and Epigenetic, Reprogramming: Resetting the Aging Clock. Cell. 2012;148:46-57. 30. Poczęta M, Nowak E, Bieg D, Bednarek I. Modyfikacje epigenetyczne a ekspre- sja genów w nowotworzeniu. Ann Acad Med Siles . 2018;72:80-89. 31. Beerman, I, Rossi, DJ. Epigenetic control of stem cell potential during home- ostasis, aging, and disease. Cell S tem Cell . 2015;16:613-625. 32. Sawicki W, Malejczyk J, Wróblewska M. Starzenie: mechanizmy epigenetyczne i genetyczne. Gerontologia polska. 2015;2:47-52. 33. Cau P, Navarroa C, Harhouria K, et al. Nuclear matrix, nuclear envelope and premature aging syndromes in a translational research perspective. Semin Cell Dev Biol. 2014;29:125-147. 34. Skoczyńska A, Budzisz E, Dana A, Rotsztejn H. New look at the role of progerin in skin aging. Prz Menopauzalny. 2015;14(1):53-58. 35. Reddy S, Comai L. Lamin A, farnesylation and aging. Exp Cell Res . 2012;318(1):1-7. 36. National Center for Biotechnology Information. PubChem Compound Sum- mary for CID 40785040, Tfa-VAL-TYR-VAL-OH. https://pubchem.ncbi.nlm.nih. gov/compound/Tfa-VAL-TYR-VAL-OH. ostęp 17.02.2020. 37. Siemińska-Kuczer A, Vertyporokh L, Andrejko M, et al. Metaloproteinazy i ich inhibitory: rola w patogenezie na wybranych przykładach. Postępy Biochemii. 2017;63(4):269-276. 38. Shaw L, Wiedow O. Therapeutic potential of human elafin. Biochem Soc Trans. 2011;39(5):1450-1454. 39. Progeline™ Lucas Meyer Cosmetics. https://www.lucasmeyercosmetics.com. Dostęp 19.02.2020. 40. Suere T, Lamarque E. Trifluoroacetyl-Tripeptide-2 to Target Senescence for Anti-aging Benefits. Cosmetics and toiletries. 2012;127(4):274-281. 41. Nailpro. https://www.nailpro.com.pl/wiedza/aktualnosc/news/detail/sub- stancje-biomimetyczne-w-kosmetyce/. Dostęp 17.02.2020. 42. Rethinking Skin Aging with The Powerful Peptide Progeline. https://www.skin- 2skincare.com/rethinking-skin-aging-with-the-powerful-peptide-progeline/. Dostęp 17.02.2020.5 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 33 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P KROK 1 Wykonaj demakijaż i oczyść skórę twarzy, szyi i dekoltu. W przypad- ku skóry dojrzałej rekomenduje- my żel micelarny Caviar Micellar Gel. Nanieś go na twarz z odrobi- ną wody i delikatnie masuj, aż do usunięcia resztek makijażu. KROK 2 Aby przywrócić skórze jej natu- ralne pH, należy ją stonizować, dzięki czemu będzie gotowa na przyjęcie składników aktyw- nych. Wybierz Caviar Micellar Gel – nanieś produkt bezpośred- nio na skórę twarzy, delikatnie wklep lub obficie skrop wacik i dokładnie przetrzyj nim skórę. KROK 3 Serum przygotuj w osobnej mi- sce – połącz dwie ampułki Po- wer Serum + 100% VIT C AA2G™, a następnie nałóż na skórę i pozostaw na 2 minuty. Ciemna ampułka to sproszkowana for- ma kwasu askorbinowego, czyli 100% Vit C AA2G, a jasna zawiera aktywator ze składnikiem ak- tywnym Telosense™. Ich połącze- nie gwarantuje 100% aktywność w momencie aplikacji. Witami- na C wnika w głąb skóry, gwa- rantując błyskawiczną poprawę gęstości i elastyczności, a także uszczelnienie naczyń włosowa- tych i ujednolicenie kolorytu. KROK 4 Nie zmywaj serum. Nałóż na twarz Power Mask + 100% Vit C AA2G™. Dokładnie połącz za- wartość ampułki z maską, na- łóż na skórę i pozostaw na 20 minut. Maska rozświetli skórę, zwłaszcza ziemistą, naczynio- wą i pozbawioną witalności, a także zapewni jej wygładze- nie, rozjaśnienie i odżywienie. Po upływie wymaganego czasu zmyj maskę wodą, a następnie ponownie użyj toniku. KROK 5 Na przygotowaną skórę twarzy nałóż eksfoliujące serum – 5% Re- tinol Expanse. Omijaj okolice oczu i otworów nosowych. Pamiętaj, by nie zmywać produktu! Klient powinien zmyć go samodzielnie w domu po upływie 6-8 godzin. Najlepiej wykonywać zabieg tak, żeby klient mógł zmyć serum tuż przed pójściem spać. Czas zależy od rekomendacji osoby wykonu- jącej zabieg oraz stanu i rodzaju skóry klienta. Poinformuj o ko- nieczności bezwzględnego prze- strzegania maksymalnego czasu działania serum na skórę. Aby osiągnąć najlepsze efek- ty działania zabiegu, należy go wykonywać raz na 4 tygodnie, w serii 3 lub 4 zabiegów. Ilość jest uzależniona od stanu skóry i pożądanych efektów. Podczas wykonywania zabiegów na bie- żąco monitoruj stan skóry klien- ta. Poinformuj również, że przez minimum 30 dni po wykonaniu zabiegu nie można eksponować skóry na słońce oraz należy stoso- wać Sun Protect Cream SPF 50+, bezwzględnie przez cały czas trwania kuracji, a także przez 30 dni po jej zakończeniu. Fot. 1 Przed zabiegiem Zdjęcia efektów po 3 zabiegach i działanie potwierdzone przez Niezależny Instytut Badawczy: Fot. 2 Po – 40% poprawa jędrności, gęstości, napięcia i wygładzenia zmarszczek Innowacyjny zabieg retibrazji zawdzięcza swoje działanie zawartości 5% retinolu oraz 100% aktywnej witaminy C AA2G™. Stanowi skuteczną broń w walce z oznakami starzenia, przebarwieniami i nierównym kolorytem. Dodatkowo redukuje zmarszczki, zmniejsza blizny, ujścia gruczołów łojowych oraz wyrównuje strukturę skóry. RETIBRAZJA WITAMINĄ C I RETINOLEM ZŁUSZCZANIE I ODMŁADZANIE SKÓRY T: +48 71 328 07 11 W: Collagen Recover Pact Komfortowy podkład do pielęgnacji skóry Z SPF50+/PA+++ • utrzymuje idealny makijaż przez cały dzień • silne nawilża • koryguje zmarszczki • dodaje skórze witalności • skutecznie ochroni przed promieniowaniem UVA, UVB. Kontakt: Fabryczna 43 43-100 Tychy Tel.: + 48 660 511 160 + 48 660 511 157 Dystrybutor: MAXCLINIC5 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 35 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Cechą wyróżniającą koreańskie kosmetyki do makijażu twarzy jest ich wielofunkcyjność. Polki pokochały azjatyckie produk- ty i kremy BB, które wyrównu- ją koloryt cery, jednocześnie zapewniając jej dobry poziom nawilżenia i ochronę przeciw- słoneczną. WYSOKA OCHRONA PODKŁAD SPF 50+/PA+++ Dagra Cosmetics proponuje jeszcze bardziej zaawansowany produkt MAXCLINIC Komfor- towy Podkład do Pielęgnacji Skóry z wysoką ochroną SPF 50+/PA+++. Idealnie pokrywa niedoskonałości za jednym do- tknięciem. Widoczna odbudowa kolagenu i odmłodzenia skóry. Poprawia nawilżenie i elastycz- ność, pomaga rozjaśnić skórę, koryguje widoczne zmarszczki, dodaje skórze blasku i witalno- ści. Dzięki wyjątkowo wysokiej ochronie przeciwsłonecznej SPF 50+/ PA+++, sprawia ze nasza skóra pozostaje zdrowa przez długi czas. Zawiera 10 000 ppm hydro- lizowanego kolagenu, który ma silne działanie przeciw- zmarszczkowe, zwiększa na- pięcie skóry, zapobiegając jej wiotczeniu, jak również łagodzi skutki nadmiernego promieniowana UV. Ekstrakt kokonu jedwabników idealnie nawilża, regeneruje i wygładza skórę, argireline wyjątkowo skutecznie wygładza zmarszcz- ki i w sposób niezawodny zapo- biega ich powstawaniu. Dodatkowo baza esencyjna za- wiera skoncentrowany kolagen nowozelandzki, który poprawia sprężystość i kondycję skóry. Esencja rozpływa się bezpo- średnio na skórze, pokrywając twarz idealnie. Dzięki wyjątko- wej aplikacji łatwo przylega do powierzchni twarzy i działa jak cienka bariera na powierzchni skóry, aby zapewnić długotrwa- łe efekty i lekkie i jednocześnie idealne krycie. Badania kliniczne potwierdza- ją, że idealnie sprawdza się na skórze przez 25 godzin. Skutecz- nie zmniejsza zmarszczki wokół oczu, ust i czoła, koryguje niedo- skonałości skóry. Efekt perfekcyj- nego makijażu przez cały dzień. ROZŚWIETLAJĄCY PODKŁAD O DZIAŁANIU LIFTINGUJĄCYM I PRZE- CIWZMARSZCZKOWYM Osobom, które preferują produk- ty rozświetlające, proponujemy produkt Illustars Luminous Fa- cefit Foundation, czyli bestsel- lerowy rozświetlający podkład koreański o działaniu liftingu- jącym i przeciwzmarszczko- wym. Eleganckie opakowanie z pędzelkiem jest nie tylko efek- towne, lecz także gwarantuje wy- godną aplikację kosmetyku na twarz. Podkład zapewnia długo- trwały i naturalny efekt, a dzięki zawartości olejków roślinnych dodatkowo pielęgnuje skórę. In- teligentne pigmenty idealnie dopasowują się do karnacji, nie pozostawiając efektu „odcięcia”. Na uwagę zasługują również oliwki do oczyszczania twa- rzy, które stanowią podstawę koreańskiej pielęgnacji i mają wyjątkowo skuteczne działanie. Składniki aktywne nie tylko nie tylko oczyszczają skórę, ale tak- że wyrównują jej koloryt, zapo- biegają tworzeniu się niedosko- nałości, rozjaśniają i pozwalają na utrzymanie zdrowej i pięknej skóry. Czarny kawior, kompleks witamin, olej z nasion konopi indyjskich, żeń-szeń, sezam in- dyjski, szałwia hiszpańska, eks- trakt z nasion kakaowca, wrotycz marokański, kwas hialuronowy, kwas linolenowy, skwalen, olejki różane, jojoba, arganowy i koko- sowy to tylko niektóre składniki, występujące w produktach do mycia marki. Poznaj komfort czystej i zdrowej skóry, podaruj jej odrobinę luksusu! MAXCLINIC to nowy wymiar pielęgnacji koreańskiej. To marka stworzona dla wymagających klientów, szukających luksusowych produktów o spektakularnym działaniu. To wyjątkowe koreańskie oliwki do mycia twarzy, podkłady i kosmoceutyki. Bestsellery dostępne także w Polsce! INNOWACYJNOŚĆ W KOREAŃSKIEJ KOSMETOLOGII MAXCLINIC NOWY WYMIAR PIĘKNA Grażyna Panek szkoleniowiec marki STORYDERM w Dagra Cosmetics, którą kieruje od 10 lat, specjalizuje się w pielęgnacji azjatyckiej, w swojej pracy skupia się głównie na stosowaniu koreańskich zaawansowanych technologicznie produktów i urządzeń poprawiających stan skóry, wykładowca akademicki na kierunku Kosmetologia w GWSH, absolwentka Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka w Katowicach DAGRA Cosmetics ul. Fabryczna 43 43-100 Tychy M: +48 660 511 160 E: #LoveLED5 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 37 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA FLEX MD Wiedza o korzystnych efektach oddziaływania światła na organizm człowieka znana jest od starożytności. W ostatnich latach technologia lamp LED jest także szeroko wykorzystywana w medycynie estetycznej oraz w kosmetologii. MECHANIZM NAŚWIETLANIA LAMPĄ LED Terapia światłem LED to wykorzy- stanie fotonów w nietermicznym napromieniowaniu o określonej długości fali. Następnie emito- wane fale zostają zabsorbowane przez molekularne chromofory lub fotoakceptory organizmu, tak by zapoczątkować kaskadę wewnątrzkomórkowych reakcji fotobiochemicznych, doprowa- dzających do zmiany aktywno- ści biologicznej komórek, w tym do stymulacji syntezy kolagenu i czynników wzrostu skóry, a tak- że wytwarzania macierzy zewną- trzkomórkowej oraz pobudzenia mikrokrążenia skóry. Poszczególne typy komórek i tkanek w organizmie mają swoje unikalne właściwości pochłania- nia promieniowania, absorbując tym samym promieniowanie o poszczególnych długościach, której odpowiadają określone kolory światła. Lampa Dermalux Flex MD generuje światło o trzech długościach fali: niebieskiej (415 nm), czerwonej (633 nm) oraz bliskiej podczerwieni (NIR 830 nm). Wskazania terapeu- tyczne, z jakimi spotykamy się w klinice, reagują na różne rodza- je promieniowania. Dlatego tak ważna jest możliwość zarówno wykorzystania jednej z długości światła (monoterapia), jak i kom- binacji różnej długości fal (terapia polichromatyczna). Wykorzy- stanie kilku długości fal światła w trakcie jednej sesji naświe- tlania umożliwia jednoczesne dostarczanie fal światła do tka- nek, dzięki czemu leczenie LED szybsze i zdecydowanie bardziej efektywne przy zachowaniu peł- nego bezpieczeństwa. WYKORZYSTANIE LED W GABINECIE Promieniowanie 415 nm o nie- bieskiej barwie wykorzystujemy do leczenia powierzchniowych chorób skóry, zlokalizowanych w naskórku (np. trądzik pospo- lity, rogowacenie posłoneczne). Naświetlanie LED stanowi często uzupełnienie terapii przeciwtrą- dzikowej u młodych pacjentów. Stosowane w kombinacji z bliską podczerwienią doskonale spraw- dza się jako procedura uzupeł- niająca po zabiegach estetycz- nych i kosmetycznych, chroniąca skórę przed infekcjami, oraz re- dukująca rumień, obrzęki i przy- spieszająca regenerację skóry. W medycynie estetycznej naj- większą uwagę poświęcamy na zaoferowanie naszym klientkom zarówno rozwiązań przeciwsta- rzeniowych, jak i na profilaktykę anti-ageing. Jedną z możliwości zapobiegania klinicznym ob- jawom starzenia się skóry jest dołączenie światła LED do zabie- gów. Światło czerwone o długości 633 nm pochłaniane przez fibro- blasty indukuje syntezę kolagenu i proteoglikanów, a także reduku- je metaloproteinazy macierzy ze- wnątrzkomórkowej, czego efek- tem terapeutycznym jest szerokie działanie anti-ageing z natych- miastowo widocznym efektem i dodatkową poprawą nawilżenia i odżywienia skóry. EFEKTY, KTÓRYCH MOŻEMY SPODZIEWAĆ SIĘ PO TERAPII LED Wykorzystanie lampy LED około- zabiegowo przynosi wiele korzy- ści. W połączeniu z zabiegami es- tetycznymi, wspomaga poprawę ukrwienia i dotlenienie tkanek, a także wpływa korzystnie na procesy regeneracyjne i rewita- lizację skóry, pozwalając naszym klientom na szybszy powrót do codziennej aktywności. Aleksandra Grabowska Kosmetolog Skin Spa M: +48 730 134 922 M: +48 517 740 099 ul. Przyjaźni 12a 53-030 Wrocław Wyłączny dystrybutor W: Next >