< Previous28 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N znajdujące się w skórze właściwej i naskórku. Laser typu Q -Switch jest skuteczniejszy w usuwaniu plam soczewicowa tych, niż w przypadku hiperpigmentacji pozapalnych oraz ostudy. Do usuwania piegów oraz plam soczewicowatych u osób z fototypem typu IV stosuje się laser Nd-YAG typu Q-Switch, który wytwarza promieniowanie podczerwone o długości fali 1064 nm. Charakteryzuje się wysoką gęsto ścią energii i krótkim czasem trwania impulsu. Jego me chanizm działania polega na fotodermolizie melanocytów. Zielone światło o długości fali 510 nm emituje pulsacyjny laser barwnikowy (PDL). Stosowany jest do redukcji piegów, plam soczewicowatych oraz plam typu café-au-lait. Nie jest skuteczny do usuwania plam polekowych i pozapalnych zlokalizowanych w skórze właściwej. Jego działanie opiera się na fotodermolizie melaniny obecnej w naskórku. Laser aleksandrytowy typu Q-Switch wykazuje podobną skutecz ność do lasera rubinowego typu Q-Switch. Wytwarza falę świetlną o długości 755 nm i stosowany jest do redukcji plam soczewicowatych i plam typu café-au-lait [14]. Intensywne światło pulsacyjne IPL (Intense Pulse Laser) wykorzystuje światło w postaci rozproszonej szerokopa smowej wiązki. Jego długość fali mieści się w zakresie od 515 nm do 1200 nm [37]. IPL używane jest do usuwania zmian pigmentacyjnych znajdujących się w naskórku oraz skórze właściwej. Wykazuje pozytywne działanie w reduk cji piegów i plam soczewicowatych [14]. PROFILAKTYKA Filtry ochronne Oprócz wykonywania zabiegów kosmetologicznych w celu usunięcia hiperpigmentacji należy również pamiętać o profilaktyce. Najważniejszym aspektem jest stosowanie fotoprotekcji, ponieważ to promieniowanie UV przyczynia się do powstawania przebarwień, a także do ich pogłębie nia. W preparatach mających za zadanie ochronę przed promieniowaniem znajdują się filtry przeciwsłoneczne. Wyróżniamy filtry chemiczne oraz fizyczne, inaczej zwane mineralnymi [35]. Działanie filtrów chemicznych polega na pochłanianiu promieniowania UV, ponieważ pod wpływem jego ener gii grupa karboksylowa związków organicznych ulega izomeryzacji. W konsekwencji dochodzi do wytworzenia promieniowania długofalowego, które emitowane jest jako ciepło. Filtry organiczne chronią skórę przed działaniem promieniowania UVA oraz UVB, dzielimy je na filtry o wą skim, średnio szerokim i szerokim spektrum działania [4]. Filtry fizyczne, czyli mineralne nie penetrują w głąb na skórka, tylko tworzą na jego powierzchni warstwę ochron ną, dzięki której dochodzi do odbijania i rozpraszania ca łego zakresu promieniowania UV [35, 37]. Wskaźniki ochrony przeciwsłonecznej Najczęściej spotykanym wskaźnikiem jest SPF (Sun Protec- tion Factor), który ocenia skuteczność filtrów do ochrony przed promieniowaniem UVB [35]. Wartość wskaźnika SPF określa się jako stosunek minimalnej dawki promieniowa nia powodującego rumień na skórze chronionej filtrem, do minimalnej dawki promieniowania wywołującego rumień na skórze niechronionej [4]. Najwyższym wskaźnikiem stosowanym w Europie jest SPF 50+, który chroni skórę w 98%. Jeżeli rumień na skórze niechronionej pojawia się po 15 minutach, to stosując filtr SPF 20 wydłużymy czas jego powstania do 5 godzin [8]. Oprócz ochrony przed promieniowaniem UVB należy również pamiętać o promieniowaniu UVA, w tym celu wy korzystuje się kilka metod. Pierwszą z nich jest metoda bez pośredniej pigmentacji – IPD (Immediate Pigment Darkening). Polega na ocenie natychmiastowego przyciemnienia skó ry, wywołanego promieniowaniem UVA. Występuje u osób z fototypem II, III i IV, u których dochodzi do oksydacji me lanin lub ich prekursorów [4]. Oznaczenie IPD 90 oznacza 90% skuteczność ochrony przed promieniowaniem UVA [35]. Następny wskaźnik dotyczy trwałej pigmentacji – PPD (Persistent Pigment Darkening), która związana jest z opale nizną opóźnioną. PPD porównuje intensywność powstałej opalenizny opóźnionej po ekspozycji na promieniowanie UVA bez zastosowania filtra, a także z jego użyciem [8]. Ko lejny wskaźnik to PFA (Protection Factor UVA), który ocenia powstałą opaleniznę lub rumień w przeciągu 24 godzin od ekspozycji na promieniowanie UVA [4]. Preparaty fotoochronne należy aplikować na skórę 20- 30 minut przed ekspozycją na promieniowanie UV. Dodat kowo wskazane jest powtarzanie tej czynności co 2-3 go dziny, ponieważ w trakcie ekspozycji na słońce preparaty tracą swoją skuteczność [37]. Podczas stosowania filtrów przeciwsłonecznych trzeba również pamiętać o ilości apli kowanego preparatu. Na obszar głowy i szyi, ramię prawe oraz ramię lewe należy użyć więcej niż połowę łyżeczki na każde z tych miejsc [37]. Natomiast na okolice grzbietu, kończyny dolnej lewej, kończyny dolej prawej i klatki pier siowej należy zastosować ilość preparatu, która nie będzie mniejsza od pojemności łyżki stołowej [8]. WYNIKI PRZEPROWADZONEGO BADANIA Materiały i metody Badanie zrealizowano w celu uzyskania wiedzy o świa domości społeczeństwa na temat hiperpigmentacji oraz metod ich niwelowania. Badanie zostało przeprowadzone w marcu 2020 roku za pomocą formularza ankietowego utworzonego w formie Formularza Google. Link do an kiety został udostępniony jako post publiczny na portalu Facebook. Ankieta zawierała 20 pytań jednokrotnego oraz wielokrotnego wyboru. 29 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N Grupa badawcza Ankietę uzupełniły 132 osoby, w tym 120 (90,9%) osób sta nowiły kobiety i 13 (9,1%) osób stanowili mężczyźni. Ankie towani zostali podzieleni na pięć grup wiekowych. Najwię cej odpowiedzi udzieliły osoby między 20 a 29 rokiem życia, ponieważ było ich aż 66 (50%). Następna grupa dotyczyła przedziału wiekowego między 30 a 39 rokiem życia, było ich 49 (37,12%). W przedziale wiekowym między 40 a 50 ro kiem życia wzięło udział 13 osób (9,85%), natomiast poniżej 20 roku życia udział wzięły 3 osoby (2,27%). W ostatnim przedziale wiekowym, który dotyczył osób powyżej 50 roku życia na pytanie odpowiedziała 1 osoba (0,76%). WYNIKI Znajomość zjawiska hiperpigmentacji ankietowanych zbada no za pomocą pytania wielokrotnego wyboru. Z własnego do świadczenia o przebarwieniach wiedziały 52 osoby (35,62%), natomiast nigdy o nich nie słyszały aż 43 osoby (29,45%). Od powiedź dotyczącą czasopism, reklam i internetu wybrało 29 osób (19,86%), a najmniej, czyli 22 osoby (15,07%) słyszały o hiperpigmentacjach od swoich znajomych (Rys. 1). 52 osoby 43 osoby 29 osób 22 osoby Tak, wiem z własnego doświadczenia Nie Tak, z czasopism, reklam, Internetu Tak, od swoich znajomych Rys. 1 Znajomość pojęcia hiperpigmentacji wśród respondentów Źródło: Opracowanie własne Na pytanie o zmagania się ankietowanych z hiperpigmen tacjami – 62 osoby (46,97%) odowiedziały, że dotyczy ich ten problem. Natomiast 42 osoby (31,82%) nie mają takie go problemu. Pozostałe 28 osób (21,21%) nie wie czy się z nimi zmaga (Rys. 2). 62 osoby 42 osoby 28 osób Tak Nie Nie wiem Rys. 2 Informacja dotycząca występowania hiperpigmentacji u ankietowanych Źródło: Opracowanie własne Pytanie dotyczące rodzaju posiadanych przez probantów hiperpigmentacji było pytaniem wielokrotnego wyboru. Z danych wynika, że 26 osób (16,68%) posiada przebar wienia posłoneczne, natomiast 23 osoby (14,74%) zmaga ją się z hiperpigmentacjami pozapalnymi/pourazowymi. Kolejne 22 osoby (14,1%) zaznaczyły odpowiedź dotyczącą przebarwień hormonalnych (m.in. ostuda, rogowacenie ciemne), a 21 ankietowanych (13,46%) oznajmiło, że zma gają się z przebarwieniami genetycznymi (m.in. piegi, pla my soczewicowate). Pozostałe 62 osoby (39,74%) stwierdzi ły, że ten problem ich nie dotyczy (Rys. 3). 26 osób 23 osoby 22 osoby 21 osób 62 osoby Posłoneczne Pozapalne/po urazowe Hormonalne Genetyczne Nie dotyczy Rys. 3 Określenie rodzaju hiperpigmentacji występujących wśród osób badanych Źródło: O pracowanie własne Następne pytanie miało określić lokalizację występują cych przebarwień na ciele i było ono wielokrotnego wybo ru. Większość osób, bo aż 63 (31,19%) stwierdziło, że pro blem z jakim się zmagają występuje na twarzy. Następnie z odpowiedzi wynika, że 20 ankietowanych (9,9%) posiada hiperpigmentacje na rękach, a na dekolcie nieznacznie mniej, bo 19 osób (9,4%). Odpowiedź dotyczącą występo wania przebarwień na plecach zaznaczyło 18 osób (8,91%). W tej samej ilości, czyli po 10 osób (4,95%) przebarwienia zlokalizowane są u respondentów na nogach oraz na brzu chu. Tylko jedna osoba zaznaczyła inną lokalizację, którą okazały się być pachwiny i pośladki. Reszty ankietowa nych, tj. 61 osób (30,2%) pytanie nie dotyczy (Rys. 4). 63 osoby 20 osób 19 osób 18 osób 10 osób 10 osób 1 osoba Twarz Ręce Dekolt Plecy Nogi Brzuch Inna 010203040506070 Rys. 4 Lokalizacja przebarwień na ciele respondentów Źródło: Opracowanie własne Kolejne pytanie miało na celu stwierdzenie czy osoby zma gające się z hiperpigmentacjami korzystają z pomocy profe sjonalistów. Było to pytanie wielokrotnego wyboru. Wyniki ankiety pokazały, że 30 osób (21,28%) skorzystało z pomocy kosmetologa, natomiast 14 osób (9,93%) oznajmiło, że nigdy nie korzystało z usług profesjonalistów, ale starali się sami zlikwidować problem. Z pomocy dermatologa skorzystało 9 osób (6,38%), a pozostali, czyli 88 osób (62,41%) nigdy nie korzystało z porad profesjonalistów (Rys. 5).30 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N 30 osób 14 osób 9 osób 88 osób Tak, z usług kosmetologa Nie, starałem/am się sam/sama zlikwidować problem Tak, z usług dermatologa Nie, nigdy 050100 Rys. 5 Informacja czy ankietowani korzystali z usług profesjonalistów w celu usunięcia hiperpigmentacji, jeżeli tak to z jakich usług Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety Przeprowadzona ankieta również pozwoliła określić, ja kie zabiegi są najczęściej wybierane w celu zlikwidowania przebarwień, to pytanie zawierało możliwość wielokrot nego wyboru. Okazało się, że najchętniej przy niwelowa niu hiperpigmentacji wybierana jest terapia kwasami, dotyczyła ona 31 osób (20%). Na drugim miejscu 15 osób (9,67%) wybrało mikrodermabrazję/dermabrazję. Terapia laserem dotyczyła 9 osób (5,81%), natomiast wprowadza nie substancji rozjaśniających za pomocą urządzeń wybra ły 4 osoby (2,58%). Zaraz po nich 3 osoby (1,94%) wybrały IPL. Inny rodzaj niwelowania przebarwień (antybiotyki, kremy) dotyczył również 3 osób (1,94%). Kolejnych 90 osób (58,06%) pytanie nie dotyczyło (Rys. 6). 31 osób 15 osób 9 osób 4 osoby 3 osoby 3 osoby 90 osób Kwasy Mikrodermabraza/dermabraza Laser Wprowadzanie substancji… IPL Inne Nie dotyczy 020406080100 Rys. 6 Najczęściej wybierane zabiegi w celu usunięcia przebarwień skórnych Źródło: Opracowanie własne Na pytanie o zastosowaniu u ankietowanych terapii łączonej podczas zabiegów, 15 osób (11,36%) stwierdziło, że nie wie, czy taka terapia miała miejsce. 114 osób nigdy nie miało te rapii łączonej, a tylko 3 osoby (2,27%) zostały jej poddane. Jako przykłady zostały podane: 1. Terapia kwasami + lampa LED + infuzja tlenowa, 2. Kwasy + witamina C + mezoterapia, 3. Oczyszczanie + kwas migdałowy (Rys. 7). 15 osób 114 osób 3 osoby Nie wiem Nie Tak 050100150 Rys. 7 Ilość ankietowanych, którzy zostali poddani terapii łączonej Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety Pytanie dotyczące kwasów miało na celu scharakteryzo wanie po jakie z nich sięgano podaczs terapii likwidującej hiperpigmentacje. Było to pytanie wielokrotnego wybo ru. Najwięcej osób, bo 11 (7,69%) zanznaczyło odpowiedź dotyczącą kwasu azelainowego. Natępnie 10 osób (6,99%) wybrało kwas glikolowy. Na trzcecim miejscu znalazł się kwas salicylowy z 9 głosami (6,29%), a na czwartym kwas migdałowy, który wskazało 8 osób (5,59%). 6 ankietowa nych (4,2%) wybrało kwas mlekowy. 3 osoby (2,1%) sto sowały kwas ferulowy. Na przedostatnim miejscu znalazł się kwas TCA z 2 głosami (1,4%), a na ostatnim kwas kojo wy, który wskazała tylko 1 osoba (0,7%). Reszty osób – 93 (65,04%) pytanie to nie dotyczyło (Rys. 8). 11 osób 10 osób 9 osób 8 osób 6 osób 3 osoby 2 osoby 1 osoba 93 osoby Kwas azelainowy Kwas glikolowy Kwas salicylowy Kwas migdałowy Kwas mlekowy Kwas ferulowy Kwas TCA Kwas kojowy Nie dotyczy 020406080100 Rys. 8 Najchętniej wybierane kwasy podczas terapii likwidującej przebarwienia Źródło: Opracowanie własne Kolejne pytanie dotyczyło wyboru lasera jaki został uży ty podczas zabiegu w celu usunięcia przebarwień, jest to pytanie wielokrotnego wyboru. 5 osób (3,79%) stwierdziło, że nie wie jaki laser został użyty w gabinecie kosmetolo gicznym lub dermatologicznym. Laser CO 2 został wybrany przez 4 osoby (3,03%). Laser rubinowy użyto w przypad ku 2 osób (1,51%), laser Nd-Yag również wybrały 2 osoby (1,51%). Tylko 1 osoba (0,76%) miała przeprowadzoną te rapię laserem aleksandrytowym. Reszty ankietowanych, czyli 118 osób pytanie to nie dotyczyło (Rys. 9).31 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N 5 osób 4 osoby 2 osoby 2 osoby 1 osoba 118 osób Nie wiem Laser CO 2 Laser rubinowy Laser Nd-Yag Laser aleksandrytowy Nie dotyczy 050100150 Rys. 9 Najczęściej wybieralne lasery podczas terapii niwelującej hiperpigmentacje Źródło: Opracowanie własne Następne dane pozwoliły określić jakie urządzania do wprowadzenia substancji rozjaśniających zostały wybra ne w celu zniwelowania przebarwień. Było to pytanie wie lokrotnego wyboru. Spośród wszystkich ankietowanych 6 osób (4,55%) było poddanych sonoforezie. Drugim wy borem okazała się być infuzja tlenowa, wybrało ją 5 osób (3,79%) oraz mezoterapia z tą samą liczbą, stanowiącą 5 osób (3,79%). Zaraz po nich 3 osoby (2,27%) wybrały jonoforezę. Kolejne 2 osoby (1,51%) miały zastosowaną elektroporację. Tylko 1 osoba (0,76%) miała wprowadzone substancje rozjaśniające za pomocą dermapena. 110 osób (83,33%) pytanie to nie dotyczyło (Rys. 10). 6 osób 5 osób 5 osób 3 osoby 2 osoby 1 osoba 110 osób Sonoforeza Infuzja tlenowa Mezoterapia Jonoforeza Elektroporacja Dermapen Nie dotyczy 020406080100120 Rys. 10 Najchętniej wybierane urządzenia do wprowadzania substancji rozjaśniających pod- czas zabiegu Źródło: Opracowanie własne Zadane pytanie pozwoliło określić czy osoby, u których wy stępują hiperpigmentacje, korzysta z produktów z substan cjami rozjaśniającymi i od jakiego czasu je stosują. Więk szość z ankietowanych, bo 69 osób (52,27%) nie korzysta z takich produktów, natomiast 33 osoby (25%) nie wiedzą, czy takie substancje się w nich znajdują. 17 osób (12,88%) od zawsze stosuje w swojej codziennej pielęgnacji produkty z substancjami rozjaśniającymi, natomiast 13 osób (9,85%) od momentu przeprowadzonej terapii (Rys. 11). 69 osób 33 osoby 17 osób 13 osoby Nie Nie wiem Tak, od zawsze Tak, od momentu terapii Rys. 11 Stosowanie w codziennej pielęgnacji produktów, które w swoim składzie zawierają substancje rozjaśniające Źródło: Opracowanie własne Kolejne z pytań dotyczyło wyboru substancji, które uży wane są przez ankietowanych w walce z przebarwieniami. Jest to pytanie wielokrotnego wyboru. Z wyników możemy wywnioskować, że najwięcej osób, bo jest ich aż 35 (20%) stosuje witaminę C, natomiast 26 osób (14,88%) wybiera witaminę A. Wśród ankietowanych 8 osób (4,57%) nie wie czy w ich produktach znajdują się substancje rozjaśniają ce. Kolejne 7 osób (4%) stosuje rumianek, następnie 5 osób (2,86%) wykorzystuje w swojej pielęgnacji zieloną herba tę. 3 osoby (1,71%) korzystają z rozjaśniającego działania lukrecji. Odpowiedź zatytułowaną „Inne” wybrały także 3 osoby (1,71%). Ekstrakt z soi wybrały 2 osoby (1,14%), podobnie jak w przypadku ekstraktu z brzozy, który rów nież został wybrany przez 2 ankietowanych (1,14%). Każda z odpowiedzi, tj. seryna, sulimaryna, arbutyna, suszone liście morwy, hydrochinon oraz mandarynka japońska otrzymała po jednym głosie (0,57%). 78 osób (44,57%) stwierdziło, że ten tematach ich nie dotyczy (Rys. 12). 35 osób Witamina C Witamina A Nie wiem Rumianek Zielona herbata Lukrecja Ekstrakt z soi Inne Ekstrakt z brzozy Seryna Sulimaryna Arbutyna Suszone liście morwy Hydrochinon Mandarynka japońska Nie dotyczy 020406080100 26 osób 8 osób 7 osób 5 osób 3 osoby 2 osoby 3 osoby 2 osoby 1 osoba 1 osoba 1 osoba 1 osoba 1 osoba 1 osoba 78 osób Rys. 12 Najczęściej wybierane substancje w celu zniwelowania hiperpigmentacji Źródło: Opracowanie własne Odpowiedzi na pytanie, które dotyczyło stosunku ankie towanych do uzyskach efektów po wykonanych zabiegach wykazały, że 15 osób (11,36%) było zadowolonych, ale nie w 100%. Nieznaczenie mniej, bo 14 osób (10,61) stwierdziło, 32 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N że efekt jest akceptowalny. 11 osób (8,33%) nie zauważyło rezultatu, natomiast 6 osób (4,55%) było bardzo zadowolo nych z ostatecznego wyniku. Pozostałych 86 osób (65,15%) pytanie nie dotyczy (Rys. 13). 15 osób 14 osób 11 osób 6 osób 86 osób Tak, ale nie w 100% Może być Nie Tak, bardzo Nie dotyczy 050100 Rys. 13 Stosunek ankietowanych do uzyskanych efektów po zastosowanych zabiegach Źródło: Opracowanie własne Kolejne z pytań miało za zadanie określić, czy ankietowani stosują prawidłową pielęgnację domową. 37 osób (28,03%) stwierdziło, że zawsze stosuje zalecaną pielęgnację, 29 an kietowanych (21,97%) zaznaczyło odpowiedź „czasami”, natomiast 10 osób (7,58%) nie stosuje się do zaleceń. Resz tę osób, czyli 56 (42,42%) pytanie nie dotyczy (Rys. 14). 37 osób 29 osób 10 osób 56 osób Tak, zawsze Tak, czasami Nie Nie dotyczy 0204060 Rys. 14. Stosowanie prawidłowej pielęgnacji domowej przez respondentów Źródło: Opracowanie własne Kolejne pytanie miało na celu sprawdzenie czy respon denci korzystają na co dzień z filtrów przeciwsłonecznych. Najwięcej, czyli 57 osób (43,18%) stwierdziło, że używa filtrów tylko latem. 22 osoby (16,67%) używają czasami, a także ta sama liczba osób, czyli 22 (16.67%) nigdy z nich nie korzysta. Filtry SPF 30 stosuje 13 osób (9,85), a filtry SPF 50 11 osób (8,33%). Tylko 7 osób (5,3%) używa filtra SPF 8 (Rys. 15). 57 osób 22 osoby 22 osoby 13 osób 11 osób 7 osób Tylko latem Czasami Nie, nigdy Tak, filtr SPF 30 Tak, filtr SPF 50 Tak, filtr SPF 8 0102030405060 Rys. 15 Używanie na co dzień filtrów przeciwsłonecznych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety Przedostatnie pytanie miało za zadanie określenie sto sunku ankietowanych względem jakości ich życia z hiper pigmentacjami. 30 osób (22,73%) uważa, że przebarwienia w małym stopniu miały wpływ na ich jakość życia. Dodatko wo taka sama liczba osób, tj. 30 (22,73%) stwierdziła, że nie miało to na nie wpływu. Całkowitą pewność siebie straciło 8 osób (6,06%). Tyle samo ankietowanych, czyli 8 osób (6,06%) nie wiedzą czy miały wpływ na ich jakość życia. Pozostałych 56 osób (42,42%) pytanie nie dotyczyło (Rys. 16). 8 osób 30 osób 30 osób 8 osób 56 osób Tak, straciełem/am pewność siebie Tak, ale w małym stopniu Nie Nie wiem Nie dotyczy 0204060 Rys. 16 Stosunek ankietowanych względem jakości życia z przebarwieniami Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety Ostatnie pytanie miało na celu określenie jakości życia re spondentów po zniwelowaniu hiperpigmentacji. 19 osób (14,39%) stwierdziło, że w niewielkim stopniu zmieniła się ich jakoś życia, natomiast 17 osób odpowiedziało, że nic nie musiało się zmieniać. 7 osób (5,3%) całkowicie odzyskało pewność siebie. Nikt z ankietowanych nie zaznaczył od powiedzi, że nigdy nie musiał odzyskiwać pewności siebie. Reszty osób, tj. 89 (67,43%) pytanie nie dotyczyło (Rys. 17). 7 osób 19 osób 17 osób 89 osób Tak, odzyskałem/am pewność siebie Tak, w małym stopniu Nie, nie musiała się zmieniać Nie dotyczy 020406080100 Rys. 17 Opinia respondentów na temat poprawy jakości życia po zniwelowaniu hiperpigmentacji Źródło: Opracowanie własne33 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N WNIOSKI I DYSKUSJA Odpowiedzi uzyskane za sprawą przeprowadzonej ankiety wykazały, że dla większości osób pojęcie hiperpigmentacji jest znane. Prawie połowa ankietowanych wie, że zmagała się z przebarwieniami. Najwięcej osób posiadało przebarwienia posłoneczne, natomiast najmniej hiperpigmentacje poleko we. Jednak niespełna 40% badanych stwierdziła, odpowia dając na pytanie trzecie, iż problem konkretnych przebar wień ich nie dotyczy. Może wynikać to bardziej z niewiedzy na temat nazewnictwa rodzajów hiperpigmentacji, aniżeli z rzeczywistego stanu skóry. Wskazuje to na konieczność edukacji społeczeństwa na temat przyczyn przebarwień i po wstania w tego powodu zmian skórnych. Znaczna ilość respondentów określiła twarz jako głów ne miejsce występowania problemu, co może być związa ne z jej ekspozycją na promieniowanie UV. Osoby badane w celu usunięcia przebarwień korzystały głównie z pomocy kosmetologów. Taka odpowiedź może sugerować łatwiej szy dostęp do wizyty w gabinecie kosmetologicznym w po równaniu do dermatologicznego. Wyniki ankietowanych wykazały, że najwięcej wykonuje się zabiegów z kwasami. Prawdopodobnie wynika to z ich skuteczności i uzyskania zadawalających rezultatów przy dość małej inwazyjności w porównaniu do na przykład laseroterapii. Badania wy kazują skuteczność w stosowaniu kwasów. Dotyczy to ich kwaśnego odczynu, który działa w sposób hamujący na tyrozynazę oraz właściwości keratolitycznych. Zabiegi z za stosowaniem kwasów nie powodują również mocnych skut ków ubocznych [5]. Ankietowani odpowiedzieli, że do prze prowadzonych zabiegów wykorzystywany był głównie kwas azelainowy, glikolowy i salicylowy, uznawane za powierzch niowe lub średniogłębokie, co niewątpliwie wpływa na po pularność ich wykorzystania w terapiach gabinetowych. Prawie większość respondentów nie miała terapii łączo nej lub o tym nie wie. Taka metoda pracy wymaga niezwy kłego doświadczenia od operatora zabiegowego, a także wiąże się z intensywniejszymi skutkami ubocznymi w po staci rumienia lub podrażnienia. Terapie łączone wykorzy stujące aparaturę i peelingi chemiczne wykazują większą skuteczność względem pojedynczych terapii [41]. Także badania z zastosowaniem terapii łączonych przy próbie redukcji przebarwień wyraźnie wskazują na większe niedogodności ze strony pacjentów w przypadku terapii skojarzonej kwasu glikolowego z kwasem trójchloroocto wym, niż w monoterapiach [42]. Przedstawienie pacjento wi przed zabiegiem dość dużych niedogodności mogących towarzyszyć terapiom łączonym może być zniechęcające. Bardzo mała ilość badanych korzystała z terapii wyko rzystującej laser. Może być spowodowane ceną zabiegów lub brakiem dostępności. Pomimo, iż badania naukowców udowadniają wysoką skuteczność użycia laserów oraz IPL w celu redukcji hiperpigmentacji [43], tylko nieliczni re spondenci korzystali z tych metod. Ponadto w odpowiedzi na ankiety badań towarzyszących zabiegom z zakresu lase roterapii, 80% respondentów potwierdziło, że wystarczyła jedna lub dwie sesje do osiągnięcia odpowiedniego efektu [42]. Duży stopień ingerencji w powłoki skórne i możliwe powikłania zdecydowanie zmniejszają popularność laseru jako metody walki z przebarwieniami. Niektóre z badanych osób miały wprowadzane substan cje rozjaśniające za pomocą urządzeń, np. sonoforezy. Skuteczność takich zabiegów potwierdzają wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców u osób zmagających się z przebarwieniami [31]. Pozytywny wpływ na redukcję przebarwień wykazuje również mikrodermabrazja powo ływana w artykułach naukowych, po zastosowaniu której efekty widoczne są po trzech lub czterech zabiegach [42]. Przeprowadzone badania potwierdzają odpowiedzi ankie towanych, ponieważ na drugim miejscu, po urządzeniach wprowadzających substancje znalazła się mikroderma brazja. Wyraźnie da się również zauważyć w badaniu ten dencję do wyboru zabiegów aparaturowych o mniejszej inwazji i możliwych skutkach ubocznych. Obawa o później szy wygląd, który może ulec pogorszeniu może być czynni kiem decydującym przy wyborze zabiegu. Głównym celem podjęcia się terapii, jak wskazują naukowcy jest zazwyczaj poprawa wyglądu skóry [44], gdyż jak wspomnieli badani w ankiecie istniejące przebarwienia skórne pogarszają ja kość ich życia codziennego. Zdecydowana część ankietowanych nie stosuje produk tów, które w swoim składzie zawierają substancje rozja śniające, jeżeli jednak ich używają, to głównie wybierają witaminę A oraz C. Wiąże się to z największą popularnością tych preparatów oraz ich działaniem. Są one silnymi anty oksydantami, które wykazują działanie depigmentacyjne oraz przeciwstarzeniowe. Ankietowani byli zadowoleni z efektów jakie osiągnęli po terapii. Dodatkowo większość z nich stosowała prawidłową pielęgnację domową. Ankie towani na co dzień rzadko korzystają z filtrów przeciwsło necznych, przeważnie używają ich tylko latem. Naukowcy w swoich licznych pracach udowadniają negatywny wpływ promieniowania UV na skórę. Niestosowanie fotoprotekcji wpływa na pojawianie się przebarwień, a także na pogłę bianie się ich [45]. Pojawienie się hiperpigmentacji u osób badanych miało wpływ na ich jakoś życia. W mniejszym lub w większym stopniu stracili pewność siebie, ponieważ problemy skórne mają wpływ nie tylko na estetykę, ale także na psychikę, i to, jak się ze sobą czujemy. Zniwelo wanie hiperpigmentacji jednoznacznie poprawia komfort życia. Liczne badania potwierdzają wyniki ankiety, ponie waż osoby po zlikwidowaniu problemu odczuwają większe zadowolenie z życia oraz czują się bardziej swobodnie [46]. Ponadto poprawa wyglądu pomaga im w relacjach mię dzyludzkich. Większość osób badanych przyznało, że po wykonanych zabiegach poprawiło się ich zdanie na temat własnego wyglądu i wartości.34 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N Przeprowadzona ankieta udowodniła, że społeczeństwo zmaga się z hiperpigmentacjami. Jesteśmy na tyle świado mi, że korzystamy z usług profesjonalistów lub próbujemy je zniwelować sami. Wybierane metody niwelowania hi perpigmenatcji w większości pokrywają się z przeprowa dzonymi badaniami naukowców. Niestety wiedza na temat filtrów przeciwsłonecznych w dalszym ciągu nie jest za dawalająca i powinna zostać zmieniona, ponieważ to ona może determinować powstawanie problemów skórnych. PODSUMOWANIE W celu usunięcia hiperpigmenatcji ważne jest ustalenie pod łoża oraz określenie głębokości na jakiej się znajdują. Pozna nie tych dwóch czynników umożliwia dobranie odpowied nich zabiegów, które będą wykazywały pozytywne działanie na redukcję hiperpigmenatcji. Na rynku obecne są liczne substancje wykazujące działanie rozjaśniające, które cha rakteryzują się określonym działaniem. Należy również pa miętać o odpowiednio dobranej pielęgnacji oraz fotoprotekcji. Niestety pomimo nowych badań udowadniających negatyw ny wpływ promieniowania UV na skórę, dużo osób zapomi na o stosowaniu preparatów z filtrami. Należy pamiętać, że stosowanie prawidłowej pielęgnacji może przyczynić się do zniwelowania problemów skórnych. W tym celu, wskazane jest dobranie kosmetyków, które w swoim składzie zawiera ją składniki depigmentacyjne. W gabinetach kosmetologicz nych możliwe jest zastosowanie pojedynczych oraz łączonych terapii. Przedstawione wyniki wykazują, że wiele osób zma ga się z hiperpigmentacjami lub zna osoby, których dotyczy ten problem. W gabinetach kosmetologicznych stosowane są zabiegi z zastosowaniem kwasów, ponieważ ich działanie wy kazuje pozytywne efekty w leczeniu. Ponadto cena zabiegów (w porównaniu z użyciem laserów) jest niższa, co również może przyczyniać się do wyboru tej formy redukcji przebar wień. Po zredukowaniu zmian skórnych u osób zmagających się z nimi, widoczne są również zmiany w ich zachowaniu – zmiany wpływają na pozytywne postrzeganie siebie w oto czeniu. W związku z tym ważne jest, aby w maksymalnym stopniu nie dopuścić do powstania i rozwoju hiperpigmen tacji, ponieważ mają one wpływ nie tylko na poczucie naszej estetyki, ale także na poczucie własnej wartości. BIBLIOGRAFIA 1. Rzepka Z, Buszman E, Beberok A, Wrześniok D. Od tyrozyny do melaniny: ścieżki sygnalizacyjne i czynniki regulujące melanogenezę. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej. 2016;70:695-708. 2. Drukała J, Bobis S, Żabińska-Płazak E, Wojas-Pelc A. Molekularne podłoże za burzeń pigmentacji w chorobach skóry. Przegląd Lekarski. 2009;66(3):145-149. 3. Rok J, Otręba M, Buszman E, Wrześniok D. Melanina – z melanocytu do kera tynocytu, czyli jak przebiega transport melaniny w skórze. Annales Academiae Medicae Silesiensis. 2012;66(1):60-66. 4. Engler-Jastrzębska M, Kamm A. Molekularne podstawy pigmentacji skóry. Etio logia i profilaktyka hiperpigmentacji. Kosmetologia Estetyczna. 2019;8(3):275-284. 5. Kilian-Pięta E, Hoppe M. Wpływ melanogenezy na powstawanie przebarwień. Kosmetologia Estetyczna. 2019;8(4):419-422. 6. Ata P, Majewski S. Mechanizmy pigmentacji skóry. Przegl Dermatol. 2013;100:184-188. 7. Otręba M, Rok J, Buszman E, Wrześniok D, Regulacja melanogenezy: rola cAMP i MITF. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej. 2012;66:33-40. 8. Noszczyk M. Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska. Warszawa: Wyd. PZWL;2010,2011,2012. 9. Spodzieja M, Goździalska A, Jaśkiewicz J. Zmiany hiperpigmentacyjne jako niepo żądany efekt działania wybranych leków. Państwo i Społeczeństwo. 2014;1(14):71-83. 10. Marczyńska D, Przybyło M. Melanocyty – komórki barwnikowe o wielu obli czach. Kosmos. 2013;62(4):491-499. 11. Placek W. [red.] Kosmetologia i Farmakologia Skóry. Warszawa: Wyd. PZWL;2006. 12. Padlewska K. [red.] Dermatologia estetyczna. Warszawa: Wyd. PZWL;2013. 13. Fitzpatrick TB. The validity and practicality of sun-reactive skin types I thro ugh VI. Archives of Dermatology. 1988;124(6):869-871. 14. Morąg M. Ocena właściwości kosmetycznych ekstraktu z liści sierpika pięciolistnego w pielęgnacji skóry z przebarwieniami. Rozprawa doktorska, Poznań 2012. 15. Jabłońska S, Majewski S. Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. War szawa: Wyd. PZWL;2005,2006,2008,2010. 16. Kubiak M, Rotsztejn H. Wpływ zmian hormonalnych u kobiet na występowanie zaburzeń pigmentacji skóry. Przegląd menopauzalny. 2012;3:228-232. 17. Stuła M, Strzelec B, Gawryś J. Wpływ doustnych środków antykoncepcyjnych na stan skóry. Kosmetologia Estetyczna. 2019;8(1):65-71. 18. Miękoś-Zydek B, Czyż P, Kaszuba A. Zaburzenia pigmentacji skóry – przebar wienia. W: Adamski Z, Kaszuba A. [red.] Dermatologia dla kosmetologów. Wro cław: Wyd. Elservier Urban & Partner;2008.Park JY, 19. Park JH, Kim SJ, Kwon JE, Kang HY, Lee ES, Kim YC. Two histopathological pat terns of postinflammatory hyperpigmentation: epidermal and dermal. Journal of Cutaneous Pathology. 2007;44(2):118-124. 20. Bojarowicz H, Bartnikowska N. Kosmetyki ochrony przeciwsłonecznej. Część I. Filtry UV oraz ich właściwości. Problemy Higieny i Epidemiologii. 2014;95(3):596-601. 21. Wołowiec J, Dadej I. Rola UVA w patologii skóry. Postępy dermatologii i Alergologii. 2003;10(1):170-175. 22. Costin G, Hearing V. Human skin pigmentation: melanocytes modulate skin color in response to stress. FASEB Journal. 2007;21:976-994. 23. Kapuścińska A, Nowak I. Zastosowanie kwasów organicznych w terapii trądziku i przebarwień skóry. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej. 2015;69:374-383. 24. Nikiel A. Przegląd surowców roślinnych o działaniu fotouczulającym i fototok sycznym. Kosmetologia Estetyczna. 2017;6(3):231-238. 25. Tam I.,Stepien K. Melanocytes - immunocompetent pigmented cells. Postępy Dermatologii i Alergologii. 2007; 24(4):188-193. 26. Zasada M. Substancje biologicznie czynne stosowane w rozjaśnianiu hiperpig mentacji skóry. Kosmetologia Estetyczna 2016;5(5):467-473. 27. Solano F, Briganti S, Picardo M, Ghanem G. Hypopigmenting agents: an upda ted review on biological, chemical and clinical aspects. Pigment Cell Research 2006;19(12):550-571. 28. Parvez S, Kang M, Chung H, Cho C, Hong M, Shin M, Bae H. Survey and Me chanism of Skin Depigmenting and Lightening Agents. Phytotherapy Research. 2006;20(11):921-934. 29. Draelos Z. Skin lightening preparations and the hydroquinone controversy. Dermatologic Therapy. 2007;20(10):308-313. 30. Chang T. An Updated Review of Tyrosinase Inhibitors. International Journal of Molecular Sciences. 2009;10(6):2440-2475. 31. Briganti S, Camera E, Picardo M. Chemical and Instrumental Approaches to Treat Hyperpigmentation. Pigment Cell & Melanoma Research. 2003;16(1):101-110. 32. Engler-Jastrzębska M, Musiał C, Kamm A. Metody niwelowania hiperpigmen tacji skóry w świetle nowych doniesień naukowych. Kosmetologia Estetyczna. 2019;8(5):553-560. 33. Kilian-Pięta E. Witamina C jako niezbędny składnik dla skóry człowieka oraz czynniki determinujące jej wchłanianie. Kosmetologia Estetyczna. 2019;8(1):25-30. 34. Molski M. Chemia piękna. Warszawa: Wyd. PWN;2012. 35. Adamski Z, Kaszuba A. Dermatologia dla kosmetologów. Wyd. 2. Wrocław: Edra Urban & Partner;2010. 36. Jankowiak W, Imieliski W, Janeba-Bartoszewicz E. Zastosowanie kwasu mig dałowego w peelingu kosmetycznym. Kosmetologia Estetyczna. 2016;5(1):57-60. 37. Padlewska K. Medycyna Estetyczna i Kosmetologia. Warszawa: Wyd. PZWL;2014. 38. Stasiorowska S, Rodak I. Chemoeksfoliacja w gabinecie kosmetologicznym. Ko- smetologia Estetyczna. 2020;9(2):199-210. 39. Gaweł E, Urtnowska-Joppek K. Mezoterapia mikroigłowa – aparatura oraz wskazania. Kosmetologia Estetyczna. 2019;8(5):607-611. 40. Tazbir M, Pastuszka M, Kaszuba A. Rola mezoterapii w medycynie estetycznej. Acta Clinica et Morphologica. 2010;13(1):29-32. 41. Cotellessa C, Peris K, Fargnoli M.C, Mordenti C, Giacomello R.S, Chimenti S. Microabrasion versus microabrasion followed by 15% trichloroacetic acid for treatment of cutaneous hyperpigmentations in adult females. Dermatol Surg. 2003;29:352-356. 42. Lizak A, Załęska I, Matuła A, Morawiec M, Wasylewski M. Ocena skuteczności preparatów i zabiegów kosmetycznych u osób z przebarwieniami skóry twarzy. Kosmetologia Estetyczna. 2018;7(3):255-262. 43. Burdzy D, Ozga D, Kosydar-Bochenek J, Burdzy K, Lewandowski B. Zastosowa nie laserów w terapii wybranych problemów skórnych. Przegląd metod. Kosme- tologia Estetyczna. 2017;6(6):645-652. 44. Maymone MBC, Neamah HH, Wirya SA, Patzelt NM, Secemsky EA, Zancana ro PQ, Vashi NA. The impact of skin hyperpigmentation and hyperchromia on quality of life: A cross-sectional study. J Am Acad Dermatol. 2017;77(4):775-778. 45. Wołowiec J, Dadej I. Rola UVA w patologii skóry. Postępy Dermatologii i Alergologii. 2003;3:170-175. 46. Głowacka M. Ocena jakości życia pacjentów przed i po wybranych zabiegach z zakresu medycyny estetycznej. Rozprawa doktorska, Poznań 2011.4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 35 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P KROK 1 – DEMAKIJAŻ Do demakijażu i oczyszczenia skóry twarzy, szyi i dekoltu re komendujemy żel micelarny Caviar Micellar Gel, do pielęgna cji skóry dojrzałej. Nanieś żel z odrobiną wody na twarz i de likatnie masuj, aż do usunięcia resztek makijażu. Zmyj przy po mocy chusty zabiegowej. KROK 2 – TONIZACJA Aby przywrócić skórze właściwe pH i przygotować ją na przyję cie składników aktywnych, ko nieczna jest tonizacja. Caviar Micellar Tonic redukuje uczucie ściągnięcia skóry, łagodzi po drażnienia i nadaje świeżości. Nanieś produkt bezpośrednio na skórę twarzy – delikatnie wklep lub obficie skrop wacik i dokładnie przetrzyj nim skórę. KROK 3 – SERUM W niewielkiej miseczce przygotuj serum. Połącz dwie ampułki Po wer Serum + 100% VIT C AA2G™, a następnie nałóż na skórę i po zostaw na 2 minuty. Nie zmywaj! Ciemna ampułka to sproszkowa na forma kwasu askorbinowe go, czyli 100% Vit C AA2G. Jasna ampułka zawiera aktywator ze składnikiem aktywnym Telo sense™. Połączenie tych dwóch składników gwarantuje 100% aktywność w momencie apli kacji. Witamina C wnika w głąb skóry, gwarantując błyskawiczną poprawę gęstości i elastyczności, a także uszczelnienie naczyń wło sowatych i ujednolicenie kolorytu. KROK 4 – MASKA Nie zmywając serum, nałóż na twarz Power Mask + 100% Vit C AA2G™. Dokładnie połącz zawar tość ampułki z maską i nałóż na skórę. Pozostaw na 20 minut. Ma ska rozświetla skórę, zwłaszcza ziemistą, naczyniową i pozbawio ną witalności. Zapewnia wygła dzenie, rozjaśnienie i odżywie nie skóry po zabiegu. Po upływie wymaganego czasu zmyj maskę wodą, a następnie użyj toniku. KROK 5 – RETINOL Na stonizowaną skórę twarzy na łóż działające eksfoliująco serum z retinolem 5% Retinol Expanse, omijając okolice oczu i otworów nosowych. Nie zmywaj produk tu! Klient powinien zmyć go sa modzielnie w domu po upływie 6-8 godzin, najlepiej przed pój ściem spać. Ten czas zależy od rekomendacji osoby wykonującej zabieg oraz stanu i rodzaju skóry klienta. Poinformuj klienta o ko nieczności bezwzględnego prze strzegania maksymalnego czasu działania serum. Aby osiągnąć najlepsze efekty, należy wykonywać zabieg raz na 4 tygodnie, w serii 3 lub 4 zabie gów. Ich ilość jest uzależniona od stanu skóry i pożądanych efektów. Przez minimum 30 dni po wyko naniu zabiegu nie można się opa lać ani narażać skóry na działanie promieni słonecznych. Należy stosować Sun Protect Cream SPF 50+ przez cały czas trwania kura cji oraz 30 dni po jej zakończeniu. Aby podtrzymać efekty i wspo móc działanie zabiegu, poleć klientce kosmetyki do pielę gnacji domowej: Caviar Micel lar Gel do demakijażu oraz Ca viar Micellar Tonic do tonizacji skóry. Krem do codziennego sto sowania to Power Cream + 100% Vit C AA2G™ oraz dodatkowo na noc pod krem – Overnight 100% VIT C Shock Serum. Obowiązko wo rano należy stosować także Sun Protect Cream SPF 50+ na łożony już na krem dzienny. Przedstawiamy innowacyjny zabieg eksfoliacji „5% Retinol Expanse”, przeznaczony dla osób, które borykają się z przebarwieniami i nierównym kolorytem. Redukuje on zmarszczki, zmniejsza blizny, ujścia gruczołów łojowych oraz wyrównuje strukturę skóry. Swoje działanie zawdzięcza zawartości 5% retinolu oraz 100% aktywnej witaminie C AA2G™. INNOWACYJNA EKSFOLIACJA WITAMINĄ C I RETINOLEM REMEDIUM NA PRZEBARWIENIA T: +48 71 328 07 11 W: 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 36 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Metabolizm retinoidów w skórze jest kontrolowany przez dwie klasy wewnątrzkomórkowych białek wiążących: komórko we białko wiążące retinol typu I (CRBP I) oraz komórkowe biał ko wiążące kwas retinowy typu II (CRABP II). Aktywność biolo giczną retinoidów można okre ślić na podstawie indukcji białka CRABP II. Jeśli uporządkujemy retinoidy według kryterium siły powodowanej przez nie indukcji tego białka, kolejność wygląda łaby w następujący sposób: kwas retinowy, retinalaldehyd, kwas 9-cis-retinowy, retinol, beta -karoten. Potwierdzone zostało istnienie szlaków metabolicz nych, zachodzących w ludzkiej skórze. Proces ten rozpoczyna się, gdy wolny retinol łączy się ze swoistym cytoplazmatycz nym białkiem wiążącym retinol CBBP. Kompleks retinol-CRBP jest substratem do dehydroge nazy retinolu, enzymu zdolnego do katalizowania przemiany re tinolu do retynalu. Retynal jest następnie utleniany do kwasu retinowego przez oksydazę re tynalu. Przekształcony kwas re tinowy reguluje modele ekspre sji genowej, powodując wzrost i różnicowanie keratynocytów skóry. Wieloetapowe przemiany estrów retinylu służą do regula cji stężenia czynnych retinoidów w skórze i mogą w ten sposób przyczyniać się do potencjalnie mniejszego podrażnienia skóry podczas stosowania pochodnych. Retinaldehyd jest prekur sorem jego formy aktywnej w skórze, czyli kwasu retino wego, i tworzy się jako pośredni metabolit transformacji retino lu w kwas retinowy, zachodzą cej w keratynocytach. W zasto sowaniu miejscowym, retinal jest metabolizowany do kwasu retinowego na konkretnym eta pie różnicowania, pozwalając na kontrolowane dostarczenie kwasu retinowego i powodu jąc mniej skutków ubocznych. Wiele badań pokazało, że sku teczność retinalu jest porówny walna ze skutecznością kwasu retinowego, a większa niż re tinolu. Retinal wykazuje zna czącą aktywność bakteryjną in vitro, zwłaszcza przeciwko bakteriom Gram-dodatnim, jak np. P. acnes czy S. aureus. Retinal jest bezpośrednim prekurso rem kwasu retinowego w or ganizmie, jest więc cząsteczką najbardziej zbliżoną do kwa su retinowego. Wykazano, że stosowany miejscowo zwiększa poziom hialuronianu w skórze i naskórku. Jest to spowodowa ne tym, że miejscowe retino idy zwiększają ekspresję CD44 towarzyszącego hiperplazji naskórka. Korzyścią z miejsco wego stosowania retinalu jest poprawa stanu skóry trądziko wej ze skłonnością do powsta wania takich stanów zapalnych, jak krostki czy grudki. Badanie, przeprowadzone przez Sau rat i wsp., wykazało, że 0,05% retinalaldehyd jest dobrze to lerowany przez skórę ludzi i przyczynia się do zwiększenia poziomu inwolukryny, trans glutaminazy i filagryny. Creid i wsp. wykazali, że retinalalde hyd jest równie skuteczny, jak 0,05% kwas retinowy, i powo duje mniej podrażnień. Kolej ność tolerowania w przypadku retinoidów jest odwrotna do ich działania. Najlepiej tolerowane są estry retinylowe, a najgorzej kwas retinowy. Retinoidy zmniejszają pro dukcję metaloproteinaz ma cierzy, stymulują aktywność fibroblastów przez stymulację syntezy kolagenu i GAG. Retinoidy są naturalnie powstającymi pochodnymi beta-karotenu. Do grupy tej zalicza się retinol, retynal, estry retinylu i kwas retinowy. U ssaków związki te wpływają na procesy rozwoju, angiogenezy i homeostazy skóry. Retinoidy są związkami nietrwałymi, podatnymi na procesy utleniania i izomeryzacji. W praktyce kosmetologicznej stosuje się wyłącznie retinol i jego pochodne. Ze względu na działania niepożądane stosowanie kwasu retinowego w kosmetykach jest prawnie zabronione. RETINOIDY Agata Goliszewska Kosmetolog z 10-letnim doświadczeniem. Specjalizuje się w zabiegach pielęgnacyjnych twarzy oraz ciała. Przez wiele lat pracowała jako instruktor zajęć praktycznych na Uczelni, jest również współautorką podręcznika z dziedziny kosmetologii. Wielokrotnie była ekspertem w telewizji oraz czasopismach, gdzie mogła podzielić się swoją wiedzą i pasją. Klinika Dr Monika Bujanowska ul. Okrąg 2/1 00-423 Warszawa M: +48 519 591 572 W: W: Wyłączny dystrybutor W: 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 37 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Na rynku pojawiły się produk ty, zawierające retinal, który jest skuteczniejszy niż retinol, a dodatkowo dla zwiększenia jego stabilności i zmniejszenia właściwości drażniących zasto sowano opatentowany system kapsułkowania. Preparatem takim jest Crystal Retinal firmy Medik8. Opiera się on na reti naldehydzie, który działa do 11 razy szybciej niż klasyczne for my retinolu. Przeprowadzono badanie kliniczne, w którym dowiedziono, że Crystal Retinal redukuje zmarszczki, wygładza skórę i poprawia jej nawilżenie. Opatentowany system kapsuł kowania i stabilizowania chroni retinal przed takimi czynnika mi zewnętrznymi, jak ciepło i tlen. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Hertfordshi re – wiodącym centrum badań nad podawaniem leków – wyka zały, że po czterech tygodniach stosowania Crystal Retinalu pozostało w preparacie 95% retinalu, a po 12 miesiącach – 91%. W przypadku receptury, zawierającej niekapsułkowany i niestabilny retinal, badania zakończono po czterech tygo dniach, ponieważ w recepturze nie pozostał już żaden retinal. Można stwierdzić że retinoidy w dermatologii wykazują korzyst ne działanie w leczeniu trądziku, rogowacenia starczego, uszko dzeń słonecznych i spowalnianiu procesu starzenia. Miejscowe ich stosowanie ma dużą skuteczność, a coraz powszechniejsze stosowa nie w przemyśle kosmetycznym prekursorów kwasu retinowego, jak np. retynal, pozwala zmniej szyć działanie drażniące.Next >