< Previous4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 8 ADEN – SPOSÓB NA ŁYSIENIE! Sposobem na łysienie może okazać się mikropigmentacja skóry głowy. To skuteczna metoda kamuflowania łysienia, przeznaczona zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet, mających problemy z łysieniem. Zabieg polega na wprowadzeniu pod skórę specjal nych pigmentów, które tworzą imitację krótko ostrzyżonej fryzury. Za bieg wykonuje się także w przypadku blizn, powstałych na skutek urazów mechanicznych, blizn pooperacyjnych, po przeszczepach oraz po prze rwanych łukach brwiowych. Efektem zabiegu jest ukrycie łysienia zarów no plackowatego, jaki i androgenowego poprzez stworzenie doskonałej imitacji wyglądu włosów. W: BEAUTY VOD Beauty VOD to przełomowa platforma z profesjonalnymi szkoleniami onli ne. Znajdziesz na niej unikalne, cer tyfikowane kursy, obejmujące szero ko pojętą branżę beauty! Dostęp do setek profesjonalnych szkoleń, pro wadzonych przez wykwalifikowanych specjalistów z Polski i z zagranicy, jeszcze nigdy nie był tak prosty! Beauty VOD to oszczędność czasu i pienię dzy, wygoda, komfort, ale przede wszystkim rzetelna i starannie przekazy wana wiedza. Doświadczenie i tajniki pracy, które nasi eksperci szlifowali latami, przekażemy właśnie Tobie! Gwarantujemy, że Twoje umiejętności i wiedza osiągną najwyższy poziom! Już dziś zacznij kreować drogę do swo jej kariery razem z Beauty VOD! W: PATRYCJA STEBNICKA VENETTA Centrum Szkoleń Kosmetologii i Medycyny Estetycznej powstało w 2010 r., właścicielem i jednym z głównych instruktorów jest Patrycja Stebnicka, mgr kosmetologii estetycznej, w trakcie studiów medycz nych, członkini American Academy of Aestetic Medicine w USA. Firma zajmuje się szkoleniem na różnych poziomach zaawansowa nia, zarówno dla osób zaczynających przygodę z estetyką, jak i osób chcących poszerzyć swój warsztat szkoleniowy. Centrum szkoleniowe wykorzystuje najnowocześniejsze techniki i na rzędzia szkoleniowe, multimedia, warsztaty, ze szczególnym naciskiem na zajęcia praktyczne, oraz indywidualne podejście do wymagań kursantów. Placówka posiada certyfikat jakości usług szkoleniowych SUS 2:0. 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 9 LENA LASHES PROFESSIONAL Zapraszamy do współpracy hur townie, sklepy kosmetyczne oraz instytucje szkoleniowe, które chcą rozszerzyć swoją ofertę o najwyż szej klasy produkty do stylizacji rzęs. Cenimy sobie dobre relacje biznesowe, dlatego zapewniamy wsparcie na każdym etapie współ pracy, zarówno merytoryczne, jak i marketingowe. Skontaktuj się z nami już dziś i zostań naszym Partnerem. W: TARGI BEAUTY VISION Wyjątkowo w tym roku targi ko smetyczne beautyVISION odbę dą się jesienią – 12-13.09. 2020 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Dwa dni pełne najnowszych trendów w stylizacji paznokci oraz w makijażu, a także bogata oferta produktów, innowacyjnych zabiegów i sprzętu kosmetycznego! Bilety dostępne wyłącznie online na tobilet.pl. W: TARGI WROCŁAW PO KILKU LATACH NIEOBECNOŚCI WE WROCŁAWIU TARGI KOSMETYCZNE POWRACAJĄ! Targi Beauty Wrocław to wyjątkowe wydarze nie, gdzie wiedza i pa sja spotykają się z mi łośnikami piękna. Usatysfakcjonuje za równo specjalistów, jak i osoby zaintereso wane tą dynamicznie rozwijającą się branżą. W trakcie zaplano wanych konferencji i warsztatów eksperci przekażą wiedzę, któ ra pozwoli specjali stom wprowadzić innowacje do swoich salonów, a pasjonatom pobu dzić kreatywność i rozwinąć talent. Nie zabraknie również pokazów na scenie, konkursów oraz wykładów. Wszystko z zachowaniem naj wyższych standardów i zasad służących ochronie przeciw COVID-19. W: 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 10 1213.09 2020, POZNAŃ targi kosmetyczne indygo_204_140.indd 112.08.2020 02:54:32 DOUBLE WHITE CHROŃ SIĘ PRZED PRZEBAWIENIAMI CAŁY ROK! Preparat Double White od Noon Aesthetics zawiera połączenie 11% stabilnej witaminy C oraz 20% kwasu azaleinowego z 5% alfa-arbutyną. Witamina C zapobiega przebarwie niu skóry poprzez hamowanie synte zy melaniny i ma zdolność do zmniej szenia ilości wcześniej istniejącego barwnika. Ze względu na swoje wła ściwości obronne, chroni komórkowe DNA przed uszkodzeniami spowodo wanymi promieniowaniem UVB, jest silnym antyoksydantem. Kwas azelainowy jest bezpieczny i wyjątkowo skuteczny do leczenia ciemniejszych typów skóry. Leczy i zapobiega hiperpigmentacji pozapal nej. Dodatek alfa-arbutyny, będącej naturalną pochodną hydrochinonu, silnie wybiela i nie niesie ryzyka w długotrwałym stosowaniu. Zastoso wanie innowacyjnej technologii DermShield™ pozwala na stosowanie tego kremu bez typowych efektów ubocznych, tj. pieczenie, swędzenie, podrażnienie. Double White to preparat całoroczny, mogą go stosować kobiety w ciąży. W: NOWE KREMY BETA SKIN PRO Nowe kremy Beta Skin Pro to zaawansowana pielęgnacja, odpowiadająca na wszystkie potrzeby skór dojrzałych i wymagających. Znana ze sku teczności działania u pacjentów dermatologicznych marka stworzyła dwa nowe kremy: Intense Anti Aging Day Cream oraz Intense Anti Aging Night Cream. Esencja naturalnych, biologicznie aktywnych składników została zawarta w luksusowej konsystencji. W: MEDIK8 BAKUCHIOL PEPTIDES Medik8 Bakuchiol Peptides – serum na bazie CZYSTEGO BAKUCHIOLU (1,25%), doskona ła, roślinna alternatywa przeciwstarzeniowa dla witaminy A, wzbogacona rozjaśniającymi prekursorami peptydowymi oraz kojącym ekstraktem z wąkrotki azjatyckiej. Idealne rozwiązanie dla osób z nietolerancją witami- ny A, kobiet w ciąży lub karmiących, u któ rych stosowanie jej jest niewskazane. W: 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 11 indygo_204_140.indd 112.08.2020 02:54:32 EPILACJA Z VENUS EPILEVE™ Venus Epileve™ to wydajny i przystępny cenowo system laserowy do epilacji, gwarantujący szybki zwrot z inwestycji. Dzięki zastosowaniu unikalnych rozwiązań urządzenie należy do najprostszych w obsłudze systemów usuwania owłosienia. Zabiegi przeprowadzane przy jego użyciu są krótkie, komfortowe i zapewniają wysoką efektywność nie zależnie od typu skóry. Zastosowanie fali o długości 800 nm zapewnia optymalny balans po między wysoką absorpcją energii przez melaninę, niską absorpcją przez oksyhemoglobinę oraz głęboką penetrację w głąb skóry, dzięki czemu za bieg jest efektywny i bezpieczny dla wszystkich typów skóry, w tym skóry opalonej. Wysoka gęstość dostarczanej energii na poziomie 40 J/cm2 oraz moc maksymalna 1600 W czynią Venus Epileve™ niezwykle wydajnym systemem do usuwania owłosienia. BEZPŁATNE SEMINARIA CLARENA BEAUTY DAY Od 27 lipca w Centrach Szkoleniowych Clare na – w Warszawie przy ul. Wilczej 72 oraz we Wrocławiu – Wilczy cach przy ul. Clareny 2 odbywają się cotygo dniowe spotkania w ra mach Clarena Beauty Day. To forma semina rium, na których spe cjaliści i szkoleniowcy Clarena będą dzielić się swoją wiedzą z za kresu kosmetologii. Każdy uczestnik szkolenia otrzyma upominek, a także certyfikat uczestnictwa oraz skrypt szkoleniowy. Udział jest darmowy, a liczba miejsc ograniczona. Zapraszamy do zapisów: cipr@clarena.pl W: 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna 12 UPIĘKSZAJĄCA MOC WITAMIN OD JEAN D’ARCEL Poznaj upiększającą moc witamin i sięgnij po nową linię kosmetyków marki Jean D’Arcel – prestige vitamin+. Pomóż swojej skórze odzyskać świeżość i młodzieńczy blask! System pielęgnacyjny łączy w sobie moc wysoce skutecznego kok tajlu witamin C, A i E z intensywnymi składnikami nawilżającymi oraz przeciwdziałającymi oznakom starzenia. Prestige vitamin+ to po twierdzony naukowo potencjał skuteczności, który sprosta potrzebom nawet najbardziej wymagających osób. Linia składa się z: • émulsion vita extra fine – emulsja do skóry normalnej i mieszanej • crème vita fine – lekki krem do skóry normalnej i suchej • crème vita nutritive – bogaty krem do skóry bardzo suchej • crème vita yeux – krem do pielęgnacji okolic oczu W: RE:MODELING NOWA KONCEPCJA BIOSTYMULACJI I BIOREWITALIZACJI re:modeling to nowa kon cepcja biostymulacji i biorewitalizacji kwasem hialuronowym o wyso kim stężeniu 45 mg + aminokwasy z zastoso waniem techniki poda nia PIM Method (Point Intense Modeling Method). Zawarty w produkcie kwas hialuronowy ma określoną średnią masę cząsteczkową, otrzymaną po obliczeniu współczynników stechiome trycznych, które pozwalają uzyskać: • powierzchowne działanie, poprzez wiązanie z warstwą rogową, które zapewnia wyjątkową hydratację oraz działanie błonotwórcze z napięciem i efektem ochronnym; • głębokie działanie stymulujące, wytwarzanie białek odpowiedzial nych za zwartość i sprężystość najgłębszych warstw skóry, co powo duje redukcję zmarszczek i zwiotczenie skóry; • CaHa 0,01% – obecność tego ważnego, innowacyjnego składnika produktu biostymulującego jest uzasadniona faktem, że hydroksy apatytowe mikrosfery umożliwiają fibroblastom bardzo intensywne wytwarzanie nowego kolagenu, a degradacja kwasu hialuronowego jest zdecydowanie wolniejsza ze względu na obecność CaHa.UWAGA! liczba miejsc OGRANICZONA UWAGA! liczba miejsc OGRANICZONA Najbardziej wyczekiwane spotkanie profesjonalistów! NA ŻYWOONLINEBEZPIECZNIE SPOTKANIE LIVE 14–15 listopada 2020, EXPOKRAKÓW WYDARZENIE ONLINE 28–30 listopada 2020, platforma LNE Fot. Adobe S tock aktualne informacje na WWW.LNE.PL www.aplikacja.lne.pl Pobierz aplikację LNELNEPolska LNE_Polska ORGANIZATOR:SPONSOR: EDYCJAHYBRYDOWANOON Aesthetics to innowacyjna marka oparta na peelingach chemicznych i preparatach leczniczych na bazie kwasów. Unikalna opatentowana technologia Dermshield™ pozwala na całoroczne stosowanie wysokich stężeń składników aktywnych, z pH < 1 , bez podrażnień, nawet u pacjentów z wrażliwą skórą oraz kobiet w ciąży. Zabiegi profesjonalne w połączeniu z aktywną pielęgnacją domową gwarantują wysoką skuteczność terapii, przy pełnym komforcie pacjenta. „Wierzymy, że każdy zasługuje na piękną skórę” AESTHETIC CONCEPT | WARSZAWA UL. HANKI CZAKI 2/69 | +48 22 415 67 92 | WWW.AESTHETICCONCEPT.COM.PL Produkty Noon Aesthetics polecają m.in. ESTETICA NOVA dr Ewa Rybicka - Warszawa, www.esteticanova.com.pl YOUR CLINIC kosmetolog Katarzyna Andracka - Bydgoszcz, www.your-clinic.pl DR DAMIAN MEDYCYNA dr Damian Antczak van Nispen - Gdańsk/Sopot, www.drdamian.pl MedicalSpa by A. Surowiecka dr n. med A. Surowiecka, dr J. Stroynowska-Kosik - Warszawa, www.surowiecka.com Gabinet Piękna bo Zdrowa Kosmetolog Monika Wyszomierska - Legionowo, www.pieknabozdrowa.pl Medycyna Estetyczna Gizińscy - Bydgoszcz, www.medycynaestetyczna.gizinscy.pl15 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna / Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N Oryginalny artykuł ukazał się w "Aesthetic Cosmetology and Medicine" otrzymano / received 12.04.2020 poprawiono / corrected 23.04.2020 zaakceptowano / accepted 09.05.2020 ABSTRACT Pigmentation disorders affect both sexes, regardless of age. However, some of them are more common in the elderly or get worse with age. Hyperpigmentation is associated with increased melanin production or its deposition. Endogenous and exogenous factors con- tribute to the formation of discoloration. The most common hyperpigmentations are freckles, lentil spots, chloasma, post-inflammatory and sun-related dis- colorations, as well as discoloration related to photo- toxic and photoallergic reactions. In some cases, the treatment of discoloration may be lengthy. In the fight against hyperpigmentation, cosmetology and derma- tology clinics use the action of microdermabrasion, la- sers, devices emitting intensely pulsating IPL (Intense Pulse Light) light, cryotherapy, punctures, devices us- ing physical agents and chemical peels. In addition, remember to use appropriately selected photoprotec- tion in order to prevent the formation of new hyper- pigmentations. The aim of the study was to obtain answers on the knowledge of the society about the occurring hyper- pigmentations, as well as methods that can be used to reduce them. In addition, the paper character- izes the phenomenon of hyperpigmentation, and also presents treatments that have a positive effect on the reduction of hypermelanosis. Keywords: hyperpigmentation, discoloration, therapy, treatments, prevention, melanogenesis, active substances STRESZCZENIE Zaburzenia pigmentacji dotyczą obu płci, nieza leżnie od wieku. Jednakże niektóre z nich czę ściej pojawiają się u osób starszych lub nasilają się z wiekiem. Hiperpigmentacje związane są ze zwiększoną produkcją melaniny lub jej odkłada niem się. Do tworzenia się przebarwień przyczy niają się czynniki endogenne oraz egzogenne. Najczęściej występującymi hiperpigmentacjami są piegi, plamy soczewicowate, ostuda, przebar wienia pozapalne, posłoneczne, a także prze barwienia związane z reakcjami fototoksycz nymi i fotoalergicznymi. Leczenie przebarwień w niektórych przypadkach może być długotrwa łe. W walce z hiperpigmentacjami gabinety ko smetologiczne i dermatologiczne wykorzystują działanie mikrodermabrazji, laserów, urządzeń emitujących intensywnie pulsujące światło IPL (intense pulse light), krioterapii, nakłuć, urzą dzeń wykorzystujących czynniki fizykalne oraz peelingi chemiczne. Ponadto należy pamiętać o stosowaniu odpowiednio dobranej fotoprotek cji, w celu zapobiegania powstawania nowych hiperpigmentacji. Celem pracy było uzyskanie odpowiedzi na temat wiedzy społeczeństwa o występujących hiperpigmentacjach, a także metod, które mogą być użyte do ich redukcji. Ponadto w pracy scharakteryzowano zjawisko hiperpigmentacji, a także przedstawiono zabiegi, które wpływają pozytywnie na redukcję hipermelanoz. Słowa kluczowe: hiperpigmentacje, przebarwienia, terapia, zabiegi, profilaktyka melanogeneza, substancje czynne » 16 Sposoby zapobiegania i niwelowania hiperpigmentacji skóry twarzy w gabinecie kosmetologicznym. Ocena aktualnego stanu wiedzy społeczeństwa Ways to prevent and reduce facial skin hyperpigmentation in a cosmetology office. The assessment of the current state of knowledge of the society Adrianna Sadowska 1 Anna Kamm 1, 2 1. Wyższa Szkoła Zdrowia w Gdańsku ul. Pelplińska 7 80-335 Gdańsk M: + 48 602 292 255 2. Katedra i Zakład Chemii Medycznej Gdański Uniwersytet Medyczny ul. Dębinki 1 80-211 Gdańsk 16 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N WSTĘP Za pigmentację skóry odpowiedzialna jest melanina, która powstaje podczas procesu melanogenezy. Ten zespół zda rzeń polega na utlenianiu i polimeryzacji tyrozyny. Zada niem barwnika jest ochrona skóry przed działaniem pro mieniowania UV, a także wolnych rodników. Zmiany pojawiające się na skórze, odróżniające się od właściwego, zdrowego koloru skóry, nazywane są hiper pigmentacjami lub przebarwieniami. Są to zmiany barw nikowe, które występują zarówno u osób starszych, jak i młodszych. Związane są z zaburzeniami procesów pig mentacyjnych skóry, w konsekwencji których dochodzi do ogniskowego lub uogólnionego zwiększania melaniny. Przebarwienia występują w postaci plam o różnej wielko ści. Hiperpigmentacje powstają pod wpływem czynników endogennych oraz egzogennych. Ze względu na pochodze nie wyróżniamy hipermelanozy genetyczne, hormonalne, posłoneczne, pourazowe, pozapalne oraz polekowe. W za leżności od umiejscowienia przebarwienia kwalifikowane są do naskórkowych, skórnych oraz mieszanych. W celu redukcji hiperpigmentacji stosuje się preparaty, które za wierają substancje depigmentacyjne, a także filtry chro niące przed działaniem promieniowania UV. UMIEJSCOWIENIE MELANOCYTÓW W SKÓRZE Ludzka skóra składa się trzech warstw, które są na siebie na łożone. Zaliczają się do nich naskórek, skóra właściwa oraz tkanka podskórna. Każda z nich posiada własne warstwy oraz komórki, które są odpowiedzialne za poszczególne funkcje. Tkanka podskórna jest położona najgłębiej. Zawiera komórki tłuszczowe, czyli adipocyty, a także kolagen i żel proteoglikanowy. Umiejscowione są w niej białka struktu ralne, bezpostaciowy żel proteoglikanowy oraz komórki, takie jak fibroblasty, fibrocyty i komórki wrzecionowate. Granica skórno-naskórkowa łączy ze sobą dwie warstwy. Jest cienka oraz posiada błonę podstawną oraz dużą ilość warstw substancji. Naskórek jest wierzchnią powłoką skóry składającą się z pięciu warstw. Każda z nich zawie ra własne komórki, są nimi keratynocyty, komórki Lan gerhansa, komórki Merkla oraz dendrytyczne komórki barwnikowe, czyli melanocyty. Ostatnie z nich znajdują się w jego warstwie podstawnej i są odpowiedzialne za syntezę i dystrybucję melanin [1]. Pochodzą ze struktury ektodermalnej oraz wywodzą się z grzebienia nerwowego. W drugim miesiącu życia embrionalnego melanoblasty, które znajdują się w cytoplazmie melanocytów przemiesz czają się do naskórka płodowego i są komórkami prekurso rowymi melanocytów [2]. Melanoblasty przemieszczają się przez mezenchymę, czyli tkankę łączną zarodkową do do celowych miejsc: naskórka, mieszków włosowych, prążka naczyniowego, błony naczyniowej nazywanej jagodówką, opon miękkich mózgu, narządu przedsionkowego, a tak że worka endolimfatycznego ucha. Dojrzałe melanocyty znajdują się nie tylko w skórze oraz włosach, ale również w naczyniówce oka, tkankach i narządach, między inny mi w sercu oraz płucach [3]. Do syntezy melaniny dochodzi w melanosomach, czyli w ziarnistościach melanocytów, które powstają podczas wytwarzania melaniny. Następnie melanina transportowana jest przez dendryty (wypustki) z melanocytów do sąsiadujących keratynocytów. Dochodzi do zgromadzenia się melanosomów nad jądrami komórko wymi i utworzenia supranuclear caps, tzw. czapeczki. Chro nią one jądra komórkowe przed szkodliwym promienio waniem ultrafioletowym UV [1]. Za sprawą wypustek, czyli dendrytów każdy melanocyt jest połączony z 30-40 keraty nocytami tworząc naskórkową jednostkę melaniny [4]. MELANOGENEZA Melanogeneza to proces wieloetapowy polegający na utlenia niu i polimeryzacji, w którym tyrozyna zostaje przekształ cona w DOPAchinon, a następnie w jedną z form melaniny. Chroni ona głębsze warstwy skóry przed negatywnym dzia łaniem promieniowania UV, ponadto przed stresem oksyda cyjnym, który spowodowany jest wolnymi rodnikami [5]. Rozpoczęcie melanogenezy zaczyna się od oksydacji ty rozyny, czyli aminokwasu, za pomocą enzymu jakim jest tyrozynaza [6]. Jest ona głównym enzymem melanogenezy i glikoproteiną, która składa się z trzech domen. Pierwsza z nich to domena N-końcowa, która znajduje się wewnątrz melanosomu – jest ona odpowiedzialna za aktywność ka talityczną enzymu, a także syntezę melaniny. Druga to do mena C-końcowa, która dotyczy cytoplazmy melanocytu, zajmuje się wewnątrzkomórkowym transportem tyrozy nazy. Ostatnia z nich to domena transbłonowa znajdująca się w błonie melanosomu. Łączy ona wspomniane wcze śniej domeny. W okolicach domeny N-końcowej tyrozyna zy zlokalizowane jest centrum aktywne z dwoma atomami miedzi [1, 7]. Do blokowania melanogenezy dochodzi przez obecność grup sulfhydrylowych w naskórku. W wyniku promieniowania UV lub wystąpienia stanu zapalnego grupy SH rozwinąć skrót ulegają utlenieniu, a dzięki temu tyrozy naza zostaje aktywowana [8]. Przekształcenie tyrozyny do DOPA-chinonu może odbyć się jednoetapowo dzięki enzy mowi jakim jest tyrozynaza lub dwuetapowo w wypadku, kiedy L-tyrozyna jest utleniania w obecności izoformy I hy droksylazy tyrozynowej (THI) do 3,4-di-hydroksy-L-feny loalaniny, czyli L-DOPA, który za sprawą tyrozynazy prze kształcony zostaje do DOPAchinonu [1]. Jest on substratem dla produkcji ciemnobrązowej i czarnej eumelaniny oraz żółtoczerwonej feomelaniny. Po wytworzeniu wysokoreak tywnego związku, jakim jest DOPAchinon, szlaki syntezy eumelaniny i feomelaniny zostają rozdzielone. Dochodzi do wewnątrzkomórkowej cyklizacji i utleniania DOPAchinonu do DOPAchromu, który za sprawą tautomerazy DOPAchro mu (DCT) zostaje przegrupowany w kwas 5,6-dihydroksyin dolo-2-karboksylowy (DHICA). W przypadku, kiedy DCT nie 17 4 / 2020 / vol. 9 Kosmetologia Estetyczna Aesthetic Cosmetology and Medicine ARTYKUŁ NAUKOWY KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA N występuje DOPAchrom zostaje poddany procesowi spon tanicznej dekarboksylacji do 5,6-dihydroksyindolu (DHI). Indole, które powstały zostają utlenione do chinonów, na stępnie dochodzi do cyklizacji tworząc pochodne indolowe. W wyniku polimeryzacji pochodnych indolowych powstaje eumelanina [9]. W przypadku, kiedy występuje niskie stę żenie L-tyrozyny, a duże stężenie aminokwasów bogatych w siarkę, czyli cysteiny lub glutationu w melanocytach do chodzi do przyłączenia tych związków do DOPAchinonu. W konsekwencji prowadzi to do powstania cysteinyloDOPA lub glutationyloDOPA, które po utlenieniu doprowadzają do powstania chinonów. Chinony zostają kolejno przekształ cone w pochodne benzotiazyny, co ostatecznie kieruje do utworzenia feomelaniny [4, 10]. Regulatory procesu pigmentacji Melanogeneza to proces złożony, który jest regulowany przez czynniki egzogenne, takie jak: promieniowanie UV, substancje pochodzenia roślinnego, leki oraz czynniki endogenne, do których zaliczamy czynniki autokrynne, parakrynne i endokrynne [1]. Melanocyty, keratynocyty oraz fibroblasty wytwarzają substancje, które mają wpływ na pigmentację skóry. Do czynników wytwarzanych przez melanocyty, które działają stymulująco na melanogenezę możemy zaliczyć: αMSH (α-melanocyte stimulating hormone), ACTH (hormon adrenokortykotropowy), kortykoliberyna, NO (tlenek azotu), prostaglandyna E2 (PGE2-prostaglandy na E2), prostaglandyna F2a (PGF2a- prostaglandyna F2a), leukotrien B4. W przypadku keratynocytów stymulująco na produkcję melaniny wpływają wspomniane wcześniej czynniki wytwarzane przez melanocyty, ale również zali cza się do nich: endotelina-1 (ET-1- endothelin 1), leukotrien D4, leukotrien C4, czynnik stymulujący kolonie granulo cytarno-makrofagowe (GM-CSF), zasadowy czynnik wzro stu fibroblastów (bFGF), czynnik wzrostu komórek macie rzystych (SCF), czynnik wzrostu hepatocytów (HGF). Trzy ostatnie czynniki, które wytwarzane są przez keratynocyty także możemy zaliczyć do produkowanych przez fibrobla sty i również wykazują działanie stymulujące. Hamująco na melanogenezę wpływają interleukiny (IL-1α, IL-1β, IL-6), tranformujący czynnik wzrostu β (TGF-β), czynnik mar twicy nowotworów α (TNF α) oraz czynnik wzrostu nerwów (NGF). Wszystkie z nich wytwarzane są przez keratynocy ty. Melanocyty wytwarzają interleukiny (IL-1α, IL-1β, IL-6), natomiast fibroblasty – tranformujący czynnik wzrostu β (TGF-β). Promieniowanie UV stymuluje parakrynnie i au tokrynnie syntezę oraz wydzielanie wspomnianych wcze śniej czynników, z wyjątkiem TGF-β. Jego powstanie jest hamowane przez promieniowanie UV. Na poziomie endo krynnym w regulacji melanogenezy uczestniczy hormon α stymulujący melanocyty, czyli α-melanotropina (α-MSH), hormon adrenokortykotropowy (ACTH) oraz estroge ny. Na trzech poziomach, tj. autokrynnie, endokrynnie i parakrynnie melanogenezę reguluje ACTH oraz αMSH. Ze środowiska zewnętrznego na melanogenezę pobudza jąco lub hamująco wpływają dostarczane do organizmu substancje lecznicze. Do spowalniających substancji zali czamy: fluorochinolony (ciprofloksacyna, lomefloksacyna, moksifloksacyna, norfloksacyna, sparfloksacyna), anty biotyki aminoglikozydowe (streptomycyna, amikacyna, gentamycyna, kanamycyna, netylmicyna), neuroleptyki (tiorydazyna), metformina, w zależności od stężenia ni kotyna, paracetamol, chlorochina, ketoprofen, kaptopril oraz trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (amitrypty lina, amoksapina, dezypramina, doksepina, klomipramina, imipramina, maprotylina, nortryptylina, protryptylina, trimipramina). Do substancji leczniczych pobudzających proces melanogenezy należą: doksycyklina, neurolepty ki (chloropromazyna), w zależności od stężenia nikotyna, sildenafil, tetracyklina, cilostazol (inhibitor fosodiesterazy typu 3), werdenafil (inhibitory fosfodiesterazy typu 5), die tylostilbestrol (syntetyczny estrogen), nitroprusydek sodu (donor tlenku azotu) [1, 4]. Czynniki regulujące melanoge nezę aktywują działanie wewnątrzkomórkowych kaskad sygnalizacyjnych i w ten sposób oddziałują na melano cyty. Wyróżniamy: kaskadę sygnalizacyjną cAMP/PKA/ CREB/MITF, kaskadę sygnalizacyjną PLC/DAG/PKCβ oraz kaskadę sygnalizacyjną NO/cGMP/PKG. Pierwsza z nich, czyli kaskada sygnalizacyjna cAMP/PKA/CREB/MITF ma największą rolę w regulacji melanogenezy. Bierze w niej udział cykliczny adenozynomonofosforan (cAMP) oraz czynnik transkrypcyjny związany z mikro-ftalmią MITF (microphthalmia associated transcription factor). Podczas zwiększenia stężenia cAMP w melanocycie dochodzi do aktywacji kinazy białkowej A, czyli PKA. Kinaza za sprawą fosforylacji aktywuje hydroksylazę fenyloalaninową, która jest niezbędnym enzymem do inicjacji procesu melanoge nezy. Po przemieszczeniu się do jądra komórkowego PKA aktywuje białka CREB, czyli białka wiążące element odpo wiedzi na cAMP. Są one białkami transkrypcyjnymi, które wiążą się z domeną cAMP responsive element (CRE). Jest ona obecna w otoczeniu promotorów genów kodujących biał ka, które spełniają istotną rolę w procesie melanogenezy: enzymy (THI i GTP-CHI), a także czynnik transkrypcyjny MITF. Białka CBP, które wiążą CREB i są niezbędne do regu lacji transkrypcji genów z udziałem CREB zostają fosforylo wane przez PKA. Promotorami genów kodujących enzymy melanogenezy (DCT, TRP i TYR) są sekwencje M-box i E-box, które są rozpoznawane i wiązane przez MITF. Czynnik transkrypcyjny związany z mikroftalmią reguluje dojrze wanie, biogenezę oraz transport melanosomów, a także jest odpowiedzialny za proliferacje melanocytów i ochronę ko mórek barwnikowych przed apoptozą. Fosforylacja MITF jest katalizowana za sprawą kinaz MAP (kinazy aktywo wane mitogenami). Są one aktywowane przez swoiste re ceptory znajdujące się w błonie komórkowej melanocytów Next >