2 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
216
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
ZDROWIE
Objawy i sposób postępowania mogą róż-
nić się w zależności od rodzaju ciała obcego.
Część pacjentów z niewielką raną wloto-
wą może nie być świadoma obecności cia-
ła obcego wewnątrz struktur gałki ocznej.
Z tego też powodu wywiad środowiskowy
z pacjentem dotyczący czynności wyko-
nywanych podczas pracy jest ważnym
narzędziem diagnostycznym. Część obra-
żeń występujących podczas wykonywa-
nia pracy można zminimalizować poprzez
edukację dotyczącą profilaktyki urazów
ocznych oraz stosowanie przyborów
ochronnych takich jak okulary [5].
Około 80–90%
IOFB
ma charakter meta-
liczny. Część materiałów, jak srebro, alu-
minium, platyna i złoto są raczej obojętne
i powodują niewielkie reakcje miejscowe.
Natomiast żelazo i miedź są toksyczne
i mogą wywoływać poważne zmiany za-
równo w soczewce, jak i w siatkówce.
Wkażdymprzypadku podejrzenia
IOFB,
złotym standardem pozostaje badanie to-
mografii komputerowej TK (
Computed
To-
mography
), jednak przy małych
IOFB
poni-
żej 0,7 mm i to nie daje gwarancji. Dopiero
po wykluczeniu obecności ciała metalicz-
nego w gałce ocznej możemy rozszerzyć
diagnostykę o rezonans magnetyczny MR
(
Magnetic Resonance
), użyteczny przy wy-
krywaniu obecności szkła i drewna.
Inne specjalistyczne badania to ultraso-
nografia (USG), ultrabiomikroskopia (UBM)
– przydatna przy ciałach obcych zlokalizo-
wanych w kącie przesączania oraz bada-
nia elektrofizjologiczne (ERG) pozwalające
na ocenę funkcji nabłonka barwnikowego
RPE (
Retinal Pigment Epithelium
) [1, 6].
ŻELAZICA
Opiłki żelaza są najczęściej spotykanym cia-
łem obcym wewnątrzgałkowym. Żelazica
charakteryzuje się odkładaniem cząsteczek
żelaza w tkankach ocznych. Objawy pod-
miotowe to ślepota zmierzchowa (nyklopia), koncentryczne zwęże-
nie polawidzenia i obniżenie ostrości wzroku. Objawy przedmioto-
we obejmująmiędzy innymi: heterochromię, czyli różnobarwność
tęczówki, szeroką nie reagującą na światło źrenicę i odkładanie
żelaza na śródbłonku rogówki w postaci brązowych osadów.
Żelazicę charakteryzuje zaćma składająca się z promieniście
ułożonych brązowych złogów żelaza na przedniej torebce
soczewki (fot. 1).
Wyżej wymienione objawy cechuje
zmienna dynamika i mogą rozwijać się
od 18 dni do nawet 18 lat.
Oprócz zaćmy żelazica może powo-
dować liczne powikłania, z których naj-
ważniejsze to jaskra wtórna wywołana
uszkodzeniem siateczki beleczkowania,
degeneracja nabłonka barwnikowego
siatkówki oraz przekrwienie i obrzęk
tarczy nerwu wzrokowego.
Początkowe zmiany w gałce ocznej
wywołane toksycznym działaniem jo-
nów żelaza mają charakter odwracalny.
Z czasem dochodzi jednak do trwałego
uszkodzenia wzroku [1, 7, 8].
MIEDZICA
Miedzica – chalkoza, czyli metaloza
związana z obecnością miedzi, zależy
od stopnia akumulacji tego pierwiastka
w
IOFB
. Stopy zawierające 85–100% czy-
stej miedzi mogą powodować ostre nie-
infekcyjne zapalenie całej gałki ocznej,
a w skrajnych przypadkach jej zanik.
Stopy o niższej zawartości miedzi, takie
jak mosiądz czy brąz, zawierające poniżej
85% czystej miedzi predysponują do prze-
wlekłej postaci choroby.
Typowymi objawami miedzicy są zło-
gi w błonie Descemeta na obwodzie ro-
gówki podobne do pierścienia Kaysera-
-Fleischera w chorobie Wilsona, zaćma
o kształcie kwiatu słonecznika oraz zie-
lone zabarwienie tęczówki. Odkładanie
miedzi w siatkówce daje obraz złotawych
płytek na dnie oka [7, 9].
URAZ TĘPY
Zmętnienia w przebiegu zaćmy powstałej
w następstwie urazu tępego są umiejsco-
wione w korze pod torebką tylną i ukła-
dają się wzdłuż tylnych szwów soczew-
kowych tworząc wzór przypominający
kwiat, rozetę lub liść paproci (fot. 2). Zmęt-
nienia te mogą z czasem zanikać, pozosta-
wać niezmienne, lub przechodzić w postać zaćmy dojrzałej.
W innych przypadkach urazów tępych można zaobserwo-
wać zaćmę podtorebkową tylną lub sektorową.
Jeżeli podczas urazu doszło do przerwania torebki soczew-
ki, to uwolnione nawet w niewielkiej ilości masy soczewkowe
mogą spowodować fakolityczne i fakoanafilaktyczne zapale-
nia błony naczyniowej.
Fot. 1
Żelazica
Źródło:
[I]
Fot. 2
Zacma po urazie tepym w kształcie rozety
Źródło:
[II]
Fot. 3
Podwichniecie soczewki
Źródło:
[III]
Fot. 4
Zacma sektorowa po ekspozycji na UV
Źródło:
[IV]
