6 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
803
ARTYKUŁ
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
A
Dysmorfofobii często towarzyszą zaburzenia obsesyjno-kompul-
syjne, depresja, myśli samobójcze oraz fobia społeczna. Wśród za-
burzeń związanych z percepcją własnego ciała można wyróżnić
np. dysmorfię mięśniową, anoreksję, bulimię i tanoreksję.
•
Dysmorfia mięśniowa
(
muscle dysmorphia
), inaczej zwana bigo-
reksją, to zaburzenie, w którym chora osoba postrzega swoją
sylwetkę jako niedostatecznie umięśnioną. Zaburzenie powo-
duje znaczny dyskomfort psychiczny i w konsekwencji prowa-
dzi do nadmiernego korzystania z ćwiczeń rozbudowujących
muskulaturę. Może powodować upośledzenie funkcjonowa-
nia w społeczeństwie. Osoby, cierpiące na bigoreksję, unikają
kontaktówspołecznych, eksponowania swojego ciała, niekiedy
rezygnują z bycia w związku z drugą osobą w obawie przed
odrzuceniem. Choroba zazwyczaj dotyczy mężczyzn.
•
Anoreksja
– jadłowstręt psychiczny (
anorexia nervosa
) jest
zaburzeniem psychicznym, charakteryzującym się zmie-
nionym obrazem ciała, uporczywym ograniczaniem jedze-
nia i niską masą ciała. Anoreksja jest zespołem chorobowym,
ponieważ opisuje zespół objawów i nie jest zdefiniowana
etiologią. Charakteryzuje się zaburzonym obrazem ciała,
zaniedbaniem syntezy ego, ambiwalencją, głodem, utratą
masy ciała, obsesyjnymi myślami o jedzeniu, rytualistycz-
nymi wzorcami przyjmowania pokarmu, podwyższoną
aktywnością fizyczną, depresją, lękiem i sztywnością emo-
cjonalną. Nasilenie waha się od łagodnych przypadków
subklinicznych do przewlekłych trwałych i śmiertelnych.
Anoreksja to bardzo poważne zaburzenie, powodujące
ograniczenie jedzenia nawet w sytuacjach wyniszczenia
organizmu. Choroba może mieć podłoże kulturowe, psycho-
logiczne, społeczne, genetyczne, a także wynikać z sytuacji
rodzinnych (np. alkoholizmu w rodzinie, nadopiekuńczości).
•
Bulimia
(
bulimia nervosa
) obok anoreksji jest jedną z najczęst-
szych chorób, związanych z zaburzeniem odżywiania. To
zaburzenie psychiczne, charakteryzujące się nadmiernym
objadaniem, a następnie kompulsacyjnym pozbywaniem się
spożytego pokarmu przez wywoływanie wymiotów, sto-
sowanie tabletek przeczyszczających, moczopędnych, nad-
mierne wykonywanie ćwiczeń. Bulimii często towarzyszą
uzależnienia stymulujące zmysły, np. nadużywanie sub-
stancji, samookaleczenie. Osoby cierpiące na bulimię mają
problemy z utrzymaniem homeostazy fizycznej i emocjo-
nalnej. Zaburzenie w większości dotyczy kobiet.
•
Tanoreksja
(
tanorexia
) to uzależnienie od nadmiernego opalania
się. Wkonsekwencji u chorych na tanoreksję dochodzi do szyb-
szego starzenia skóry oraz zwiększa się prawdopodobieństwo
wystąpienia dermatoz, w tym nowotworów. Uzależnienie od
opalania niejednokrotnie jest spowodowane wyolbrzymionymi
niedoskonałościami ciała jak trądzik, cellulit, przebarwienia, ły-
sina, nadmierna masa ciała, rozszerzone naczynia krwionośne,
a opaleniznama być swego rodzaju kamuflażem. Ponadtowyni-
ki badań naukowych wskazują, że ekspozycja na promieniowa-
nie UV prowadzi do produkcji beta-endorfiny, która wywołuje
między innymi zadowolenie, euforię oraz analgezję. To właśnie
może być jedną z przyczyn powstania uzależnienia od opalania.
Proces diagnostyczny i leczniczy ww. schorzeń wymaga interdy-
scyplinarnego współdziałania specjalistów z pacjentem, aby osią-
gnąć jak najlepsze wyniki terapii. Należy zauważyć, iż niejedno-
krotnie do gabinetówkosmetologicznych zgłaszają się osoby, które
cierpią na zaburzenia odbioru własnego wizerunku. Wdiagnosty-
ce oraz pielęgnacji kosmetologicznej trzeba pamiętać o tym, że stan
emocjonalny (psychiczny) wpływa na wygląd i może mieć swoje
odzwierciedlenie na skórze, i odwrotnie – wszelkie niedoskonało-
ści na skórze mogą mieć wpływ na psychikę. Kosmetolodzy jako
terapeuci powinni posiadać wiedzę w zakresie takich podstawo-
wych czynności, jak ocena psychologiczna, umiejętność przepro-
wadzenia wnikliwego wywiadu (wcześniej wykonywane zabiegi,
oczekiwania pacjenta), rozpoznanie ewentualnego schorzenia.
METODY TERAPEUTYCZNE
Spośród wielu możliwych metod terapeutycznych można wyróż-
nić m.in.: masaż, aromaterapię, fototerapię, jogę, ajurwedę, muzy-
koterapię, akupunkturę kosmetyczną oraz medytację. Te pozornie
nieingerencyjne metodymają wiele możliwości leczniczych.
•
Masaż,
a więc dotyk – to jedno z ważniejszych odczuć somato-
sensorycznych. Poprzez stymulację dotykową można poprawić
jakość życia. Masaż jest ogromnym środkiem modulowania
ludzkich emocji. Przyjemny może mieć korzystne działanie
zmniejszające ból.Masowanie obszaru ciała dotkniętego chorobą
może poprawić funkcjonowanie psychiczne i fizyczne, wywołać
zmniejszenie stresu i złagodzenie bólu, a także poprawić zdolno-
ści radzenia sobie z chorobą. Badania naukowe dowodzą, że te-
rapia masażami ma korzystny wpływ na wiele różnych stanów
chorobowych, np.: depresję, depresję prenatalną, przeżycie wcze-
śniaków, autyzm, choroby skóry, zespoły bólowe, w tym zapa-
lenie stawów i fibromialgię, nadciśnienie, choroby autoimmuno-
logiczne (astmę, stwardnienie rozsiane), stany immunologiczne
(HIV i rak piersi) oraz problemy związane ze starzeniem się (cho-
robaParkinsona i demencja) zmęczeniemięśni. Terapiemasażem
wspomagają farmakologiczne leczenie bólu i niepokoju. Masaż
oddziałuje na procesy fizjologiczne (takie jak ciśnienie krwi czy
zmienność rytmu serca), a także na procesy psychiczne. Badacze
sugerują, że mechanizm masażu uruchamia przywspółczulny
układ nerwowy, co obniża tętno i ciśnienie krwi, zwiększa natle-
nienie mięśni. Z kolei inne badania wskazują aktywację współ-
czulnego układu nerwowego. Różnice między tymi wynikami
mogą być spowodowane różnymi technikami masażu.
Wyniki badań nad fizjologicznymi efektami masażu, przepro-
wadzonych za pomocą elektroencefalografii EEG, sugerują, że
terapia masażem zmniejsza lęk. Podczas masażu zwiększa się ak-
tywność fal delta, a zmniejsza się aktywność fal alfa i beta. Zkolei
badania krwi dowodzą, że po masażu maleje ilość kortyzolu oraz
zwiększa poziom neuroprzekaźników związanych z poprawą
nastroju (serotoniny, norepifryny). Wyniki badań nad umiarko-
wanymmasażemciśnieniowympotwierdziły, że doprowadził on
do zwiększenia aktywności nerwu błędnego i obniżenia pozio-
mu kortyzolu. Dane z obrazowania funkcjonalnego rezonansu
magnetycznego sugerują, że podczas umiarkowanego masażu
