6 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
779
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
DERMATOLOGIA
otrzymano / received
15.07.2019
poprawiono / corrected
08.08.2019
zaakceptowano / accepted
22.08.2019
ABSTRACT
Hirudotherapy is a therapy carried out with the help of
medical leeches (
Hirudo medicinalis
). It has been used
for over 2,000 years. As a result of the development
of antiseptics and microbiology in the nineteenth cen-
tury, this method was forgotten, but now again it has
returned to the world of medicine.
The aim of the article was to provide basic informa-
tion on hirudotherapy as an effective method in the
treatment of many dermatoses and diseases, as well as
having an impact on improving overall health.
Medical leeches showbeneficial properties for health,
and hirudotherapy is an effective tool in the treatment
of many diseases. Their role in cosmetology is not yet
well known, but it seems to be an interesting and prom-
ising direction of research.
Dissemination of knowledge about the effectiveness
of this method, its positive properties and few side ef-
fects may cause hirudotherapy to be used on a wider
scale in dermatology and cosmetology.
Keywords:
hirudotherapy, Hirudo medicinalis,
leech therapy, dermatology, application, treatment,
dermatoses, bioactive substances
STRESZCZENIE
Hirudoterapia to terapia przeprowadzona za pomo-
cą pijawek lekarskich (
Hirudo medicinalis
). Znana jest
od ponad 2000 lat. Wskutek rozwoju antyseptyki
i mikrobiologii w XIX w. zapomniano o tej metodzie,
jednak obecnie ponowniewraca do światamedycyny.
Celem artykułu było przedstawienie podsta-
wowych informacji na temat hirudoterapii jako
skutecznej metody w terapii wielu dermatoz oraz
schorzeń, jak również mającej wpływ na poprawę
ogólnego stanu zdrowia.
Pijawki lekarskie wykazują dobroczynne właściwo-
ści dla zdrowia, a hirudoterapia jest skutecznymnarzę-
dziemw leczeniuwielu chorób. Jej rola w kosmetologii
jest jak na razie dopiero poznawana, lecz wydaje się
ciekawym i obiecującym kierunkiem badań.
Rozpowszechnienie wiedzy na temat skutecz-
ności tej metody, pozytywnych właściwości oraz
nielicznych działań niepożądanych może sprawić,
że hirudoterapia będzie stosowana na szerszą skalę
w dermatologii i kosmetologii.
Słowa kluczowe:
hirudoterapia, Hirudo medicinalis,
terapia pijawkowa, dermatologia, zastosowanie,
leczenie, dermatozy, substancje bioaktywne
»
780
Ewelina Ząbkowska
1
Anna Piotrowska
2
1.
Koło Naukowe
przy Zakładzie
Biochemii i Podstaw
Kosmetologii
Akademia Wychowania
Fizycznego w Krakowie
al. Jana Pawła II 78
31-571 Kraków
E:
T:
+48 12 683 11 54
2.
Zakład
Biochemii i Podstaw
Kosmetologii, Wydział
Rehabilitacji Ruchowej
Akademia Wychowania
Fizycznego w Krakowie
al. Jana Pawła II 78
31-571 Kraków
E:
T:
+48 12 683 11 54
Adres korespondencyjny:
Akademia Wychowania
Fizycznego w Krakowie
al. Jana Pawła II 78
31-571 Kraków
WSTĘP
Zastosowanie pijawek lekarskich (
Hirudo medicinalis
)
w medycynie liczy niemal tyle samo lat, co sama
medycyna. Od przeszło 2000 tysięcy lat historia hi-
rudoterapii przenika się z upustami krwi, począw-
szy od czasów starożytnych po współczesność. Nie-
właściwe jest jednak równoważenie hirudoterapii
z krwioupustami. Wprowadzanie do krwiobiegu
i tkanek w okolicy zabiegu substancji bioaktywnych
pochodzących ze śliny pijawek jest właściwym me-
chanizmem leczniczego działania na organizm [1, 2].
Wczasie ssania krwi przez pijawkę, po uprzednim
zazwyczaj bezbolesnymugryzieniu, do krwioobiegu
wpuszczane są substancje aktywne pochodzące z jej
śliny m.in. hirudynyny, hialuronidazy, bdelin i eglin,
czy antyelastazy. Substancje te przede wszystkim
wykazują działanie przeciwzakrzepowe, fibry-
nolityczne, przeciwagregacyjne,
przeciwzapalne,
antybiotyczne. Depolimeryzują także kwas hialuro-
nowy, uczestniczą w
gojeniu ran, stymulują wzrost
i regenerację komórek nerwowych.
Mimo że nie jest to powszechna terapia, zastoso-
wanie pijawek lekarskich jest wciąż znane i prakty-
kowane, a zakres wskazań nieustannie się poszerza.
Terapia ta, mimo wielu korzyści, generuje pewne
działania niepożądane. Głównym czynnikiem są
bakterie rzędu Aeromonas, żyjące w symbiozie z pi-
jawkami, które mogą być przyczyną infekcji. Najczę-
ściej występującym skutkiem ubocznym jest świąd
podczas terapii, ból, niedokrwistość i niedociśnienie.
Łączenie hirudoterapii i upustów krwi wyni-
ka z historycznego rysu obu form terapii. Upusty
krwi przy zastosowaniu pijawek stosowali Aztecy,
by „oczyścić” człowieka ze złych duchów, starożytni
Egipcjanie usuwali „zepsutą krew”, starożytni Grecy
niwelowali choroby zakaźne. Galen, rzymski lekarz,
Hirudoterapia w wybranych
zastosowaniach dermatologicznych
Hirudotherapy in selected dermatological applications
