206
vol. 1 \ 3 \ 2012 \ Kosmetologia Estetyczna
W
skazania do
stosowania laserów
w medycynie estetycznej
E
pilacja laserowa
Narynkupojawiłosięwieleaparatówumożliwiającychtrwałe
usunięcie niechcianego owłosienia. W zabiegu tym stosowa-
ne są różne lasery, począwszy od aleksandrytowych czy ru-
binowych, kończąc na coraz popularniejszych laserach pół-
przewodnikowych (diodowych) czy neodymowo-yagowych.
Mechanizm usuwania nadmiernego owłosienia jest opar-
ty na procesie wybiórczej fototermolizy. Najczęściej chro-
moforem, na który oddziałuje światło lasera, jest endogenna
melanina. W przypadku osób o jasnych włosach lub ciemnej
karnacji możemy posłużyć się egzogennym chromoforem
(
cząsteczki węgla, barwniki lub substancje światłoczułe), a na-
stępnie naświetlić laserem o długości fali światła odpowiada-
jącej maksymalnej absorpcji egzogennego chromoforu [4, 5].
O skuteczności zabiegu decydują odpowiednie kwa-
lifikacje pacjenta – nie wszystkie fototypy skóry odpo-
wiednio reagują na określone parametry promieniowa-
nia laserowego (długość fali, moc promieniowania, czas
impulsu i czas przerwy pomiędzy impulsami). Ponadto
każdorazowo należy uwzględnić fakt, iż jedynie około
20-30%
włosów znajduje się w danym momencie w fazie
anagenu. Pozostałe włosy nie wykazują wrażliwości na
oddziaływanie światła lasera, dlatego zabieg należy po-
wtarzać najczęściej 4-5-krotnie w odstępach 4-5 tygodni.
Dodatkowo warto zastanowić się nad etiopatogenezą
nadmiernego owłosienia, czasami należy wykonać do-
datkowe badania (poziomy hormonów, badanie USG jajni-
ków itd.), aby leczyć chorobę zasadniczą, której objawem
jest nadmierne owłosienie.
Z
amykanie poszerzonych naczyń krwionośnych
i żylaków
Skuteczne zamknięcie poszerzonego naczynia krwionośne-
go następujewwyniku zastosowania odpowiedniowysokiej
mocy pojedynczego impulsu oraz długości fali pozwalającej
na możliwie wysoką absorbcję przez hemoglobinę. W tym
wskazaniu możemy wykorzystywać lasery diodowe, laser
KTP, laser neodymowo-yagowy. Rezultaty zabiegu zależą
m.in. od lokalizacji naczynia, jego koloru, grubości ściany
i średnicy. Każdy odrębny typ naczyń wymaga nieco innej
długości fali i częstotliwości impulsów [6].
Procedury naczyniowe możemy podzielić na dwie gru-
py zabiegów:
1.
Zabiegi przezskórne – umożliwiające zamknięcie
drobnych naczyń włosowatych o średnicy nieprze-
kraczającej 3 mm.
2.
Zabiegi wewnątrznaczyniowe – wewnątrzżylne pro-
cedury laserowe EVLT (
EndoVenous Laser Treatment
).
Wykorzystano tu światłowód laserowy o średnicy
400-600
mikrometrów, który wprowadza się bez-
pośrednio do poszerzonego naczynia krwionośnego.
Impuls laserowy powoduje jego zamknięcie, a wi-
doczny pod skórą żylak ulega zapadnięciu.
O ile procedury przezskórne nie wymagają specjalnej
diagnostyki, o tyle zabiegi EVLT powinny być poprze-
dzone badaniem dopplerowskim układu żylnego, w celu
wyeliminowania ryzyka związanego z zamknięciem waż-
nych życiowo naczyń krwionośnych i spowodowaniem
ogniska martwicy lub zastoju żylnego.
U
suwanie zmian barwnikowych
i tatuaży
W zabiegu usuwania tatuażu chromoforem są cząsteczki
tuszu użytego do jego wykonania, znajdujące się we wnę-
trzu makrofagów lub rozprzestrzenione pozakomórkowo
w obrębie skóry właściwej. Laserem najczęściej stosowa-
nym w tym wskazaniu jest laser typu Q-switched, emitu-
jący impulsy świetlne o czasie nanosekundy. Różne kolory
tuszu użytego do wykonania tatuażu wykazują odmienne
właściwości absorpcji fotonu, dlatego też efekty zabiegu
mogą być bardzo zróżnicowane. Również karnacja skóry
odgrywa duże znaczenie. U osób z ciemną karnacją, na
skutek reakcji fotochemicznej zachodzącej w melanocy-
tach pod wpływem światła lasera, mogą wystąpić przej-
ściowe lub trwałe przebarwienia lub odbarwienia skóry.
Dla uzyskania zadowalających efektów wymagane jest
przeprowadzenie kilku do kilkunastu zabiegów w odstę-
pach 4-6 tygodni. Należy liczyć się z faktem, że nawet po
wykonaniu pełnej serii zabiegów część barwnika użytego
do wykonania tatuażu może nadal pozostać widoczna [7].
W przypadku usuwania łagodnych zmian barwniko-
wych wykorzystywane są dwa różne mechanizmy dzia-
łania laserów. Pierwszy z nich podobny jest do stoso-
wanych w laserach typu Q-switched nanosekundowych
impulsów świetlnych, dla których chromoforem są drob-
ne cząstki melaniny znajdujące się w melanocytach, kera-
tynocytach lub makrofagach skórnych. W wyniku urazu
fotoakustycznego dochodzi do rozbicia cząstek melaniny
i jej rozkładu przez makrofagi. Kolejny mechanizm, wy-
korzystywany głównie przez lasery półprzewodnikowe,
to frakcjonowana fototermoliza – powoduje utworzenie
stref mikrourazów termicznych naskórka, prowadzących
do jego uszkodzenia i złuszczenia. Wraz z jego złuszcze-
niem usuwane są zniszczone komórki barwnikowe. Po-
dobnie jak w przypadku usuwania tatuaży, zabiegi stosuje
się najczęściej w serii od kilku do kilkunastu powtórzeń,
w kilkutygodniowych odstępach. Bardzo istotną spra-
wą w przypadku redukcji przebarwień jest zapewnienie
odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej oraz unikanie
wykonywania zabiegów w przypadku opalenizny [8, 9].
R
edukcja nadmiernych depozytów tkanki tłuszczowej
Lasery półprzewodnikowe (diodowe) znalazły zastosowa-
nie w zabiegach redukcji nadmiernych depozytów tkanki
tłuszczowej. Zabiegi te dzieli się na dwie grupy:
–
–
zabiegi z naruszeniem ciągłości skóry (lipoliza lase-
rowa, liposukcja laserowa),
–
–
zabiegi przezskórne (tzw. zimny laser).
Pierwsza grupa zabiegów to procedury z pogranicza
chirurgii estetycznej. Polegają one na wprowadzeniu
w tkankę tłuszczową kaniuli, wewnątrz której znajduje się
światłowód. Odpowiednia długość fali lasera ma powino-
wactwo do adipocytów, powodując ich trwałe uszkodzenie.
Zawarty w nich tłuszcz wydostaje się na zewnątrz do prze-
strzeni międzykomórkowej. Jego część jest wchłaniana
przez włosowate naczynia krwionośne i transportowana
do wątroby, gdzie ulega spaleniu w cyklu przemian me-
tabolicznych. Pozostała część trójglicerydów rozkładana
jest przez makrofagi. Zabieg lipolizy laserowej ogranicza
się jedynie do uszkodzenia adipocytów przez światło lase-
ra. Liposukcja laserowa to procedura rozszerzona o zasto-
sowanie niskociśnieniowego ssaka, którym upłynnione
trójglicerydy usuwane są z miejsca poddanego zabiegowi.
